۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ')و' به ') و') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''جمهرة اللغة'''، اثر ابوبكر محمد بن حسن الازدى البصرى، معروف به ابن دريد، لغت شناس، نحوى، اديب و شاعر معروف عرب از نخستين فرهنگهاى لغت عرب است كه منشأ پيدايش كتابهاى لغت بعد از خود نيز بوده است. | |||
مؤلف در مقدمه كتابش ضمن تجليل از كتاب [[العين]] خليل، گفته كه سبب تأليف جمهره، دشوارى استفاده از [[العين]] است و افزوده كه براى جمهره نظام الفبايى را اصل قرار داده است تا سودمندتر باشد و مراجعه كنندگان سرگردان نشوند. | مؤلف در مقدمه كتابش ضمن تجليل از كتاب [[العين]] خليل، گفته كه سبب تأليف جمهره، دشوارى استفاده از [[العين]] است و افزوده كه براى جمهره نظام الفبايى را اصل قرار داده است تا سودمندتر باشد و مراجعه كنندگان سرگردان نشوند. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۴: | ||
واژگانى كه در كلام عرب استعمال مىشود ثلاثى يا رباعى و يا خماسى است و هر كدام بر وزن خاصى استعمال مىشوند، كه از جمله عناوين آن است: | واژگانى كه در كلام عرب استعمال مىشود ثلاثى يا رباعى و يا خماسى است و هر كدام بر وزن خاصى استعمال مىشوند، كه از جمله عناوين آن است: | ||
#ابواب ثنائى صحيح مدغم (مضاعف) | |||
#ابواب ثنائى متكرر ملحق به رباعى | |||
#ابواب ثلاثى صحيح با زيرمجموعه هايش. | |||
در ابواب ثلاثى صحيح ضمن اين كه ترتيب حروف هجا رعايت شده و لام الفعل نقش محورى دارد، هر كلمهاى كه مبنا قرار گرفته و معنا مىشود به دنبالش كلمات ديگرى كه با جابهجايى حروف همان كلمه به دست مىآيند (تقليبات)، ذكر شده و معنا مىشوند، نظير كارى كه خليل در كتاب «[[العين]]» انجام داده است. | در ابواب ثلاثى صحيح ضمن اين كه ترتيب حروف هجا رعايت شده و لام الفعل نقش محورى دارد، هر كلمهاى كه مبنا قرار گرفته و معنا مىشود به دنبالش كلمات ديگرى كه با جابهجايى حروف همان كلمه به دست مىآيند (تقليبات)، ذكر شده و معنا مىشوند، نظير كارى كه خليل در كتاب «[[العين]]» انجام داده است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۳: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
كتاب جمهرة اللغة نخستينبار از 1344ش در حيدرآباد دكن به چاپ رسيد. بسيارى از نويسندگان اين كتاب را تلخيص و بازبينى كردهاند: از جمله ابوعمر زاهد، معروف به غلام ثَعلب (متوفى 345ق) و صاحببن عَبّاد (متوفى 385ق). | كتاب جمهرة اللغة نخستينبار از 1344ش در حيدرآباد دكن به چاپ رسيد. بسيارى از نويسندگان اين كتاب را تلخيص و بازبينى كردهاند: از جمله ابوعمر زاهد، معروف به غلام ثَعلب (متوفى 345ق) و صاحببن عَبّاد (متوفى 385ق). | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۲: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#متن و مقدمه كتاب، | |||
#دايرة المعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم، صص994-505 | |||