۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
قرمطیان بحرین و فاطمیان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر'
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') |
جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|data-type='authors'|[[دخویه، میخائل یان]] (نويسنده) | |data-type='authors'|[[دخویه، میخائل یان]] (نويسنده) | ||
[[امیرخانی، | [[امیرخانی، محمدباقر]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''قرمطيان بحرين و فاطميان'''، از آثار خاورشناس مشهور هلندى ميخائل يان دِخويه (1836- 1909م) است كه آن را دكتر | '''قرمطيان بحرين و فاطميان'''، از آثار خاورشناس مشهور هلندى ميخائل يان دِخويه (1836- 1909م) است كه آن را دكتر محمدباقر اميرخانى از زبان فرانسه به فارسى ترجمه كرده است. در اين اثر، پيدايش، تحول و تاريخ و باورهاى فرقه مذهبى، سياسى و مرموز قرمطيان بحرين و ارتباط آنان با دولت فاطميان مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
#مترجم در مقدمه‌اش كه آن را در آذرماه 1368ش نوشته- يادآور شده است كه ترجمه فارسى كتابى كه اينك با عنوان قرمطيان بحرين و فاطميان در دسترس خوانندگان گرامى قرار مى‌گيرد، به احتمال زياد يگانه منبع جامع و موثقى است كه درباره اين فرقه مذهبى- سياسى به رشته تحرير درآمده است. قرمطيان كه از مرموزترين فرق و مذاهب اسلامى بودند، نشأت خود را از وضع بغرنج سياسى كه در آن زمان در جنوب ايران به وجود آمده بود آغاز كردند. هدف اصلى نهضت قرمطى عصيان و شورش عليه دستگاه خلافت عباسى بغداد بود. قيام، به دنبال خروج موالى به پيشوايى صاحب الزّنج، با بهره‌بردارى از اوضاع آشفته‌اى كه بر خوزستان آن روز حكمفرما بود آغاز و سپس به سواد كوفه و بصره و مكه و حتى تا شام و مصر و آفريقا كشيده شد<ref>مقدمه مترجم، ص 5</ref> | #مترجم در مقدمه‌اش كه آن را در آذرماه 1368ش نوشته- يادآور شده است كه ترجمه فارسى كتابى كه اينك با عنوان قرمطيان بحرين و فاطميان در دسترس خوانندگان گرامى قرار مى‌گيرد، به احتمال زياد يگانه منبع جامع و موثقى است كه درباره اين فرقه مذهبى- سياسى به رشته تحرير درآمده است. قرمطيان كه از مرموزترين فرق و مذاهب اسلامى بودند، نشأت خود را از وضع بغرنج سياسى كه در آن زمان در جنوب ايران به وجود آمده بود آغاز كردند. هدف اصلى نهضت قرمطى عصيان و شورش عليه دستگاه خلافت عباسى بغداد بود. قيام، به دنبال خروج موالى به پيشوايى صاحب الزّنج، با بهره‌بردارى از اوضاع آشفته‌اى كه بر خوزستان آن روز حكمفرما بود آغاز و سپس به سواد كوفه و بصره و مكه و حتى تا شام و مصر و آفريقا كشيده شد<ref>مقدمه مترجم، ص 5</ref> | ||
#مترجم تأكيد كرده است كه از مسائلى كه در نوشته‌هاى دخويه جلب توجه مى‌كند اعتقاد عميق و تزلزل‌ناپذير قرمطيان و حتّى فاطميان مصر به تأثير احكام نجومى است. تكمله كتاب نيز با جدولهاى نجومى بسيار دقيق و پرارزش از قرانها (طى حدود هشت قرن) تمام مى‌شود. اين جدولها توسط باكهويزن، مدير رصدخانه كشور هلند، تنظيم گرديده است، آن هم با دو سيستم مبتنى بر مركزيّت زمين (از نظر قدما تا زمان گاليله) و مركزيت خورشيد (نظر جديد از زمان گاليله). بايد يادآور شد كه اين جدولهاى نجومى براى پژوهشگرانى كه مى‌خواهند در ادوار ديگر، از قرانات و ساير احكام، خلال قرنهاى مذكور، در تحقيقات خود استفاده كنند بسيار سودمند است.<ref>همان، ص 6</ref>منظور از قِرانات همان تقارن‌هايى است كه گاه به‌طور مثال بين مشترى و كيوان روى مى‌دهد. | #مترجم تأكيد كرده است كه از مسائلى كه در نوشته‌هاى دخويه جلب توجه مى‌كند اعتقاد عميق و تزلزل‌ناپذير قرمطيان و حتّى فاطميان مصر به تأثير احكام نجومى است. تكمله كتاب نيز با جدولهاى نجومى بسيار دقيق و پرارزش از قرانها (طى حدود هشت قرن) تمام مى‌شود. اين جدولها توسط باكهويزن، مدير رصدخانه كشور هلند، تنظيم گرديده است، آن هم با دو سيستم مبتنى بر مركزيّت زمين (از نظر قدما تا زمان گاليله) و مركزيت خورشيد (نظر جديد از زمان گاليله). بايد يادآور شد كه اين جدولهاى نجومى براى پژوهشگرانى كه مى‌خواهند در ادوار ديگر، از قرانات و ساير احكام، خلال قرنهاى مذكور، در تحقيقات خود استفاده كنند بسيار سودمند است.<ref>همان، ص 6</ref>منظور از قِرانات همان تقارن‌هايى است كه گاه به‌طور مثال بين مشترى و كيوان روى مى‌دهد. | ||
#دكتر | #دكتر محمدباقر اميرخانى افزوده است: همچنين چندى از مباحث فلسفى و كلامى درباره عقايد اسماعيليان و فاطميان، با ذكر اصطلاحات آنان، در خلال كتاب آمده است. شناسايى همه اصول و فروع عقايد قرمطيان به دو دليل براى ما امكان‌پذير نيست: يكى فقدان مأخذ به قلم خود قرمطيان؛ ديگر كتمان عقيده از جانب اصحاب و پيروان اين فرقه.<ref>همان</ref> | ||
#مترجم يادآور شده است: از آنجا كه كتاب در حدود صد سال پيش تأليف شده، بسيارى از منابع مورد استفاده مؤلف، نسخه‌هاى خطّى بوده است. مؤلف چنانكه خود در مقدمه يادآورى مى‌كند، از نسخ موجود در كتابخانه‌هاى معتبر دنيا، مانند پاريس، برلن، لنينگراد، گوتا و همچنين كتابخانه‌هاى شخصى استفاده كرده است. مؤلف در مواردى كه به اثرى معروف از نويسنده‌اى اشاره دارد به ذكر نام نويسنده اكتفا مى‌كند و عنوان كتاب را يادآور نمى‌شود. در اين‌گونه موارد، لازم شمرديم اسم كتاب را نيز بيفزاييم. همچنين در مورد آثارى كه متعاقباً به چاپ رسيده به نسخه‌هاى چاپى مراجعه و نقل قولهايى از نسخ خطى را نيز با آنها مقايسه كرديم؛ هرجا كه مطلب به توضيح يا تكمله‌اى نياز داشت، در حواشى آورديم<ref>همان</ref> | #مترجم يادآور شده است: از آنجا كه كتاب در حدود صد سال پيش تأليف شده، بسيارى از منابع مورد استفاده مؤلف، نسخه‌هاى خطّى بوده است. مؤلف چنانكه خود در مقدمه يادآورى مى‌كند، از نسخ موجود در كتابخانه‌هاى معتبر دنيا، مانند پاريس، برلن، لنينگراد، گوتا و همچنين كتابخانه‌هاى شخصى استفاده كرده است. مؤلف در مواردى كه به اثرى معروف از نويسنده‌اى اشاره دارد به ذكر نام نويسنده اكتفا مى‌كند و عنوان كتاب را يادآور نمى‌شود. در اين‌گونه موارد، لازم شمرديم اسم كتاب را نيز بيفزاييم. همچنين در مورد آثارى كه متعاقباً به چاپ رسيده به نسخه‌هاى چاپى مراجعه و نقل قولهايى از نسخ خطى را نيز با آنها مقايسه كرديم؛ هرجا كه مطلب به توضيح يا تكمله‌اى نياز داشت، در حواشى آورديم<ref>همان</ref> | ||
#مترجم همچنين يادآور شده است: در پايان كتاب، صفحات متعددى شامل متون عربى مربوط به مباحث كتاب به عنوان «تكمله» به چشم مى‌خورد كه اميد است براى اهل تحقيق خالى از فايده نباشد<ref>همان</ref> | #مترجم همچنين يادآور شده است: در پايان كتاب، صفحات متعددى شامل متون عربى مربوط به مباحث كتاب به عنوان «تكمله» به چشم مى‌خورد كه اميد است براى اهل تحقيق خالى از فايده نباشد<ref>همان</ref> | ||