۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
درآمدی بر علم اصول، رجال و درایه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر'
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
#نوشته‌ى حاضر در بخش نخست، آرا، نظرگاه‌ها و نظام اجتهادى اصوليان نام‌آور را از آغاز تا عصر [[آخوند خراسانى]] ارايه مى‌دهد و چهره‌هايى را كه در روند تطور و رشد و تكامل علم اصول مؤثر بوده‌اند را به‌اختصار مى‌شناساند. «درآمدى بر علم رجال»، ضرورت و بايستگى علم رجال و اصطلاحات علم الحديث را برمى‌كاود<ref>ر.ك: همان، ص9</ref> | #نوشته‌ى حاضر در بخش نخست، آرا، نظرگاه‌ها و نظام اجتهادى اصوليان نام‌آور را از آغاز تا عصر [[آخوند خراسانى]] ارايه مى‌دهد و چهره‌هايى را كه در روند تطور و رشد و تكامل علم اصول مؤثر بوده‌اند را به‌اختصار مى‌شناساند. «درآمدى بر علم رجال»، ضرورت و بايستگى علم رجال و اصطلاحات علم الحديث را برمى‌كاود<ref>ر.ك: همان، ص9</ref> | ||
#در تدوين بحث‌هاى اجتهادى و قواعد اصولى، عالمان اهل سنت بر عالمان شيعى پيشى داشته‌اند و اين بدان جهت بوده است كه آنان معتقد بودند كه با رحلت رسول خدا(ص) عصر نصوص و روايات پايان يافته است و آن‌ها به‌خاطر بهره نجستن از اخبار و نصوصى كه از ائمه‌ى اهل‌بيت(ع) صادر مى‌شد، در مضيقه و تنگناهاى گوناگون قرار گرفتند و به‌ناچار به منابع ظنى روى آورند؛ ازاين‌رو، در تنظيم و تدوين آن كوشيدند؛ ولى اماميه معتقد بود كه پس از وفات رسول خدا(ص) عصر نصوص پايان نيافته است و ائمه‌ى معصومين(ع)امتداد وجود پيامبر مى‌باشند و قول و فعل و تقرير آنان همانند قول، فعل و تقرير رسول خدا(ص) حجت و سنت شمرده مى‌شود؛ بر اين اساس، در آن زمان نياز چندانى به تدوين آن احساس نمى‌شد و به همين سبب، در تنظيم و تدوين بحث‌هاى اجتهادى و قواعد اصولى تأخير افتاد...<ref>متن كتاب، ص13-14</ref> | #در تدوين بحث‌هاى اجتهادى و قواعد اصولى، عالمان اهل سنت بر عالمان شيعى پيشى داشته‌اند و اين بدان جهت بوده است كه آنان معتقد بودند كه با رحلت رسول خدا(ص) عصر نصوص و روايات پايان يافته است و آن‌ها به‌خاطر بهره نجستن از اخبار و نصوصى كه از ائمه‌ى اهل‌بيت(ع) صادر مى‌شد، در مضيقه و تنگناهاى گوناگون قرار گرفتند و به‌ناچار به منابع ظنى روى آورند؛ ازاين‌رو، در تنظيم و تدوين آن كوشيدند؛ ولى اماميه معتقد بود كه پس از وفات رسول خدا(ص) عصر نصوص پايان نيافته است و ائمه‌ى معصومين(ع)امتداد وجود پيامبر مى‌باشند و قول و فعل و تقرير آنان همانند قول، فعل و تقرير رسول خدا(ص) حجت و سنت شمرده مى‌شود؛ بر اين اساس، در آن زمان نياز چندانى به تدوين آن احساس نمى‌شد و به همين سبب، در تنظيم و تدوين بحث‌هاى اجتهادى و قواعد اصولى تأخير افتاد...<ref>متن كتاب، ص13-14</ref> | ||
#دوره‌ى [[وحید بهبهانی، | #دوره‌ى [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] به دوره تكامل اجتهاد معروف است. در اين دوره، حوزه‌هاى علميه شاهد جنبش و تكامل بحث‌هاى اجتهادى بود و از آنجا كه اصوليان و مجتهدان اين دوره به تحقيقات كاملى دست يافته بودند، فقه اجتهادى به اوج شكوفايى خود رسيد. استاد كل، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، طلايه‌دار اين عصر مى‌باشد. [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] با تلاش فراوان و ارايه‌ى نظريه‌هاى جالب و پوياى اجتهادى توانست سهم مؤثرى در دگرگونى، رشد و تكامل مسائل اجتهادى داشته باشد... از مهم‌ترين پيامدهاى نهضت اجتهادى [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، بايد امور زير را نام برد: 1. بررسى كامل راويان اخبار و احاديث كه بدين وسيله بسيارى از احاديثى كه اساس مسائل فقه اجتهادى در ابواب گوناگون بود تصحيح شد و در نتيجه تحول آشكارى در مقام استنباط پديد آمد؛ 2. حاكم شدن اجتهاد و انسداد باب اخبارى‌گرى و ظاهرگرايى كه در آن عصر رايج بود. بسيارى از عالمان آن عصر در مقام استنباط به تحول ملاك‌هاى احكام و تغيير ويژگى‌هاى درونى يا بيرونى موضوعات عصر و زمان توجهى نداشتند و بيش از اندازه در مقام بيان احكام بر ظاهر احاديث بسنده مى‌كردند. در اين هنگام، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] ظاهرگرايى را در مقام استنباط كه ساليان دراز بر بسيارى از حوزه‌هاى علميه حاكم بود محكوم كرد و طرف‌داران آن را از تسلط بر حوزه‌هاى علمى بركنار ساخت و ميدان را براى مجتهدان خالى نمود؛ 3. در مسير تكامل قرار گرفتن فقه اجتهادى كه در نتيجه‌ى ارايه‌ى شيوه‌ى اجتهادى متكامل با نتايج يادشده صورت گرفت و فقه اجتهادى با سعى و تلاش [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] پا به مرحله‌ى جديدى گذارد<ref>همان، ص41-42</ref> | ||
#اصل: مجموعه‌اى از روايات كه راوى بدون واسطه از زبان امام شنيده است و آن را ضبط نموده باشد، ولى چنانچه به‌واسطه‌ى كتاب ديگر (كه از امام اخذ شده) مجموعه‌اى گرد آورده شده باشد، به آن «فرع» مى‌گويند. | #اصل: مجموعه‌اى از روايات كه راوى بدون واسطه از زبان امام شنيده است و آن را ضبط نموده باشد، ولى چنانچه به‌واسطه‌ى كتاب ديگر (كه از امام اخذ شده) مجموعه‌اى گرد آورده شده باشد، به آن «فرع» مى‌گويند. | ||
#:كتاب و تصنيف: كه در اين دو علاوه بر كلام ائمه‌ى اطهار(ع)، از خود مؤلف نيز سخنانى آورده شده است. | #:كتاب و تصنيف: كه در اين دو علاوه بر كلام ائمه‌ى اطهار(ع)، از خود مؤلف نيز سخنانى آورده شده است. | ||