۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر'
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') |
جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
'''سيد محمّد مهدى بن مرتضى بن محمد بروجردى طباطبايى'''، از مشاهير علماى اماميه در قرن دوازدهم، متبحّر در فقه و اصول و حديث و كلام و تفسير و رجال، در سال 1155 (و به قولى در 1154) در كربلا متولد شد. | '''سيد محمّد مهدى بن مرتضى بن محمد بروجردى طباطبايى'''، از مشاهير علماى اماميه در قرن دوازدهم، متبحّر در فقه و اصول و حديث و كلام و تفسير و رجال، در سال 1155 (و به قولى در 1154) در كربلا متولد شد. | ||
پدر و اجداد او از دانشمندان سرشناس بودند و با بعضى از خاندان‌هاى علمى شيعه، از جمله خاندان مجلسى، خويشاوندى سببى يا نسبى داشتند و به دليل همين پيوند خانوادگى، بحر العلوم از [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] به عنوان جد و از [[مجلسی، | پدر و اجداد او از دانشمندان سرشناس بودند و با بعضى از خاندان‌هاى علمى شيعه، از جمله خاندان مجلسى، خويشاوندى سببى يا نسبى داشتند و به دليل همين پيوند خانوادگى، بحر العلوم از [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] به عنوان جد و از [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى دوم]] به عنوان دايى ياد مى‌كند، (قمى، ج 2، ص 62). | ||
==کسب علم و دانش== | ==کسب علم و دانش== | ||
بحر العلوم تحصيلات خود را در زادگاهش نزد پدر و شيخ يوسف بحرانى (صاحب حدايق) آغاز كرد، و بعد به نجف رفت و نزد شيخ مهدى بن محمد فتونى عاملى و شيخ محمدتقى دورقى و شيخ | بحر العلوم تحصيلات خود را در زادگاهش نزد پدر و شيخ يوسف بحرانى (صاحب حدايق) آغاز كرد، و بعد به نجف رفت و نزد شيخ مهدى بن محمد فتونى عاملى و شيخ محمدتقى دورقى و شيخ محمدباقرهزار جريبى به كسب علم پرداخت. سپس به كربلا بازگشت و به حوزۀ درس [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] (بهبهانى، آقا محمدباقر) پيوست. (بحر العلوم، 1363 ش، ج 1، مقدمه، ص 66، مدرس تبريزى، ج 1، ص 234، حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416). | ||
==بازگشت به نجف== | ==بازگشت به نجف== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
تقواى بحر العلوم، ضمن اجتناب از هر گونه سخت‌گيرى در امور جارى زندگى، و نيز سخاوت و همت بلند او زبانزد همگان بود، چندان كه برخى به گرايش‌هاى عرفانى در وى معتقد شده‌اند. | تقواى بحر العلوم، ضمن اجتناب از هر گونه سخت‌گيرى در امور جارى زندگى، و نيز سخاوت و همت بلند او زبانزد همگان بود، چندان كه برخى به گرايش‌هاى عرفانى در وى معتقد شده‌اند. | ||
به هر حال تأثير اين گرايش را در دست پروردگان و برخى از علماى پس از او نمى‌توان انكار كرد. همۀ معاصران بحر العلوم به مقام علم و تقواى او اذعان كرده‌اند. حتى استاد او، [[وحید بهبهانی، | به هر حال تأثير اين گرايش را در دست پروردگان و برخى از علماى پس از او نمى‌توان انكار كرد. همۀ معاصران بحر العلوم به مقام علم و تقواى او اذعان كرده‌اند. حتى استاد او، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، در سال‌هاى پايانى عمر، چون زوال ملكۀ اجتهاد را در خود احتمال مى‌داد، در مسائل فقهى از او نظرخواهى مى‌كرد. (حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416). | ||
خبر تشرف وى به حضور امام دوازدهم عجل اللّه تعالى فرجه به حد تواتر رسيده است و اصل اين تشرف را هيچ يك از دانشمندان معاصر يا متأخر از او، انكار نكرده‌اند. | خبر تشرف وى به حضور امام دوازدهم عجل اللّه تعالى فرجه به حد تواتر رسيده است و اصل اين تشرف را هيچ يك از دانشمندان معاصر يا متأخر از او، انكار نكرده‌اند. | ||
[[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]]، مؤلف قوانين الأصول، كه خود در ايران مرجعيّت داشت و مانند بحر العلوم از شاگردان برجستۀ [[وحید بهبهانی، | [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]]، مؤلف قوانين الأصول، كه خود در ايران مرجعيّت داشت و مانند بحر العلوم از شاگردان برجستۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] بود، در سفرى به عراق به ديدار سيّد بحر العلوم رفت و پس از خلوت شدن مجلس، ضمن اشاره به مقام معنوى او و تشرّف به ديدار امام عصر عجل اللّه تعالى فرجه از وى خواست نكاتى را از آنچه ديده است باز گويد. بحر العلوم خواستۀ او را فقط به طور سر بسته اجابت كرد و رشتۀ سخن را تغيير داد. | ||
نورى (1321، ج 3، ص 383) بحر العلوم را از اين جهت فقط هم‌رديف سيّد بن طاوس دانسته است. با اين همه وقتى كه از وى دربارۀ امكان ملاقات با حضرت حجّت عجل اللّه تعالى فرجه در دوران غيبت سؤال شد، پاسخ داد كه در احاديث شيعه رواياتى مبنى بر تكذيب مدّعيان رؤيت وارد شده است (نورى، 1403، ص 236، نيز غيبت). | نورى (1321، ج 3، ص 383) بحر العلوم را از اين جهت فقط هم‌رديف سيّد بن طاوس دانسته است. با اين همه وقتى كه از وى دربارۀ امكان ملاقات با حضرت حجّت عجل اللّه تعالى فرجه در دوران غيبت سؤال شد، پاسخ داد كه در احاديث شيعه رواياتى مبنى بر تكذيب مدّعيان رؤيت وارد شده است (نورى، 1403، ص 236، نيز غيبت). | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
- مكارم الآثار، محمد على حبيب‌آبادى، در احوال رجال دورۀ قاجار، اصفهان، 1362 - 1364 ش. | - مكارم الآثار، محمد على حبيب‌آبادى، در احوال رجال دورۀ قاجار، اصفهان، 1362 - 1364 ش. | ||
- [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات، | - [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات، محمدباقربن زين‌العابدين خوانسارى، ج 7، چاپ اسد اللّه اسماعيليان، قم، 1392. | ||
- لغت نامۀ على اكبر دهخدا، زير نظر محمد معين، تهران، 1325 - 1361 ش، ذيل «بحر العلوم، محمد مهدى بن مرتضى». | - لغت نامۀ على اكبر دهخدا، زير نظر محمد معين، تهران، 1325 - 1361 ش، ذيل «بحر العلوم، محمد مهدى بن مرتضى». | ||