پرش به محتوا

سير و سلوك، منزل دوم: توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مى‏شود' به 'مى‌‏شود'
جز (جایگزینی متن - 'عليها السلام' به 'عليهاالسلام')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏شود' به 'مى‌‏شود')
خط ۴۴: خط ۴۴:
در فصل‏ دوم، اركان‏ توبه‏ كه‏ عبارتند از: احساس‏ ندامت، اظهار ندامت، عزم‏ اصلاح‏ و اصلاح‏ عملى، تشريح‏ شده‏ است.
در فصل‏ دوم، اركان‏ توبه‏ كه‏ عبارتند از: احساس‏ ندامت، اظهار ندامت، عزم‏ اصلاح‏ و اصلاح‏ عملى، تشريح‏ شده‏ است.


در فصل‏ سوم، اثبات‏ مى‏گردد كه‏ پذيرش‏ توبه‏ از سوى‏ پروردگار متعال، هيچ‏ شرطى‏ ندارد و شرايط ظاهرى‏ كه‏ در قرآن‏ و روايات، براى‏ توبه‏ بيان‏ گرديده، بررسى‏ مى‏شود. بر اساس‏ ديدگاه‏ آيت‏الله‏العظمى‏ مظاهرى، توبه‏ هنگام‏ مرگ‏ و حتّى‏ توبه‏ پس‏ از مرگ‏ و در جهنّم‏ نيز، اگر حقيقى‏ و خالصانه‏ باشد، مورد پذيرش‏ خداى‏ تعالى‏ واقع‏ مى‏شود.
در فصل‏ سوم، اثبات‏ مى‏گردد كه‏ پذيرش‏ توبه‏ از سوى‏ پروردگار متعال، هيچ‏ شرطى‏ ندارد و شرايط ظاهرى‏ كه‏ در قرآن‏ و روايات، براى‏ توبه‏ بيان‏ گرديده، بررسى‏ مى‌‏شود. بر اساس‏ ديدگاه‏ آيت‏الله‏العظمى‏ مظاهرى، توبه‏ هنگام‏ مرگ‏ و حتّى‏ توبه‏ پس‏ از مرگ‏ و در جهنّم‏ نيز، اگر حقيقى‏ و خالصانه‏ باشد، مورد پذيرش‏ خداى‏ تعالى‏ واقع‏ مى‌‏شود.


همچنين‏ بيان‏ مى‏كنند كه‏ توبه‏ در صورت‏هاى‏ زير پذيرفته‏ نمى‏شود:
همچنين‏ بيان‏ مى‏كنند كه‏ توبه‏ در صورت‏هاى‏ زير پذيرفته‏ نمى‌‏شود:


الف)- لجاجت‏ در ارتكاب‏ گناه؛
الف)- لجاجت‏ در ارتكاب‏ گناه؛
خط ۵۶: خط ۵۶:
د)- توبه‏ بعد از مرگ.
د)- توبه‏ بعد از مرگ.
ايشان‏ دليل‏ عدم‏ پذيرش‏ توبه‏ پس‏ از مرگ‏ را صادقانه‏ نبودن‏ آن‏ مى‏دانند.
ايشان‏ دليل‏ عدم‏ پذيرش‏ توبه‏ پس‏ از مرگ‏ را صادقانه‏ نبودن‏ آن‏ مى‏دانند.
وى‏ در اين‏ بخش‏ از كتاب‏ اشاره‏ مى‏كند كه‏ جهنم‏ از الطاف‏ خفيه‏ الهى‏ است، زيرا كه‏ در جهنم، كدورت‏هاى‏ وجود انسان‏ رفع‏ مى‏شود و هويت‏ حيوانى‏ و شيطانى‏ او كه‏ در اثر اعمال‏ زشت‏ و ناهنجار پيدا شده‏ است، به‏ هويت‏ انسانى‏ تبديل‏ مى‏شود. وقتى‏ هويت‏ شيطانى‏ رفع‏ شد و فطرت‏ انسانى‏ هويدا گرديد و بروز و ظهور پيدا كرد، خواه‏ناخواه، آتش‏ جهنم‏ نابود مى‏شود، زيرا آتش‏ جهنم‏ و عذاب‏هاى‏ گوناگون‏ آن، اعمال‏ خود اهل‏ جهنم‏ است.
وى‏ در اين‏ بخش‏ از كتاب‏ اشاره‏ مى‏كند كه‏ جهنم‏ از الطاف‏ خفيه‏ الهى‏ است، زيرا كه‏ در جهنم، كدورت‏هاى‏ وجود انسان‏ رفع‏ مى‌‏شود و هويت‏ حيوانى‏ و شيطانى‏ او كه‏ در اثر اعمال‏ زشت‏ و ناهنجار پيدا شده‏ است، به‏ هويت‏ انسانى‏ تبديل‏ مى‌‏شود. وقتى‏ هويت‏ شيطانى‏ رفع‏ شد و فطرت‏ انسانى‏ هويدا گرديد و بروز و ظهور پيدا كرد، خواه‏ناخواه، آتش‏ جهنم‏ نابود مى‌‏شود، زيرا آتش‏ جهنم‏ و عذاب‏هاى‏ گوناگون‏ آن، اعمال‏ خود اهل‏ جهنم‏ است.


فصل‏ چهارم‏ كتاب، ضرورت‏ اميدوارى‏ به‏ رحمت‏ خداوند را يادآورى‏ مى‏كند و به‏ تشريح‏ دو فضيلت‏ خوف‏ و رجا، مى‏پردازد. ايشان‏ در باره‏ معناى‏ اميد مى‏گويد كه‏ بعضى‏ معنا و مفهوم‏ اميد را اشتباه‏ فهميده‏اند؛ چنان‏كه‏ افرادى‏ يافت‏ مى‏شوند كه‏ خيال‏ مى‏كنند هر گناهى‏ مرتكب‏ شوند و هر عبادت‏ و فريضه‏اى‏ را ترك‏ نمايند، خداوند آنان‏ را بدون‏ توبه‏ خواهد بخشيد و به‏واسطه‏ اين‏ توهم‏ و تخيل‏ شيطانى، چنان‏ به‏ انجام‏ گناه‏ و ترك‏ عبادت‏ مى‏پردازند كه‏ گويى‏ خداوند متعال، آنان‏ را به‏ ارتكاب‏ معاصى‏ و ترك‏ واجبات، امر فرموده‏ است.
فصل‏ چهارم‏ كتاب، ضرورت‏ اميدوارى‏ به‏ رحمت‏ خداوند را يادآورى‏ مى‏كند و به‏ تشريح‏ دو فضيلت‏ خوف‏ و رجا، مى‏پردازد. ايشان‏ در باره‏ معناى‏ اميد مى‏گويد كه‏ بعضى‏ معنا و مفهوم‏ اميد را اشتباه‏ فهميده‏اند؛ چنان‏كه‏ افرادى‏ يافت‏ مى‏شوند كه‏ خيال‏ مى‏كنند هر گناهى‏ مرتكب‏ شوند و هر عبادت‏ و فريضه‏اى‏ را ترك‏ نمايند، خداوند آنان‏ را بدون‏ توبه‏ خواهد بخشيد و به‏واسطه‏ اين‏ توهم‏ و تخيل‏ شيطانى، چنان‏ به‏ انجام‏ گناه‏ و ترك‏ عبادت‏ مى‏پردازند كه‏ گويى‏ خداوند متعال، آنان‏ را به‏ ارتكاب‏ معاصى‏ و ترك‏ واجبات، امر فرموده‏ است.
خط ۹۰: خط ۹۰:


در فصل‏ هشتم، مراتب‏ توبه‏ كه‏ عبارتند از توبه‏ عوام، توبه‏ خواص‏ و توبه‏ اخصّ‏ الخواص، تشريح‏ مى‏گردد.
در فصل‏ هشتم، مراتب‏ توبه‏ كه‏ عبارتند از توبه‏ عوام، توبه‏ خواص‏ و توبه‏ اخصّ‏ الخواص، تشريح‏ مى‏گردد.
توبه‏ عوام، توبه‏اى‏ است‏ كه‏ عموم‏ مردم‏ از گناهان‏ خود مى‏كنند. ترك‏ واجبات‏ و انجام‏ محرمات، گناه‏ محسوب‏ مى‏شود و عموم‏ مؤمنان‏ بايد از گناهان‏ و معاصى‏ خويش‏ توبه‏ كنند.
توبه‏ عوام، توبه‏اى‏ است‏ كه‏ عموم‏ مردم‏ از گناهان‏ خود مى‏كنند. ترك‏ واجبات‏ و انجام‏ محرمات، گناه‏ محسوب‏ مى‌‏شود و عموم‏ مؤمنان‏ بايد از گناهان‏ و معاصى‏ خويش‏ توبه‏ كنند.


توبه‏ خواص‏ به‏ اين‏ صورت‏ است‏ كه‏ اهل‏ ايمان‏ كه‏ در اثر تهذيب‏ نفس‏ و تزكيه‏ روح‏ و جهاد روحانى‏ و معنوى، به‏طور طبيعى‏ مرتكب‏ گناه‏ نمى‏شوند، بايد از «ترك‏ اولى» توبه‏ كنند. انجام‏ بسيارى‏ از اعمال‏ براى‏ عموم‏ مردم‏ اشكال‏ ندارد، ولى‏ براى‏ خواص‏ اهل‏ ايمان، عصيان‏ محسوب‏ مى‏شود و بايد از آن‏ اعمال‏ توبه‏ نمايند.
توبه‏ خواص‏ به‏ اين‏ صورت‏ است‏ كه‏ اهل‏ ايمان‏ كه‏ در اثر تهذيب‏ نفس‏ و تزكيه‏ روح‏ و جهاد روحانى‏ و معنوى، به‏طور طبيعى‏ مرتكب‏ گناه‏ نمى‏شوند، بايد از «ترك‏ اولى» توبه‏ كنند. انجام‏ بسيارى‏ از اعمال‏ براى‏ عموم‏ مردم‏ اشكال‏ ندارد، ولى‏ براى‏ خواص‏ اهل‏ ايمان، عصيان‏ محسوب‏ مى‌‏شود و بايد از آن‏ اعمال‏ توبه‏ نمايند.
توبه‏ اخص‏ الخواص، هرگونه‏ توجه‏ به‏ غير حق‏ تعالى، اخص‏ الخواص‏ را - كه‏ همان‏ اهل‏ بيت‏ هستند - به‏ توبه‏ وادار مى‏سازد.
توبه‏ اخص‏ الخواص، هرگونه‏ توجه‏ به‏ غير حق‏ تعالى، اخص‏ الخواص‏ را - كه‏ همان‏ اهل‏ بيت‏ هستند - به‏ توبه‏ وادار مى‏سازد.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش