۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن سیدالناس، محمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'شمس الدين' به 'شمس‌الدين'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'شمس الدين' به 'شمس‌الدين') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
ابوعمرو در اسكندريه، مكه و قاهره به مطالعات خود ادامه داد و سرانجام در قاهره اقامت گزيد و مدتى پس از ابن دقيق العيد به سمت استادى كامليّه انتخاب شد ([[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، 424/5-425، 476). | ابوعمرو در اسكندريه، مكه و قاهره به مطالعات خود ادامه داد و سرانجام در قاهره اقامت گزيد و مدتى پس از ابن دقيق العيد به سمت استادى كامليّه انتخاب شد ([[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، 424/5-425، 476). | ||
ابوالفتح در قاهره زاده شد و هنوز كودكى بيش نبود كه در مجالس درس عالمان آنجا شركت مى‌جست. در اجازه نامه‌اى كه وى به صلاح الدين خليل بن ايبك [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] داده، به صراحت گفته است كه در 675 ق1276/م در حالى كه چهار ساله بود، همراه پدر خود در مجالس حديث جمعى از علما شركت مى‌كرد كه از آن جمله | ابوالفتح در قاهره زاده شد و هنوز كودكى بيش نبود كه در مجالس درس عالمان آنجا شركت مى‌جست. در اجازه نامه‌اى كه وى به صلاح الدين خليل بن ايبك [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] داده، به صراحت گفته است كه در 675 ق1276/م در حالى كه چهار ساله بود، همراه پدر خود در مجالس حديث جمعى از علما شركت مى‌كرد كه از آن جمله شمس‌الدين محمد بن ابراهيم مقدسى را نام برده است ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 309/1). وى همچنين در بسيارى از صفحات عيون الاثر خود شمارى از استادان و عالمانى را كه در چهار يا پنج سالگى همراه پدر خود در درس آنان شركت كرده، نام برده است كه ابوعبدالله محمد بن نصر قرشى، امير سيف الدوله ابوعبدالله محمد بن غسان انصارى، ابوالعباس احمد بن يوسف صوفى سخاوى، ابوالفضل عبدالرحيم بن يوسف بن يحيى موصلى و ابومحمد عبدالعزيز بن عبدالمنعم حرّانى از آن جمله‌اند (28/1، 36، 60، 81). در 685 ق1286/م نزد ابوبكر محمد بن احمد قسطلانى به قرائت و استماع حديث پرداخت و از استادان ديگرى نيز در مصر، اسكندريه، شام و حجاز و ديگر ولايات استماع حديث كرد ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 290/1). او اصول فقه را نزد ابوالفتح محمد بن على بن وهب قشيرى و نحو را نزد ابن نحاس آموخت (همو، اعيان، 51/11) و فقه را از ابن دقيق العيد فرا گرفت (ابن وردى، 434/2). به گفتۀ [[ذهبى]] شمار استادان وى نزديك به 1000 تن بوده است ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 291/1). جمعى از محدثان حجاز، عراق، شام، افريقيه و اندلس به او اجازۀ نقل حديث داده‌اند (همان، 309/1-310) و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] او را در حديث، فقه، نحو، سيره، تاريخ و فنون ديگر سرآمد اقران دانسته است (169/14). وى اغلب با بزرگان معاشرت مى‌كرد ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 291/1؛[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، 477/5)، ولى نوشته‌اند كه با سفيهان و شراب خواران نيز حشر و نشر داشت و از اين رو مورد ملامت قرار مى‌گرفت (ابن قاضى شهبه، 392/2). | ||
[[ذهبى]] او را در آنچه نقل كرده، ثبت و صاحب بصيرت نوشته (تذكرة، 1503/4) و در سيره و رجال و لغت فردى آگاه به شمار مى‌آورده است (همو، ذيول، 99/4). ابن سيد الناس در شعر و ادب نيز از استعدادى وافر برخوردار بود، چنانكه [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] اشعار وى را مورد ستايش قرار داده است (وافى، 293/1). اشعار وى در مدح پيامبر(ص) و بزرگان قاهره و دوستانش و در خصوص مطالب متنوع ديگر است. وى خود برخى از اشعارش را براى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] خوانده است ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 302/1-305). [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] ابيات بسيارى از او را در وافى (293/1-300) و اعيان (66/1-92) آورده كه به صورت مكاتبۀ بين آنان رد و بدل شده است. ابن شاكر در عيون (486-488) و فوات (288/3-292) و سبكى (270/9-272) و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] (480/5-481) و مقرى (596/2) نيز بسيارى از اشعار وى را نقل كرده‌اند. او در خط نيز استادى ماهر و زبردست ([[ذهبى]]، ذيول، 9/4) و در قرائت و کتابت بسيار سريع بود، چنانكه كلام الله مجيد را در يك جمعه نوشت و کتاب سيرۀ خود را در عرض 20 روز به پايان برد ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 290/1-293). | [[ذهبى]] او را در آنچه نقل كرده، ثبت و صاحب بصيرت نوشته (تذكرة، 1503/4) و در سيره و رجال و لغت فردى آگاه به شمار مى‌آورده است (همو، ذيول، 99/4). ابن سيد الناس در شعر و ادب نيز از استعدادى وافر برخوردار بود، چنانكه [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] اشعار وى را مورد ستايش قرار داده است (وافى، 293/1). اشعار وى در مدح پيامبر(ص) و بزرگان قاهره و دوستانش و در خصوص مطالب متنوع ديگر است. وى خود برخى از اشعارش را براى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] خوانده است ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 302/1-305). [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] ابيات بسيارى از او را در وافى (293/1-300) و اعيان (66/1-92) آورده كه به صورت مكاتبۀ بين آنان رد و بدل شده است. ابن شاكر در عيون (486-488) و فوات (288/3-292) و سبكى (270/9-272) و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] (480/5-481) و مقرى (596/2) نيز بسيارى از اشعار وى را نقل كرده‌اند. او در خط نيز استادى ماهر و زبردست ([[ذهبى]]، ذيول، 9/4) و در قرائت و کتابت بسيار سريع بود، چنانكه كلام الله مجيد را در يك جمعه نوشت و کتاب سيرۀ خود را در عرض 20 روز به پايان برد ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 290/1-293). | ||
ابن سيد الناس در كنار مطالعات علمى سمت استادى مدرسۀ ظاهريه و ابن حليقه (در كنار بركة الفيل) و مسجد الرصد را نيز به عهده داشت و خطيب جامع الخندق نيز بود و از اين راه حقوقى دريافت مى‌كرد. وى از شهر صفد و گويا از حلب نيز مستمرى داشت (همان، 291/1-292). جمع بسيارى از شاميان و مصريان و غير آنها از وى استماع حديث كرده و در درس وى شركت كرده‌اند (همو، اعيان، 51/11). از مشاهير شاگردان وى مى‌توان | ابن سيد الناس در كنار مطالعات علمى سمت استادى مدرسۀ ظاهريه و ابن حليقه (در كنار بركة الفيل) و مسجد الرصد را نيز به عهده داشت و خطيب جامع الخندق نيز بود و از اين راه حقوقى دريافت مى‌كرد. وى از شهر صفد و گويا از حلب نيز مستمرى داشت (همان، 291/1-292). جمع بسيارى از شاميان و مصريان و غير آنها از وى استماع حديث كرده و در درس وى شركت كرده‌اند (همو، اعيان، 51/11). از مشاهير شاگردان وى مى‌توان شمس‌الدين [[ذهبى]] را نام برد كه در تذكرة الحفاظ (1503/34) ابن سيد الناس را در شمار شيوخ خود نام برده است. [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] نيز کتابهاى ابن سيد الناس را در نزد وى قرائت و استماع كرده است ([[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، وافى، 292/1، 293، 305-310). | ||
امير علم الدين دوادارى او را نزد سلطان ملك منصور حسام الدين لاجين برد و سلطان هنگامى كه خط زيباى وى را ديد، به او پيشنهاد كرد كه در ديوان انشا به خدمت مشغول شود و حقوقى نيز براى او تعيين كرد، اما او از خدمت در ديوان انشا عذر خواست، ولى مقررى را تا هنگام مرگ دريافت مى‌كرد (همان، 291/1-292). | امير علم الدين دوادارى او را نزد سلطان ملك منصور حسام الدين لاجين برد و سلطان هنگامى كه خط زيباى وى را ديد، به او پيشنهاد كرد كه در ديوان انشا به خدمت مشغول شود و حقوقى نيز براى او تعيين كرد، اما او از خدمت در ديوان انشا عذر خواست، ولى مقررى را تا هنگام مرگ دريافت مى‌كرد (همان، 291/1-292). | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى، احمد بن على، الدرر الكامنة، حيدر آباد دكن، 1396 ق/ 1976 م؛ ابن سيد الناس، محمد بن محمد، عيون الاثر في فنون المغازى و الشمائل و السير، بيروت، 1974 م؛ ابن شاكر كتبى، محمد، عيون التواريخ، نسخۀ عكسى موجود در مركز؛همو، فوات الوفيات، به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]]، بيروت، 1973 م؛ ابن قاضى شهبه، ابوبكر بن احمد، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالعليم خان، حيدر آباد دكن، 1399 ق/ 1979 م، ابن ثير، البداية، ابن وردى، [[ابن وردی، عمر بن مظفر (زین‌الدین)|عمر بن مظفر]]، تتمة المختصر في اخبار البر، به كوشش احمد رفعت بدراوى، بيروت، 1389 ق1970/ م؛ ازهريه، فهرست؛ اسنوى، عبدالرحيم بن حسن، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالله الجبورى، بغداد، 1391 ق؛ بغدادى، ايضاح؛خديويه، فهرست؛[[ذهبى]]، | [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى، احمد بن على، الدرر الكامنة، حيدر آباد دكن، 1396 ق/ 1976 م؛ ابن سيد الناس، محمد بن محمد، عيون الاثر في فنون المغازى و الشمائل و السير، بيروت، 1974 م؛ ابن شاكر كتبى، محمد، عيون التواريخ، نسخۀ عكسى موجود در مركز؛همو، فوات الوفيات، به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]]، بيروت، 1973 م؛ ابن قاضى شهبه، ابوبكر بن احمد، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالعليم خان، حيدر آباد دكن، 1399 ق/ 1979 م، ابن ثير، البداية، ابن وردى، [[ابن وردی، عمر بن مظفر (زین‌الدین)|عمر بن مظفر]]، تتمة المختصر في اخبار البر، به كوشش احمد رفعت بدراوى، بيروت، 1389 ق1970/ م؛ ازهريه، فهرست؛ اسنوى، عبدالرحيم بن حسن، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالله الجبورى، بغداد، 1391 ق؛ بغدادى، ايضاح؛خديويه، فهرست؛[[ذهبى]]، شمس‌الدين محمد، تذكرة الحفاظ، بيروت، 1377 ق؛همو، ذيول العبر، به كوشش محمد سعيد بن بسيونى زغلول، بيروت، 1405 ق/ 1985 م؛سبكى، عبدالوهاب بن على، طبقات الشافعية الكبرى، به كوشش محمود محمد الطناحى و عبدالفتاح محمد الحلو، قاهره، 1383 ق1964/ م؛[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]، خليل بن ايبك، اعيان العصر (خطى)، شم 1217، احمد ثالث، تركيه؛همو، الوافى بالوفيات، به كوشش هلموت ريتر، ويسبادن، 1381 ق1962/ م؛لطفى، عبدالبديع، فهرس المخطوطات المصورة (التاريخ)، عراق، 1956 م، محمد عزت عمر، فهرس المخطوطات المصورة، (ملحق)، حلب، 1404 ق1986/ م؛مقرى تلمسانى، احمد بن محمد، [[نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب|نفح الطيب]]، به كوشش [[عباس، احسان|احسان عباس]]، بيروت، 1388 ق1968/ م، منجد، صلاح الدين، المخطوطات العربية في فلسطين بيروت، دار الكتب الجديد؛نقشبندى، اسامة ناصر، مخطوطات الادب في المتحف العراقى، عراق، معهد المخطوطات العربية؛نيز: | ||
Library, New Haven,1956; persch. ,; TS. | Library, New Haven,1956; persch. ,; TS. | ||