۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مؤلفو الشيعة في صدر الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'فالدين' به 'فالدين') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== معرفى اجمالى == | == معرفى اجمالى == | ||
'''مؤلفو الشيعة في صدر الإسلام''' از آثار سودمند علامه مجاهد و پژوهشگر بزرگ [[شرف‌الدین، عبدالحسین|سيد عبدالحسين شرف‌الدين]] (كاظمين 1290- 1377ق نجف) است كه در آن گروهى از نويسندگان شيعى در دوره صدر اسلام تا دوره حضرت امام هادى(ع) را معرفى كرده است. در اين اثر ارزنده، پيشگامى شيعه در تأليف كتاب و ترويج علم آشكار شده است. مؤلف اثبات كرده است كه اولين نويسنده در صدر اسلام، عبارت از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] | '''مؤلفو الشيعة في صدر الإسلام''' از آثار سودمند علامه مجاهد و پژوهشگر بزرگ [[شرف‌الدین، عبدالحسین|سيد عبدالحسين شرف‌الدين]] (كاظمين 1290- 1377ق نجف) است كه در آن گروهى از نويسندگان شيعى در دوره صدر اسلام تا دوره حضرت امام هادى(ع) را معرفى كرده است. در اين اثر ارزنده، پيشگامى شيعه در تأليف كتاب و ترويج علم آشكار شده است. مؤلف اثبات كرده است كه اولين نويسنده در صدر اسلام، عبارت از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] است كه به كتابت قرآن كريم پرداخت<ref>متن كتاب، ص 13</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
#روش نويسنده در اين كتاب، يك روش كاملاً علمى و تحقيقى است و جنبه تبليغاتى و حماسى صرف ندارد. نويسنده براى اين منظور با استناد به تأليفات نويسندگان مختلف جهان اسلام اثبات كرده است كه شيعيان در زمينه نگارش علوم گوناگون نقشى اساسى و غيرقابل انكار داشته‌اند. به همين جهت با آنكه بيش از يك قرن از نگارش اين اثر گذشته است ولى هنوز هم ارزش و اعتبار علمى خود را در مجامع پژوهشى حفظ كرده است. | #روش نويسنده در اين كتاب، يك روش كاملاً علمى و تحقيقى است و جنبه تبليغاتى و حماسى صرف ندارد. نويسنده براى اين منظور با استناد به تأليفات نويسندگان مختلف جهان اسلام اثبات كرده است كه شيعيان در زمينه نگارش علوم گوناگون نقشى اساسى و غيرقابل انكار داشته‌اند. به همين جهت با آنكه بيش از يك قرن از نگارش اين اثر گذشته است ولى هنوز هم ارزش و اعتبار علمى خود را در مجامع پژوهشى حفظ كرده است. | ||
#به نظر مى‌رسد نويسنده در شرايطى اين كتاب را نوشته است كه پرسشها و شبهاتى درباره نقش علمى شيعه در تاريخ اسلام مطرح شده و بلكه تبليغاتى منفى و جنگ روانى و رسانه‌اى شديد و ظالمانه‌اى بر ضد مذهب تشيع در جريان بوده است<ref>همان، ج 6، ص 73</ref>همان‌طور كه معاصران ايشان، علامه [[صدر، حسن |سيد حسن صدر]]كه «تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام» را نوشت و علامه شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] كه «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]إلى تصانيف الشيعة» را پديد آورد و آيت‌الله [[آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمد حسين كاشف الغطا]] ء كه كتاب «تاريخ آداب اللغة العربية» نوشته [[زیدان، جرجی|جرجى زيدان]] (درگذشته 1914م) را نقادى كرد؛ همگى همين دغدغه و هدف را داشتند و درصدد پاسخگويى علمى به شبهات دشمنان بودند.<ref>حكيمى، محمد رضا، ص24-22</ref> | #به نظر مى‌رسد نويسنده در شرايطى اين كتاب را نوشته است كه پرسشها و شبهاتى درباره نقش علمى شيعه در تاريخ اسلام مطرح شده و بلكه تبليغاتى منفى و جنگ روانى و رسانه‌اى شديد و ظالمانه‌اى بر ضد مذهب تشيع در جريان بوده است<ref>همان، ج 6، ص 73</ref>همان‌طور كه معاصران ايشان، علامه [[صدر، حسن |سيد حسن صدر]]كه «تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام» را نوشت و علامه شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] كه «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]إلى تصانيف الشيعة» را پديد آورد و آيت‌الله [[آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمد حسين كاشف الغطا]] ء كه كتاب «تاريخ آداب اللغة العربية» نوشته [[زیدان، جرجی|جرجى زيدان]] (درگذشته 1914م) را نقادى كرد؛ همگى همين دغدغه و هدف را داشتند و درصدد پاسخگويى علمى به شبهات دشمنان بودند.<ref>حكيمى، محمد رضا، ص24-22</ref> | ||
#موضوع كتاب حاضر عبارت از پيشتازى شيعه در تأليف كتاب است ولى نويسنده كتابش را با سرور همه شيعييان و افتخار همه بشريت حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] | #موضوع كتاب حاضر عبارت از پيشتازى شيعه در تأليف كتاب است ولى نويسنده كتابش را با سرور همه شيعييان و افتخار همه بشريت حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] آغاز كرده است و روشن كرده كه اولين نويسنده، او بود كه بعد از رحلت پيامبر(ص) نخستين كارش را كتابت قرآن قرار داد و تا از آن فراغت حاصل نكرد مشغول كار ديگرى نشد. همچنين [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] بعد از آن كتابى درباره ديات نوشت<ref>متن كتاب، ص 12- 14</ref> | ||
#همچنين نويسنده نوشته است كه حضرت امام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مصحفى براى حضرت فاطمه(س) نگاشت كه در آن امثال و حكمتها و اخبار و قضايايى را بيان كرده بود.<ref>همان، ص 15</ref> | #همچنين نويسنده نوشته است كه حضرت امام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مصحفى براى حضرت فاطمه(س) نگاشت كه در آن امثال و حكمتها و اخبار و قضايايى را بيان كرده بود.<ref>همان، ص 15</ref> | ||
#[[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] | #[[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] در مقدمه توضيح داده است كه عمده منابع نويسنده در اثر حاضر عبارت از كتابهاى اهل سنت است و اين مطلب، ردّ كردن ضمنى كسانى است كه خوش دارند شايعه بسازند و بدون هيچ سندى تبليغات و ادّعا كنند كه تشيّع در قرن‌هاى بعد به وجود آمد و اثرى از آن در صدر اسلام نيست و اين مذهب از زمان صفويه به بعد انتشار و گسترش يافته است!<ref>همان، ص 9</ref>با مطالعه كتاب حاضر، بطلان اين گونه شايعات و اصالت مذهب تشيع و حقانيت آن و تقدم شيعه در موضوع نگارش علوم اسلامى ثابت مى‌شود و همچنين آشكار مى‌گردد كه اين مطلب، يقينى و متواتر است و در كتابهاى معتبر اهل سنت نيز ثبت شده است و هيچ شكى در آن نيست. | ||
#همان طور كه محقق گرامى [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] | #همان طور كه محقق گرامى [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] توضيح داده است؛ آنچه در اثر حاضر آمده، فقط بيان نمونه‌هايى از مؤلفان شيعه است و همه نويسندگان شيعى در صدر اسلام و دوره‌هاى بعد را شامل نمى‌شود<ref>همان، ص 9- 10</ref> | ||
#نويسنده در مورد ابومخنف نوشته است كه او كتابهاى بسيارى تأليف كرد مانند كتاب مغازى، سقيفه، فتوح اسلام، جمل، صفين، نهروان، غارات، مقتل حجر بن عدى؛ البته كتاب مقتل ابى مخنف كه در مورد شهادت سيدالشهداء(س) و مشهور است منسوب به اوست و از ايشان نيست و به دروغ به او بسته‌اند و همين دلالت بر جلالت و عظمتش مى‌كند<ref>همان، ص 40- 42</ref> | #نويسنده در مورد ابومخنف نوشته است كه او كتابهاى بسيارى تأليف كرد مانند كتاب مغازى، سقيفه، فتوح اسلام، جمل، صفين، نهروان، غارات، مقتل حجر بن عدى؛ البته كتاب مقتل ابى مخنف كه در مورد شهادت سيدالشهداء(س) و مشهور است منسوب به اوست و از ايشان نيست و به دروغ به او بسته‌اند و همين دلالت بر جلالت و عظمتش مى‌كند<ref>همان، ص 40- 42</ref> | ||
#نويسنده، سلمان و ابوذر را نيز از جمله نويسندگان شيعى دانسته كه درباره سيره رسول اكرم(ص) و على(ع) مطالبى تأليف كرده‌اند<ref>همان، ص 17</ref> | #نويسنده، سلمان و ابوذر را نيز از جمله نويسندگان شيعى دانسته كه درباره سيره رسول اكرم(ص) و على(ع) مطالبى تأليف كرده‌اند<ref>همان، ص 17</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
#نويسنده يادآور شده است كه ابان بن تغلب از ياران محبوب امامان(ع) بود و امام باقر(ع) به او گفته بود كه در مسجد مدينه بنشين و فتوا بده؛ بدرستى كه من دوست دارم كه در بين اصحابم كسى مانند تو ديده شود. ابان كتابهاى بسيارى تأليف كرده بود مانند: تفسير غريب القرآن، فضائل، كتاب صفين<ref>همان، ص 32- 34</ref> | #نويسنده يادآور شده است كه ابان بن تغلب از ياران محبوب امامان(ع) بود و امام باقر(ع) به او گفته بود كه در مسجد مدينه بنشين و فتوا بده؛ بدرستى كه من دوست دارم كه در بين اصحابم كسى مانند تو ديده شود. ابان كتابهاى بسيارى تأليف كرده بود مانند: تفسير غريب القرآن، فضائل، كتاب صفين<ref>همان، ص 32- 34</ref> | ||
#نويسنده ذكر كرده است كه هشام بن حكم كه از حاذق‌ترين مردم در مورد كلام، فقه، حديث، تفسير و لغت بود، كتابهاى متعددى تأليف كرد مانند: توحيد، امامت، علل تحريم، فرائض، رد بر زنادقه و دهريه و خوارج<ref>همان، ص 79- 84</ref> | #نويسنده ذكر كرده است كه هشام بن حكم كه از حاذق‌ترين مردم در مورد كلام، فقه، حديث، تفسير و لغت بود، كتابهاى متعددى تأليف كرد مانند: توحيد، امامت، علل تحريم، فرائض، رد بر زنادقه و دهريه و خوارج<ref>همان، ص 79- 84</ref> | ||
#اين اثر با ذكر ابوتمّام طائى، پايان يافته است و به نظر مى‌رسد كه مطلب ناتمام مانده و هدف نويسنده بيشتر و فراتر از اين بوده ولى مؤلف به هر صورت موفق به اتمام نشده است. همان‌طور كه [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] | #اين اثر با ذكر ابوتمّام طائى، پايان يافته است و به نظر مى‌رسد كه مطلب ناتمام مانده و هدف نويسنده بيشتر و فراتر از اين بوده ولى مؤلف به هر صورت موفق به اتمام نشده است. همان‌طور كه [[حسینی اشکوری، احمد|سيد احمد حسينى]] نوشته است به نظر مى‌رسد كه احتمالاً نويسنده از سوى مدير نشريه العرفان و ديگران در فشار قرار گرفته است و به ناچار مقصودش را ناتمام رها كرده است<ref>همان، ص 10</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||