پرش به محتوا

مبادي الوصول إلی علم الأصول: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'معالم' به 'معالم ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۵۳: خط ۵۳:




[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] اين كتاب را به درخواست «شيخ تقى‌الدين، ابراهيم بن محمد بصرى» از شاگردان خود نگاشته است. وى تأليفات ديگرى نيز در علم اصول بعد از اين كتاب نگاشته است؛ مانند:
[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] اين كتاب را به درخواست «شيخ تقى‌الدين، ابراهيم بن محمد بصرى» از شاگردان خود نگاشته است. وى تأليفات ديگرى نيز در علم اصول بعد از اين كتاب نگاشته است؛ مانند:


1 - التهذيب، اين كتاب تا قبل از [[معالم‌الدين و ملاذ المجتهدين|معالم]] كتاب درسى حوزه‌هاى علميّۀ شيعه بوده و شرح‌هاى فراوانى بر آن نگاشته شده است.
1 - التهذيب، اين كتاب تا قبل از [[معالم‌الدين و ملاذ المجتهدين|معالم]] كتاب درسى حوزه‌هاى علميّۀ شيعه بوده و شرح‌هاى فراوانى بر آن نگاشته شده است.


2 - شرح مختصر ابن حاجب، اين كتاب بسيار ارزشمند و قابل توجه مى‌باشد.
2 - شرح مختصر ابن حاجب، اين كتاب بسيار ارزشمند و قابل توجه مى‌باشد.


3 - النهاية، اين كتاب بسيار گسترده و در دو جلد بزرگ است.  <ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] جلد 5 صفحۀ 396</ref>
3 - النهاية، اين كتاب بسيار گسترده و در دو جلد بزرگ است.  <ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] جلد 5 صفحۀ 396</ref>


== ساختار و گزارش محتوا ==
== ساختار و گزارش محتوا ==




[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در اين كتاب با نقل نظريات ديگر علماى اصولى شيعه و سنى به بيان ديدگاه‌هاى اصولى خود پرداخته است.
[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در اين كتاب با نقل نظريات ديگر علماى اصولى شيعه و سنى به بيان ديدگاه‌هاى اصولى خود پرداخته است.


اين كتاب شامل مباحث لغات، احكام، اوامر و نواهى، عموم و خصوص، مجمل و مبين، افعال، نسخ، اجماع، أخبار، قياس، ترجيح، اجتهاد و استصحاب است.
اين كتاب شامل مباحث لغات، احكام، اوامر و نواهى، عموم و خصوص، مجمل و مبين، افعال، نسخ، اجماع، أخبار، قياس، ترجيح، اجتهاد و استصحاب است.
خط ۷۰: خط ۷۰:
اين كتاب به شيوۀ كتاب «منهاج الوصول في معرفة علم الأصول»، نوشتۀ قاضى القضات ناصرالدين بيضاوى (درگذشت سال 685 هجرى قمرى) نگاشته شده است.
اين كتاب به شيوۀ كتاب «منهاج الوصول في معرفة علم الأصول»، نوشتۀ قاضى القضات ناصرالدين بيضاوى (درگذشت سال 685 هجرى قمرى) نگاشته شده است.


[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] اين كتاب را به 12 فصل تقسيم كرده و در هر فصل به بررسى مباحث گوناگون اصولى پرداخته است. وى در آغاز هر بحث به بررسى و طرح مهم‌ترين نظرياتى كه دربارۀ موضوعات علم اصول گفته شده با ذكر دليل مى‌پردازد، سپس نظريات و ادلۀ آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد و در نهايت ديدگاه خود را با ذكر دليل مطرح نموده و يا اگر نظريات ديگران را پذيرفته باشد، به شرح و بسط و توضيح مختصر آن مى‌پردازد.
[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] اين كتاب را به 12 فصل تقسيم كرده و در هر فصل به بررسى مباحث گوناگون اصولى پرداخته است. وى در آغاز هر بحث به بررسى و طرح مهم‌ترين نظرياتى كه دربارۀ موضوعات علم اصول گفته شده با ذكر دليل مى‌پردازد، سپس نظريات و ادلۀ آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد و در نهايت ديدگاه خود را با ذكر دليل مطرح نموده و يا اگر نظريات ديگران را پذيرفته باشد، به شرح و بسط و توضيح مختصر آن مى‌پردازد.


به عنوان نمونه وى در آغاز كتاب مى‌فرمايد: جماعتى عقيده دارند كه لغات توقيفى هستند و از جانب خداوند متعال به انسان ياد داده شده است و براى اين نظريه استدلال به دو آيۀ قرآن كرده‌اند:
به عنوان نمونه وى در آغاز كتاب مى‌فرمايد: جماعتى عقيده دارند كه لغات توقيفى هستند و از جانب خداوند متعال به انسان ياد داده شده است و براى اين نظريه استدلال به دو آيۀ قرآن كرده‌اند:
خط ۸۸: خط ۸۸:
تا كنون شرح‌هاى فراوانى بر اين كتاب نوشته شده؛ مانند:
تا كنون شرح‌هاى فراوانى بر اين كتاب نوشته شده؛ مانند:


1 - شرح فرزندش [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] بر كتاب.
1 - شرح فرزندش [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] بر كتاب.


2 - شرح شيخ على بن حسن امامى به نام «خلاصة الأصول».
2 - شرح شيخ على بن حسن امامى به نام «خلاصة الأصول».
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
سخن آقا بزرگ تهرانى  
سخن آقا بزرگ تهرانى  


آقا بزرگ تهرانى صاحب كتاب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] دربارۀ اين كتاب مى‌فرمايد:
آقا بزرگ تهرانى صاحب كتاب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] دربارۀ اين كتاب مى‌فرمايد:


«مبادىء الوصول إلى علم الأصول و يقال له مبادىء الأصول، هو متن مختصر في أصول الفقه تصنيف آيت‌الله العلامة جمال‌الدين الحسن بن يوسف الحلي المتوفى سنة 726 و قد شرحه و علق عليه الأصحاب من لدن حياته حتى اليوم».
«مبادىء الوصول إلى علم الأصول و يقال له مبادىء الأصول، هو متن مختصر في أصول الفقه تصنيف آيت‌الله العلامة جمال‌الدين الحسن بن يوسف الحلي المتوفى سنة 726 و قد شرحه و علق عليه الأصحاب من لدن حياته حتى اليوم».


يعنى «كتاب مبادىء الوصول إلى علم الأصول كه به آن مبادىء الأصول نيز مى‌گويند متنى مختصر و كوتاه در اصول فقه است و مؤلف آن آیت‌الله علامه جمال‌الدين حسن بن يوسف حلى درگذشت سال 726 هجرى قمرى است. اين كتاب از زمان حيات مؤلف تا اين زمان مورد شرح و تعليقۀ علماى شيعه قرار گرفته است».  <ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 14 صفحۀ 52</ref>
يعنى «كتاب مبادىء الوصول إلى علم الأصول كه به آن مبادىء الأصول نيز مى‌گويند متنى مختصر و كوتاه در اصول فقه است و مؤلف آن آیت‌الله علامه جمال‌الدين حسن بن يوسف حلى درگذشت سال 726 هجرى قمرى است. اين كتاب از زمان حيات مؤلف تا اين زمان مورد شرح و تعليقۀ علماى شيعه قرار گرفته است».  <ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] جلد 14 صفحۀ 52</ref>


== نسخه‌هاى خطى ==
== نسخه‌هاى خطى ==
خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:
1 - نسخه‌اى در كتابخانۀ حضرت آیت‌الله نجفى مرعشى در شهر مقدس قم.
1 - نسخه‌اى در كتابخانۀ حضرت آیت‌الله نجفى مرعشى در شهر مقدس قم.


تاريخ نگارش اين نسخه سال 703 هجرى قمرى و به خط شاگرد مؤلف شيخ احمد آوى است. اين نسخه در سال 705 بر [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و فرزند ايشان [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] قرائت شده و آن را تأييد كرده‌اند.
تاريخ نگارش اين نسخه سال 703 هجرى قمرى و به خط شاگرد مؤلف شيخ احمد آوى است. اين نسخه در سال 705 بر [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و فرزند ايشان [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] قرائت شده و آن را تأييد كرده‌اند.


2 - نسخه‌اى در كتابخانۀ آستان قدس رضوى در شهر مشهد مقدس.
2 - نسخه‌اى در كتابخانۀ آستان قدس رضوى در شهر مشهد مقدس.


تاريخ نگارش اين نسخه سال 702 هجرى قمرى و به خط شيخ أحمد آوى است و در سال 705 بر فرزند مؤلف، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] قرائت شده و او نيز آن را تأييد كرده است.
تاريخ نگارش اين نسخه سال 702 هجرى قمرى و به خط شيخ أحمد آوى است و در سال 705 بر فرزند مؤلف، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] قرائت شده و او نيز آن را تأييد كرده است.


نسخۀ موجود در برنامه
نسخۀ موجود در برنامه
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش