المكاسب و البيع: تفاوت میان نسخه‌ها

كتاب المكاسب و البيع يا حاشية على المكاسب ....<ref>مستدركات، ج /1 169، ج /6 259</ref>از بهترين شروح كتاب المكاسب [[شيخ انصارى]] «قده» مى‌باشد اين كتاب تقريرات درس [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] «قده» (م 1355 ق) است كه توسط شيخ [[آملی، محمدتقی|محمد تقى آملى]] جمع‌آورى و تقرير شده است.

اگر چه تقريبا تمام كتاب توسط مؤلف جمع‌آورى گرديده است اما از صفحۀ 487 به بعد مطالب كتاب توسط فرزند مؤلف، آقا ضياء‌ الدين آملى تكميل شده است. ....<ref>حاشيه، ج 2، ص 487</ref>

البته مقرر گاهى نظريات خود را با عبارت (اقول) در متن يا در حاشيۀ كتاب ذكر كرده است ....<ref>صفحات 37، 448، 459، 321 از جلد 1</ref>و به علت اجمال بعضى از مباحث نيز گاهى توضيح مباحث اصولى را به كتاب تقريرات اصول [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] «قده» كه توسط وى انجام شده است، ارجاع داده است، به عنوان نمونه:

قد بسطنا الكلام في ذلك في غير موضع من تحريرات الأصول حسب ما أفاده شيخنا العلامة أدام الله أيامه ....<ref>جلد /1 142</ref>

شيخ [[آملی، محمدتقی|محمد تقى آملى]] دربارۀ تلاش در جمع‌آورى مطالب و متن روان كتاب در پايان آن مى‌نويسد: و بذلت جهدي في تأدية المطالب بأسهل العبارات الخالية عن الإعضال و الغلق على حسب ما تفضّل علي الله العظيم. ....<ref>جلد 2، ص 500</ref>

با توجه به تعريف و ستايش [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] (م 1356 ق) از كتاب و عبارت «دام ظلّه» كه پس از نام ايشان ديده مى‌شود بنظر مى‌رسد كه تاريخ صحيح تأليف جلد اول ربيع الثانى 1353ق و جلد دوم صفر الخير سال 1353ق باشد. ....<ref>ج 1، ص 491 و ج 2، صفحۀ 500</ref>

بنابراين عبارت (ثلاث ماة و ثلاثة و سبعين بعد ألف) صحيح نمى‌باشد و بايد لفظ سبعين تبديل به خمسين شود تا سال تأليف جلد اول به 1353ق تصحيح گردد. ....<ref>ج 1، ص 491</ref>

اگر چه بر حسب اعتبار و قرارداد، كسب و تجارت را به اقسام چهارگانۀ حرام، مكروه، مندوب و مباح تقسيم مى‌كنند اما [[نایینی، محمدحسین|مرحوم نائينى]] كسب و تجارت را به عنوان اولى و بدون سبب و عارضه‌اى واجب نمى‌دانند. ....<ref>ج 1، ص 5</ref>

اعلم أنهم ذكروا في تعريف البيع عبائر مختلفة كلّها تعاريف تقريبيّة لا معرفات حقيقيّة لعدم اشتمال البيع على الجنس و الفصل كسائر الماهيات المحدودة بالحدود. ....<ref>ج /1 84</ref>

در مسألۀ معاطاة، وى با استناد به سيرۀ قطعى بر عدم فساد معاطاة و همين طور سيرۀ قطعى تا زمان معصوم‌عليه‌السلام بر صحت جميع تصرفات، حتى تصرفات متوقف بر ملك، اثبات مى‌نمايند كه معاطاة بيع است و سپس براى اثبات صحت آن به عمومات «أحل الله البيع» و «تجارة عن تراض» و نظائر آن دو استناد مى‌نمايند. ....<ref>ج /1 128، 129</ref>

از ويژگى‌هاى كتاب اين كه بسيارى از حواشى به صورت مبهم ذكر شده است و از عبارت‌هايى نظير «بعض المحشين في حاشيته» يا «أورده بعض السادة الأجلاء قده» ....<ref>ج /2 53، 173</ref>استفاده شده كه متأسفانه ناشرين كتاب اين منابع و مآخذ اقوال و نظريات محشين را ذكر ننموده‌اند كه در نتيجه خواننده دچار مشكل مى‌شود.

البته گاهى به اين منابع خود مؤلف اشاره نموده است، مثلا پس از عبارت «بعض مشايخ أستادنا دامت إفاداته» آمده است: هو الشيخ محمد باقر الأصفهاني «قده». و يا پس از عبارت «ما نقل عن بعض الأعاظم «قده»» آمده است: هو العلامة المدقق الميرزا محمد تقي الشيرازي «قده» ....<ref>ج /2 84، ج /1 65</ref>

از ديگر ويژگى‌ها اضافاتى است كه مقرر به مطالب كتاب نموده است كه با عبارت «لم يذكر في مجلس البحث» به آنها اشاره نموده است، به عنوان نمونه ....<ref>ج /2 188، 271</ref>