تاریخ مغول: از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل نهم: دوره دويست ساله‌اى كه شرح وقايع آن در هشت فصل نخست، مورد بررسى قرار گرفته است، با اين كه يكى از ناگوارترين ادوار تاريخى ممالك اسلامى خصوصاً مملكت ايران محسوب مى‌شود، باز چون دنبال قرون درخشان نهضت علمى و ادبى دوران عباسى است و هنوز چنان كه بايد اثرات شوم سيطره مغول ظاهر نشده بود، در تاريخ علم، حكمت و ادبيات ايران يكى از معتبرترين دوره‌هاست و از بسيارى جهات مخصوصاً از لحاظ تعدد نمايندگان درجه اولى كه در اين دوره مى‌زيسته و در آن ايام تيره و سرد مشعل‌دار علوم، ادبيات و نظم و نثر فارسى بوده‌اند، ممتاز است و يك عده از بزرگ‌ترين شعرا و حكماى ايران مثل مولانا، سعدى، حافظ، عطاء الملك جوينى، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] و... معاصر اين دوره بوده‌اند و مى‌توان گفت كه پس از گذشتن عصر اين بزرگان كه ذيل آن تا اواخر دوره تيمورى امتداد يافته، دوره انحطاط علوم و ادبيات در ايران شروع شده و در ايام صفوى و افشاريه به منتهاى ضعف خود رسيده است و در اين دوره‌هاى اخير است كه اثر استيلاى مخرب مغول و تيموريان ظاهر مى‌شود و لذا مؤلف، قبل از آنكه داخل در شرح اوضاع تمدن، علوم، معارف و صنايع ايران در عصر مغول ازجمله:1- آثارعلمايى چون سكاكى، سهروردى، [[ابن‌طاووس، علی بن موسی|سيد بن طاوس]] و...2- مورخين: ابونصر فراهى، [[عوفی، محمد بن محمد|محمد عوفى]]، فخر بناكتى و...3- شعرا: [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]، [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|فخر‌الدين عراقى]]، امير خسرو دهلوى و...4- صنايع و ابنيه و... بشود، به اختصار به منابعى كه تاريخ اين دوره از آن استخراج مى‌شود، اشاره و آنها را تحليل مى‌كند مانند: [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]]، الكامل في التاريخ [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]]، تاريخ جهان‌گشاى جوينى و...