پرش به محتوا

روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگستان: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل '
جز (جایگزینی متن - ':ت' به ': ت')
جز (جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل ')
خط ۶۳: خط ۶۳:
شگفت اين كه، در ضيافت‌هايى كه به افتخار ناصرالدين شاه در كشورهاى اروپا برگزار مى‌شد، در معرفى بزرگان مدعو، احساس و استنباط خود را چه خوب و چه بد بر زبان آورده است: «اين زن، زن پير بدگل متعفّنى است؛ امّا جواهرهاى قيمتى، مرواريدهاى بزرگ عالى...». در نگارش بعضى عبارات ركيك و دور از ادب كه البته شمارش نسبتاً اندك است، چنان بى‌پرواست كه به ناچار از آوردن آن در كتاب خوددارى و به جاى آنان نقطه گذاشته شده است. گو اين كه در آن روزگار، استعمال اين گونه عبارات، به اندازه‌ى امروز مشمئز كننده نبوده است؛ زيرا رساله‌ها و كتاب‌هاى مشتمل بر لطيفه‌گويى و طنزسرايى و حكايت خنده‌دارى كه از آن زمان‌ها باقى مانده، نشان مى‌دهد كاربرد عباراتى كه امروز بى‌ادبانه تلقى مى‌شود، در گذشته رايج كوچه و بازار و مايه‌ى تفريح خاطرها بوده است.
شگفت اين كه، در ضيافت‌هايى كه به افتخار ناصرالدين شاه در كشورهاى اروپا برگزار مى‌شد، در معرفى بزرگان مدعو، احساس و استنباط خود را چه خوب و چه بد بر زبان آورده است: «اين زن، زن پير بدگل متعفّنى است؛ امّا جواهرهاى قيمتى، مرواريدهاى بزرگ عالى...». در نگارش بعضى عبارات ركيك و دور از ادب كه البته شمارش نسبتاً اندك است، چنان بى‌پرواست كه به ناچار از آوردن آن در كتاب خوددارى و به جاى آنان نقطه گذاشته شده است. گو اين كه در آن روزگار، استعمال اين گونه عبارات، به اندازه‌ى امروز مشمئز كننده نبوده است؛ زيرا رساله‌ها و كتاب‌هاى مشتمل بر لطيفه‌گويى و طنزسرايى و حكايت خنده‌دارى كه از آن زمان‌ها باقى مانده، نشان مى‌دهد كاربرد عباراتى كه امروز بى‌ادبانه تلقى مى‌شود، در گذشته رايج كوچه و بازار و مايه‌ى تفريح خاطرها بوده است.


تأسف اين جا است كه تمام يادداشت‌ها، بيان يك سلسله رويدادهاى عادّى و معمولى است؛ همواره سخن از خوبى يا بدى هوا، آمدن يا نيامدن باران، برف و بوران، باد و طوفان، خوبى و بدى راه، جلوه‌گرى گل‌ها در حاشيه‌ى جاده‌ها و بيابان‌ها و باغ‌ها، جست‌وخيز در كوه‌ها و تپّه‌ها در تعقيب رنگ و پلنگ و ببر و كفتار و ميش و قوچ و خرگوش و مانند اين‌ها با توصيف مضحكه‌آميز دولتمردان و همراهان در شكارگاه است. يادداشت‌هاى او در گشت و گذار در كشورهاى اروپايى نيز بيان شكوه و جلال كاخ‌ها، كارخانه‌ها، شگفتى‌هاى صنعت و وضعيّت سر و گردن بانوان زيباى فرنگ چه در مراسم استقبال و چه در ضيافت‌ها و مهمانى‌هاى بسيار باشكوه مى‌باشد. امّا در سراسر اين يادداشت‌ها، سخنى از مسايل مملكت‌دارى و معضلات و مشكلاتى كه گريبان‌گير او و كشورش بوده است، نيست. بى‌ترديد، چه در سفر و چه در حضر، همواره با مشكلاتى سهمگين مواجه بوده است؛ امّا كوچك‌ترين اشاره‌اى به آن‌ها نكرده؛ در حالى كه در همين سفر سوم، مذاكرات مهمّى صورت گرفته و تعهداتى شده است كه نتايج آن بعد از اين سفر آشكار شده، مانند واقعه‌ى رژى و اعطاى امتياز لاتارى و غيره.
تأسف اين جا است كه تمام يادداشت‌ها، بيان يك سلسله رويدادهاى عادّى و معمولى است؛ همواره سخن از خوبى يا بدى هوا، آمدن يا نيامدن باران، برف و بوران، باد و طوفان، خوبى و بدى راه، جلوه‌گرى گل‌ها در حاشيه‌ى جاده‌ها و بيابان‌ها و باغ‌ها، جست‌وخيز در كوه‌ها و تپّه‌ها در تعقيب رنگ و پلنگ و ببر و كفتار و ميش و قوچ و خرگوش و مانند اين‌ها با توصيف مضحكه‌آميز دولتمردان و همراهان در شكارگاه است. يادداشت‌هاى او در گشت و گذار در كشورهاى اروپايى نيز بيان شكوه و جلال كاخ‌ها، كارخانه‌ها، شگفتى‌هاى صنعت و وضعيّت سر و گردن بانوان زيباى فرنگ چه در مراسم استقبال و چه در ضيافت‌ها و مهمانى‌هاى بسيار باشكوه مى‌باشد. امّا در سراسر اين يادداشت‌ها، سخنى از مسائل مملكت‌دارى و معضلات و مشكلاتى كه گريبان‌گير او و كشورش بوده است، نيست. بى‌ترديد، چه در سفر و چه در حضر، همواره با مشكلاتى سهمگين مواجه بوده است؛ امّا كوچك‌ترين اشاره‌اى به آن‌ها نكرده؛ در حالى كه در همين سفر سوم، مذاكرات مهمّى صورت گرفته و تعهداتى شده است كه نتايج آن بعد از اين سفر آشكار شده، مانند واقعه‌ى رژى و اعطاى امتياز لاتارى و غيره.


وى در اين سفر، در صحنه‌ى سياست جهان آن روز با نوابغى روبرو شده كه از بازيگران برجسته‌ى تاريخ جهان بوده‌اند؛ امّا كوچك‌ترين اشاره‌اى به آن‌ها نكرده است.
وى در اين سفر، در صحنه‌ى سياست جهان آن روز با نوابغى روبرو شده كه از بازيگران برجسته‌ى تاريخ جهان بوده‌اند؛ امّا كوچك‌ترين اشاره‌اى به آن‌ها نكرده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش