۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران در عصر صفوی: تفاوت میان نسخهها
مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران در عصر صفوی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۵۸
، ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل '
جز (جایگزینی متن - 'كتابشناسى ' به 'كتابشناسى ') |
جز (جایگزینی متن - 'مسايل ' به 'مسائل ') |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
فصل نخست، با بررسى پيشينه ذهنى و عينى نهضت صفوى، به نقش تصوّف و تشيّع، بهويژه تشيّع تندرو آسياى صغير در پيدايش اين نهضت توجه مىكند. اين فصل با اشاره به حركت صفويان بهعنوان نهضتى كه گروههاى مختلف را زير پرچم خود گرد آورده بود و از باورهاى پاك و پاكبازانه صوفيان و انديشههاى تندروانه يا غالبانه برخى عناصر شيعه آسياى صغير مايه مىگرفت، مىكوشد زمينههاى موجود در ايران- بهعنوان مقصد مهاجرت- و جريانهاى فكرى آن را بهگونهاى ترسيم كند كه بعدها بتوان تأثير نفوذ مهاجرت عامليان را بر اين زمينهها و جريانهاى فكرى بررسى كرد<ref>همان</ref> | فصل نخست، با بررسى پيشينه ذهنى و عينى نهضت صفوى، به نقش تصوّف و تشيّع، بهويژه تشيّع تندرو آسياى صغير در پيدايش اين نهضت توجه مىكند. اين فصل با اشاره به حركت صفويان بهعنوان نهضتى كه گروههاى مختلف را زير پرچم خود گرد آورده بود و از باورهاى پاك و پاكبازانه صوفيان و انديشههاى تندروانه يا غالبانه برخى عناصر شيعه آسياى صغير مايه مىگرفت، مىكوشد زمينههاى موجود در ايران- بهعنوان مقصد مهاجرت- و جريانهاى فكرى آن را بهگونهاى ترسيم كند كه بعدها بتوان تأثير نفوذ مهاجرت عامليان را بر اين زمينهها و جريانهاى فكرى بررسى كرد<ref>همان</ref> | ||
براى شناخت زمينه ظهور علماى شيعه و انديشههاى آنان و همچنين درك انگيزههاى مهاجرت آنان از جبل عامل، بايد تاريخ اين سرزمين و فراز و نشيبهاى آن را بررسى كرد كه در فصل دوم صورت پذيرفته است. نكته اساسى اين فصل، گذشته از | براى شناخت زمينه ظهور علماى شيعه و انديشههاى آنان و همچنين درك انگيزههاى مهاجرت آنان از جبل عامل، بايد تاريخ اين سرزمين و فراز و نشيبهاى آن را بررسى كرد كه در فصل دوم صورت پذيرفته است. نكته اساسى اين فصل، گذشته از مسائل مربوط به رشد و گسترش و دوام تشيّع در جبل عامل، ترسيم چهره نهضت علمى شيعه و شناساندن پيشواى اصلى اين نهضت، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] است. آن مكتب فقهى كه [[شهيد اول]] باتوجه به شرايط سياسى، فرهنگى و اقتصادى سرزمين خود بنياد نهاد، به جنبههاى سياسى و حكومتى توجه داشت و به فقيهان شيعه در امور سياسى اختيارات ويژهاى مىداد. فقيهانى كه بعدها به ايران آمدند از همين سنت علمى پيروى مىكردند و با گسترش و تبيين آن از سويى كوشيدند در حكومت صفوى، بهعنوان حكومتى شيعه، نفوذ و قدرتى به دست آورند و از سوى ديگر، براى تبيين مشروعيت اين حكومت تلاش كردند. اين مكتب فقهى، پيش از عصر صفوى نيز، يك بار مورد توجه حكومت سربداران قرار گرفته بود و خواجه على مؤيد سربدارى كوشيده بود، با آوردن [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] به ايران، تشيّع فقاهتى را در برابر جناح صوفيان در نهضت سربدارى، تقويت و ترويج كند. در حقيقت، صفويان با پيگيرى آن شيوه، كارى را كه على مؤيد در انجام آن ناكام مانده بود، انجام دادند. در پايان فصل دوم انگيزهها و چگونگى پيوند على مؤيد سربدارى با [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] بررسى شده است<ref>همان، ص 11</ref> | ||
فصل سوم كتاب، بيانگر | فصل سوم كتاب، بيانگر مسائل عمومى مهاجرت و علل و انگيزههاى آن است. مهاجرت علماى جبل عامل به ايران در دو مرحله انجام شد، در مرحله اول تعداد اندكى از عامليان به ايران آمدند و در مرحله دوم مهاجرت اوج و گستردگى چشمگير يافت. چگونگى مراحل مهاجرت و كسانى كه به ايران آمدند، همچنين تعداد مهاجران و وضع آنان در ايران، در اين فصل مورد بررسى قرار گرفته است. در اين فصل همچنين به سفرنامه يكى از مهاجران عاملى توجه شده است<ref>همان</ref> | ||
فصل چهارم به بررسى رابطه مهاجران با حكومت صفوى مىپردازد. اين فصل، ضمن تقسيم مهاجران به دو گروه، نخست گروهى كه با صفويان همگامى و سازگارى نشان دادند و دوم مهاجرانى كه به شيوههاى گوناگون به ناهمگامى و ناسازگارى با حكومت صفوى پرداختند، در آغاز از گروه سازگار و همگام سخن خواهد گفت و در اين راستا به طرح يك نظريه خواهد پرداخت<ref>همان، ص 11-12</ref> | فصل چهارم به بررسى رابطه مهاجران با حكومت صفوى مىپردازد. اين فصل، ضمن تقسيم مهاجران به دو گروه، نخست گروهى كه با صفويان همگامى و سازگارى نشان دادند و دوم مهاجرانى كه به شيوههاى گوناگون به ناهمگامى و ناسازگارى با حكومت صفوى پرداختند، در آغاز از گروه سازگار و همگام سخن خواهد گفت و در اين راستا به طرح يك نظريه خواهد پرداخت<ref>همان، ص 11-12</ref> | ||