أساس التأويل: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابن حیون، نعمان بن محمد|قاضی نعمان]]  در مقدمه کتابش حدیثی را‌ از‌ امام جعفر صادق(ع) نقل می‌کند. در این حدیث آمده که امام صادق(ع) تأویل‌ آیه‌ای‌ را بیان می‌کرد که مورد‌ سؤال‌ قرار گرفت‌ که‌ این‌ تأویل با تأویلی که قبلاً بیان‌ کرده‌ بودی، متفاوت است. امام پاسخ داد: «ما می‌توانیم درباره کلمه واحد به‌ هفت‌ وجه سخن بگوییم» و وقتی‌که سؤال‌کننده با تعجب پرسید: هفت‌! امام پاسخ داد: «بلی و بلکه‌ هفتاد‌ و اگر زیادتر بخواهی باز هم می‌افزاییم». [[ابن حیون، نعمان بن محمد|قاضی نعمان]]  می‌گوید، پس وجوه تأویل به‌ رتبه‌ (حد) تأویل‌کننده بستگی دارد. هر‌ چه‌ رتبه‌ او بالاتر باشد‌، تعداد‌ تأویلاتش هم بیشتر است<ref>مقدمه نویسنده، ص27</ref>.

در فصل دوم داستان حضرت نوح، هود و صالح(ع) مطرح شده است. در رابطه با داستان حضرت نوح چنین تأویل شده است: سفینه در ظاهر، بر آب قرار گرفت و موجوداتی که بر آن سوار شدند را حمل کرد. به همین‌ترتیب دعوت حق نیز بر علم جاری می‌شود و کسانی را که داخل در آن می‌‌شوند را با خود حمل می‌کند. سپس اشاره می‌کند که عرب که قرآن به زبان ایشان نازل شده مردی را که علم زیادی دارد را تشبیه به بحر می‌کنند؛ و ازآنجاکه کسی که بدون کشتی وارد دریا شود در آن غرق و هلاک می‌شود، همین‌طور کسی که قصد علم کند و آن را از غیر اهلش طلب کند هلاک می‌شود<ref>همان، ص79-78</ref>.