پرش به محتوا

متن و ترجمه عیون أخبار الرضا علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'استاد غفارى' به 'استاد غفارى '
جز (جایگزینی متن - 'استاد غفارى' به 'استاد غفارى ')
خط ۵۸: خط ۵۸:
زيرا مترجم افزون بر آن كه بايد همواره بكوشد تا دانش مربوط را كسب كند و جايز اصول ترجمه باشد، بايد دست به يك رياضت فكرى بزند و به هوش باشد كه علائق، گرايش‌ها و پيش فرض‌هاى خود در امر ترجمه دخالت ندهد و در پرتو برخى از آنها متن حديث را ترجمه نكند و از اين طريق معناى خارجى از متن اصلى را بر آن نيفزايد و متنى به نام ترجمه به دست ندهد كه در حقيقت سخن خود وى است نه ترجمه.
زيرا مترجم افزون بر آن كه بايد همواره بكوشد تا دانش مربوط را كسب كند و جايز اصول ترجمه باشد، بايد دست به يك رياضت فكرى بزند و به هوش باشد كه علائق، گرايش‌ها و پيش فرض‌هاى خود در امر ترجمه دخالت ندهد و در پرتو برخى از آنها متن حديث را ترجمه نكند و از اين طريق معناى خارجى از متن اصلى را بر آن نيفزايد و متنى به نام ترجمه به دست ندهد كه در حقيقت سخن خود وى است نه ترجمه.


مترجم وظيفه دارد كه خود را بر متن و فضاى آن بگشايد و اجازه دهد تا احاديث با همه لايه‌هاى معنايى خود، ترجمه و به خواننده منتقل شود. به همين دليل آورده‌اند كه ترجمه تنها وظيفه‌اى علمى نيست، تكليفى اخلاقى است و اگر به ترجمه موجود بنگريم، بايد اعتراف كنيم استاد غفارى تا حدّ بالايى اصل امانت‌دارى را به طور دقيق رعايت نموده‌اند، علاوه بر اين كه ايشان دقّت لازم در برگردان عبارت متن اصلى را به فارسى با ملاحظه سيستم جمله‌بندى و ساختار نحوى زبان فارسى(مقصد) را نيز رعايت كرده‌اند و اگر به طور خلاصه بخواهيم بگوئيم مى‌توانيم دو معيار اساسى ديگر را در ترجمه ايشان علاوه بر اصل امانت‌دارى كه هر ترجمه خوب بايد داراى آنها باشد را داراست و آن دقّت و روانى و سليس بودن است. به هر حال اين ترجمه به خوبى توانسته است، مفهوم فرمايشات معصومين(ع) را به خوانندگان آن برساند.
مترجم وظيفه دارد كه خود را بر متن و فضاى آن بگشايد و اجازه دهد تا احاديث با همه لايه‌هاى معنايى خود، ترجمه و به خواننده منتقل شود. به همين دليل آورده‌اند كه ترجمه تنها وظيفه‌اى علمى نيست، تكليفى اخلاقى است و اگر به ترجمه موجود بنگريم، بايد اعتراف كنيم [[غفاری، علی‌‎اکبر|استاد غفارى]]  تا حدّ بالايى اصل امانت‌دارى را به طور دقيق رعايت نموده‌اند، علاوه بر اين كه ايشان دقّت لازم در برگردان عبارت متن اصلى را به فارسى با ملاحظه سيستم جمله‌بندى و ساختار نحوى زبان فارسى(مقصد) را نيز رعايت كرده‌اند و اگر به طور خلاصه بخواهيم بگوئيم مى‌توانيم دو معيار اساسى ديگر را در ترجمه ايشان علاوه بر اصل امانت‌دارى كه هر ترجمه خوب بايد داراى آنها باشد را داراست و آن دقّت و روانى و سليس بودن است. به هر حال اين ترجمه به خوبى توانسته است، مفهوم فرمايشات معصومين(ع) را به خوانندگان آن برساند.


يكى ديگر از مزايا و ويژگى‌هاى اين ترجمه كه كمك شايان توجهى به بهره‌گيرى از اين اثر نموده است، تحقيق و تصحيح اين اثر است. در تصحيح و ترجمه اين كتاب، مترجمان با دو نسخه خطى كه به ترتيب در قرن‌هاى 10 و 11 كتابت شده و يك نسخه چاپ سنگى(چاپ نجم الدوله) و يك چاپ حروفى، كتاب را مقابله كرده‌اند. ملاك تصحيح از نظر استاد غفارى بدين صورت است كه صحيح‌ترين نسخه‌اى كه عرضه بر مشايخ شده و امضاء دارد ملاك قرار مى‌گيرد نه قديمى‌ترين نسخه.
يكى ديگر از مزايا و ويژگى‌هاى اين ترجمه كه كمك شايان توجهى به بهره‌گيرى از اين اثر نموده است، تحقيق و تصحيح اين اثر است. در تصحيح و ترجمه اين كتاب، مترجمان با دو نسخه خطى كه به ترتيب در قرن‌هاى 10 و 11 كتابت شده و يك نسخه چاپ سنگى(چاپ نجم الدوله) و يك چاپ حروفى، كتاب را مقابله كرده‌اند. ملاك تصحيح از نظر [[غفاری، علی‌‎اکبر|استاد غفارى]]  بدين صورت است كه صحيح‌ترين نسخه‌اى كه عرضه بر مشايخ شده و امضاء دارد ملاك قرار مى‌گيرد نه قديمى‌ترين نسخه.


ملاك صحت نسخه است نه قدّمت. ايشان معتقد هستند، در تصحيح يك كتاب نبايد تنها به نسخ ديگران اكتفا كرد، بلكه به مصادر آن نيز بايد توجه كامل نمود. تصحيح اجتهادى با تصحيح بر مبناى نسخه فرق مى‌كند و بايد بين اين دو تفكيك كرد و ما هم همين طور عمل مى‌كنيم، امّا آن قسمت اجتهادى را در متن نمى‌آوريم. من در تمام كتاب‌هايى كه تصحيح كرده‌ام، هر جا كه متن را غلط دانسته‌ام، در پاورقى(يا بعد از روايت در شرح) نوشته‌ام كه اين متن به نظر من درست نيست؛ ولى خود در متن دست نبرده‌ام.
ملاك صحت نسخه است نه قدّمت. ايشان معتقد هستند، در تصحيح يك كتاب نبايد تنها به نسخ ديگران اكتفا كرد، بلكه به مصادر آن نيز بايد توجه كامل نمود. تصحيح اجتهادى با تصحيح بر مبناى نسخه فرق مى‌كند و بايد بين اين دو تفكيك كرد و ما هم همين طور عمل مى‌كنيم، امّا آن قسمت اجتهادى را در متن نمى‌آوريم. من در تمام كتاب‌هايى كه تصحيح كرده‌ام، هر جا كه متن را غلط دانسته‌ام، در پاورقى(يا بعد از روايت در شرح) نوشته‌ام كه اين متن به نظر من درست نيست؛ ولى خود در متن دست نبرده‌ام.
خط ۷۲: خط ۷۲:
از بايسته‌هاى ديگرى كه هر ترجمه خوب بايد دارا باشد و اين ترجمه آنها را دربردارد: آوردن متن عربى تا اعراب‌گذارى و فارسى در يك صفحه كه اين امر تطبيق را براى خواننده آسان مى‌كند، براى روايات شماره تسلسل‌گزاردن، عنوان‌بندى مستقيم متن بر اساس فهرست مطالب و درج آن در بالاى هر باب تا خواننده از عنوان كلى بحث آگاه شود، آوردن سند كامل روايات در آغاز هر خبر، آوردن پاورقى‌هاى بسيار مفيد و مختصر، تهيه فهرست‌هاى گوناگون به ويژه فهرست مطالب در آخر هر جلد، فهرست آيات قرآنى بر اساس ترتيب سوره‌ها، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست اماكن در پايان جلد دوم.
از بايسته‌هاى ديگرى كه هر ترجمه خوب بايد دارا باشد و اين ترجمه آنها را دربردارد: آوردن متن عربى تا اعراب‌گذارى و فارسى در يك صفحه كه اين امر تطبيق را براى خواننده آسان مى‌كند، براى روايات شماره تسلسل‌گزاردن، عنوان‌بندى مستقيم متن بر اساس فهرست مطالب و درج آن در بالاى هر باب تا خواننده از عنوان كلى بحث آگاه شود، آوردن سند كامل روايات در آغاز هر خبر، آوردن پاورقى‌هاى بسيار مفيد و مختصر، تهيه فهرست‌هاى گوناگون به ويژه فهرست مطالب در آخر هر جلد، فهرست آيات قرآنى بر اساس ترتيب سوره‌ها، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست اماكن در پايان جلد دوم.


در پايان اين نكته قابل ذكر است كه آقاى حميدرضا مستفيد 29 باب از 69 باب اين كتاب را ترجمه نموده‌اند؛ در حالى كه ايشان تذكرات استاد غفارى را در ترجمه خود رعايت كرده است.
در پايان اين نكته قابل ذكر است كه آقاى حميدرضا مستفيد 29 باب از 69 باب اين كتاب را ترجمه نموده‌اند؛ در حالى كه ايشان تذكرات [[غفاری، علی‌‎اکبر|استاد غفارى]]  را در ترجمه خود رعايت كرده است.


==نسخه‌شناسى==
==نسخه‌شناسى==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش