۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لطائف الإشارات لفنون القراءات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' )' به ')'
جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
جز (جایگزینی متن - ' )' به ')') |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
این کتاب، از نوع دانشنامه‌ای است. که علاوه بر افزودن قرائات شواذ، شرحی را به کتاب النشر فی القراءات العشر [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] ضمیمه کرده است. نویسنده در ابتدای با مقدمه‌ای دانشنامه‌ای شروع کرده و از فضیلت و آداب آموختن و آموزاندن سخن گفته، سپس أسانید قرائاتی که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در کتاب «النشر»ذکر کرده بود را با اندکی حذف و اضافات یادآور می‌شود. وی همچنین اسامی کتاب‌های منتشر شده در بابا قرائت را با اندکی اضافات نقل می‌کند و سپس ابواب تجوید و وقف و ابتدا و رسم مصحف و شمارش آیات را ذکر می‌کند و آن را با ابواب اصول تفصیل می‌دهد و در این ابواب مجملات را شرح و مسائل سخت و غامض را تبیین می‌کند. او در شرح کتاب النشر ملتزم به نص نویسنده است و سپس آن را با ذکر فرش قرائات قرآنی و توجیه آن و شمارش آیات و رسم مصحف و تجزیه قرآن و وقف و ابتداء به‌صورت تفصیلی و به ترتیب مصحف، ادامه می‌دهد.<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ج1، ص5-6</ref> | این کتاب، از نوع دانشنامه‌ای است. که علاوه بر افزودن قرائات شواذ، شرحی را به کتاب النشر فی القراءات العشر [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] ضمیمه کرده است. نویسنده در ابتدای با مقدمه‌ای دانشنامه‌ای شروع کرده و از فضیلت و آداب آموختن و آموزاندن سخن گفته، سپس أسانید قرائاتی که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در کتاب «النشر»ذکر کرده بود را با اندکی حذف و اضافات یادآور می‌شود. وی همچنین اسامی کتاب‌های منتشر شده در بابا قرائت را با اندکی اضافات نقل می‌کند و سپس ابواب تجوید و وقف و ابتدا و رسم مصحف و شمارش آیات را ذکر می‌کند و آن را با ابواب اصول تفصیل می‌دهد و در این ابواب مجملات را شرح و مسائل سخت و غامض را تبیین می‌کند. او در شرح کتاب النشر ملتزم به نص نویسنده است و سپس آن را با ذکر فرش قرائات قرآنی و توجیه آن و شمارش آیات و رسم مصحف و تجزیه قرآن و وقف و ابتداء به‌صورت تفصیلی و به ترتیب مصحف، ادامه می‌دهد.<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ج1، ص5-6</ref> | ||
کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود؛ وسائل و مقاصد. مقاصد هم به دو بخش اصول و فرش (دانشمندان علم قراءت برای بازشناسی قرائت‌ها و تفکیک آن‌ها از یکدیگر و پیدا کردن نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها، دو دسته قاعده وضع کرده‌اند.) تقسیم می‌شود که توضیح آن چنین است: | کتاب به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود؛ وسائل و مقاصد. مقاصد هم به دو بخش اصول و فرش (دانشمندان علم قراءت برای بازشناسی قرائت‌ها و تفکیک آن‌ها از یکدیگر و پیدا کردن نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها، دو دسته قاعده وضع کرده‌اند.) تقسیم می‌شود که توضیح آن چنین است: | ||
# اصول یا «اُصولُ القاری»: اصول جمع اصل، و آن عبارت از قاعده‌ای کلی است که از قواعد جزئی زیرمجموعه خود استنتاج شده و بر آن جزئیات منطبق است. با توجه به این تعریف، قواعد کلی قراءت هر یک از قرّاء سبعه را اصول آن قاری نامیده‌اند، چراکه تحت ضابطه‌ای مشخص به‌صورت قواعدی کلی در آمده است؛ به‌عنوان‌مثال، قاعده «نقل و حذف» در قراءت نافع به روایت ورش (عثمان بن سعید(110-197ق) ) یکی از اصول قراءت وی می‌باشد و قاعده «اِشْمامِ خَلْطِ حرف به حرف» نیز اصلی از اصول قراءت حمزه و... است. | # اصول یا «اُصولُ القاری»: اصول جمع اصل، و آن عبارت از قاعده‌ای کلی است که از قواعد جزئی زیرمجموعه خود استنتاج شده و بر آن جزئیات منطبق است. با توجه به این تعریف، قواعد کلی قراءت هر یک از قرّاء سبعه را اصول آن قاری نامیده‌اند، چراکه تحت ضابطه‌ای مشخص به‌صورت قواعدی کلی در آمده است؛ به‌عنوان‌مثال، قاعده «نقل و حذف» در قراءت نافع به روایت ورش (عثمان بن سعید(110-197ق)) یکی از اصول قراءت وی می‌باشد و قاعده «اِشْمامِ خَلْطِ حرف به حرف» نیز اصلی از اصول قراءت حمزه و... است. | ||
# فروع (فَرْش الحُروف): فرش به معنای نشر و بسط است و کلمه حروف، جمع «حرف» بوده و در اینجا معنای قراءت می‌دهد، پس وقتی گفته می‌شود: «حرفُ عاصم، حرفُ حمزه، حرفُ نافع» در اصطلاح یعنی قراءت عاصم، قراءت حمزه و... . مراد از فروع یا فرش الحروف، احکام و قواعد خاصی است که موارد آن در قراءت هر قاری به‌صورت کلی جاری نیست بلکه اختصاص به موارد جزئی و استثنایی دارد. به‌عبارت‌دیگر در قرآن کریم کلماتی وجود دارد که علاوه بر پراکنده بودن در سوره‌های مختلف قرآن، تلفظ آن‌ها تحت قاعده‌ای معین و مشخص درنمی‌آید.<ref>ر.ک: درگاه جامع آموزش قرآن کریم</ref> | # فروع (فَرْش الحُروف): فرش به معنای نشر و بسط است و کلمه حروف، جمع «حرف» بوده و در اینجا معنای قراءت می‌دهد، پس وقتی گفته می‌شود: «حرفُ عاصم، حرفُ حمزه، حرفُ نافع» در اصطلاح یعنی قراءت عاصم، قراءت حمزه و... . مراد از فروع یا فرش الحروف، احکام و قواعد خاصی است که موارد آن در قراءت هر قاری به‌صورت کلی جاری نیست بلکه اختصاص به موارد جزئی و استثنایی دارد. به‌عبارت‌دیگر در قرآن کریم کلماتی وجود دارد که علاوه بر پراکنده بودن در سوره‌های مختلف قرآن، تلفظ آن‌ها تحت قاعده‌ای معین و مشخص درنمی‌آید.<ref>ر.ک: درگاه جامع آموزش قرآن کریم</ref> | ||