پرش به محتوا

تاريخ اليمن، المختصر المنقول من كتاب العبر، اخبار القرامطة باليمن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' فى ' به ' في '
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين')
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ')
خط ۴۱: خط ۴۱:




تاريخ‌اليمن موسوم به المفيد فى اخبار صنعاء و زبيد، نوشته فقيه شاعر عماره يمنى (نجم‌الدين) ابومحمد عمارة بن ابى‌الحسن حكمى متوفاى (569 قمرى) است.
تاريخ‌اليمن موسوم به المفيد في اخبار صنعاء و زبيد، نوشته فقيه شاعر عماره يمنى (نجم‌الدين) ابومحمد عمارة بن ابى‌الحسن حكمى متوفاى (569 قمرى) است.


مؤلف كتاب، تاريخ خود را در سال 563 قمرى، پس از حدود سى سال اقامت در مصر، به درخواست قاضى فاضل عبدالرحيم بن على، صاحب ديوان انشاء فاطميان در زمان الناصر آغاز كرد.
مؤلف كتاب، تاريخ خود را در سال 563 قمرى، پس از حدود سى سال اقامت در مصر، به درخواست قاضى فاضل عبدالرحيم بن على، صاحب ديوان انشاء فاطميان در زمان الناصر آغاز كرد.
خط ۴۷: خط ۴۷:
(بعدها از بزرگ‌ترين مقرّبان صلاح‌الدين يوسف بن ايوب، براندازندۀ دولت فاطميان شد، عماره روابط مستحكمى با افرادى از خاندان زريعيان داشت كه دعوت حافظيّه (مجديه) را براى چهار تن از واپسين خلفاى مصر در تمدن يمن برپا داشته‌اند. به رغم آنكه عماره در سال 569 قمرى در تلاش براى تجديد خلافت فاطميان در مصر به قتل رسيد. غالبا او را بر مذهب اهل سنّت(فقيهى شافعى مذهب) مى‌دانند.
(بعدها از بزرگ‌ترين مقرّبان صلاح‌الدين يوسف بن ايوب، براندازندۀ دولت فاطميان شد، عماره روابط مستحكمى با افرادى از خاندان زريعيان داشت كه دعوت حافظيّه (مجديه) را براى چهار تن از واپسين خلفاى مصر در تمدن يمن برپا داشته‌اند. به رغم آنكه عماره در سال 569 قمرى در تلاش براى تجديد خلافت فاطميان در مصر به قتل رسيد. غالبا او را بر مذهب اهل سنّت(فقيهى شافعى مذهب) مى‌دانند.


علاوه بر نوشته عماره، كتاب دربردارنده او اثر ديگر مى‌باشد. يكى دول‌اليمن از كتبا العبر ابن‌خلدون و ديگر اخبار القرامطة تألیف بهاءالدين جندى است(متوفاى 732 قمرى) اثر مهم جندى، كتاب السلوك فى طبقات العلماء و الملوك است.اين كتبا از مهم‌ترين منابع دربارۀ تاريخ دوره اسلامى يمن است و به نام‌هاى ديگرى؛ از جمله طبقات الفقهاء اليمن، تاريخ الجندى، طبقات الجندى نيز معروف است. اخبار القرامطه بخشى از كتاب فوق است كه در اين اثر گنجانده شده است.
علاوه بر نوشته عماره، كتاب دربردارنده او اثر ديگر مى‌باشد. يكى دول‌اليمن از كتبا العبر ابن‌خلدون و ديگر اخبار القرامطة تألیف بهاءالدين جندى است(متوفاى 732 قمرى) اثر مهم جندى، كتاب السلوك في طبقات العلماء و الملوك است.اين كتبا از مهم‌ترين منابع دربارۀ تاريخ دوره اسلامى يمن است و به نام‌هاى ديگرى؛ از جمله طبقات الفقهاء اليمن، تاريخ الجندى، طبقات الجندى نيز معروف است. اخبار القرامطه بخشى از كتاب فوق است كه در اين اثر گنجانده شده است.


هنرى كسلس كاى (1827-1903 ميلادى) بخش اخبار القرمطه كتاب جندى به ضميمه كتاب ارض اليمن و تاريخ‌ها نوشته عماره يمنى، همراه با مختصر تاريخ دول‌اليمن از [[ابن خلدون]] را به انگليسى ترجمه و با عنوان) seton dna noitalsnart htiw txet cibara 2981،nodnal-yak cih yb (
هنرى كسلس كاى (1827-1903 ميلادى) بخش اخبار القرمطه كتاب جندى به ضميمه كتاب ارض اليمن و تاريخ‌ها نوشته عماره يمنى، همراه با مختصر تاريخ دول‌اليمن از [[ابن خلدون]] را به انگليسى ترجمه و با عنوان) seton dna noitalsnart htiw txet cibara 2981،nodnal-yak cih yb (
خط ۶۱: خط ۶۱:




مقدّمه ناشر از انگيزه خود بر ترجمه و انتشار كتاب تاريخ اليمن صحبت مى‌كند و آن اينكه تاريخ يمن در خيلى از زمينه‌هاى آن پيچيدگى و داراى غموض در رويدادهايى كه در دوره‌هاى مختلف بر آن گذشته روشن نبود و از آنجا كه تز دكتراى او عنوان الصليحيون فى اليمن و علاقاتهم بالفاطميين فى مصر بوده، انگيزه آن شد كه به ترجمه كتاب كاى مقدّمه دوم كه مربوط به كاى بوده و ناشر عربى ترجمه نموده است، شرح حال كاملى از زندگانى عماره يمنى را به دست خواننده مى‌دهد كه ما مختصرى از آن را در اول آن نوشته آورديم. به دنبال آن به بررسى كتاب جندى و فصول مختلف و نسخ موجود آن در برتانيا و ليدن و...مى‌پردازد كه اخبار قرامطه فصل ششم كتاب جندى مى‌باشد. پس از كتاب تاريخ عمومى [[ابن خلدون]] نام مى‌برد كه در اين مجموعه مختصرى از تاريخ يمن اثر [[ابن خلدون]] از طبق بولاق كه در كتابخانه بريتانيا موجود است، آمده است، اين مقدمه، مفصل 23 متن اول، تاريخ اليمن عماره ينى، منبع اصلى براى بررسى اين دوره پر اهمّيت تاريخ يمن كه شامل تاريخ خاندان صليحى و تاريخ ديگر خاندان‌هاى حكومت‌گر معاصر آنها نجاحيان، بنو مهدى و زريعيان است. واپسين فصل اين اثر تحت عنوان «فصلى در باب آن كس كه زمام امر دعوت را در يمن عهده‌دار شد.» متن سجلى است كه الآمر باحكام به سيده حرّه صليحى فرستاده و در آن تولد پسرش طيّب را به او داد. اين سجل را نخستين بار كى منتشر ساخت و در باب صحت آن ترديد كرد. وى افتادگى‌ها و تحريفات موجود در آن را كه معناى بسيارى از فقرات آن را مبهم ساخته بود، خاطرنشان ساخت به علاوه مدّعى شد كه نحوه درج سجل آمد در اين فصل كتاب خبان است كه گويا به صورت ساختگى در آن گنجانده شده است.
مقدّمه ناشر از انگيزه خود بر ترجمه و انتشار كتاب تاريخ اليمن صحبت مى‌كند و آن اينكه تاريخ يمن در خيلى از زمينه‌هاى آن پيچيدگى و داراى غموض در رويدادهايى كه در دوره‌هاى مختلف بر آن گذشته روشن نبود و از آنجا كه تز دكتراى او عنوان الصليحيون في اليمن و علاقاتهم بالفاطميين في مصر بوده، انگيزه آن شد كه به ترجمه كتاب كاى مقدّمه دوم كه مربوط به كاى بوده و ناشر عربى ترجمه نموده است، شرح حال كاملى از زندگانى عماره يمنى را به دست خواننده مى‌دهد كه ما مختصرى از آن را در اول آن نوشته آورديم. به دنبال آن به بررسى كتاب جندى و فصول مختلف و نسخ موجود آن در برتانيا و ليدن و...مى‌پردازد كه اخبار قرامطه فصل ششم كتاب جندى مى‌باشد. پس از كتاب تاريخ عمومى [[ابن خلدون]] نام مى‌برد كه در اين مجموعه مختصرى از تاريخ يمن اثر [[ابن خلدون]] از طبق بولاق كه در كتابخانه بريتانيا موجود است، آمده است، اين مقدمه، مفصل 23 متن اول، تاريخ اليمن عماره ينى، منبع اصلى براى بررسى اين دوره پر اهمّيت تاريخ يمن كه شامل تاريخ خاندان صليحى و تاريخ ديگر خاندان‌هاى حكومت‌گر معاصر آنها نجاحيان، بنو مهدى و زريعيان است. واپسين فصل اين اثر تحت عنوان «فصلى در باب آن كس كه زمام امر دعوت را در يمن عهده‌دار شد.» متن سجلى است كه الآمر باحكام به سيده حرّه صليحى فرستاده و در آن تولد پسرش طيّب را به او داد. اين سجل را نخستين بار كى منتشر ساخت و در باب صحت آن ترديد كرد. وى افتادگى‌ها و تحريفات موجود در آن را كه معناى بسيارى از فقرات آن را مبهم ساخته بود، خاطرنشان ساخت به علاوه مدّعى شد كه نحوه درج سجل آمد در اين فصل كتاب خبان است كه گويا به صورت ساختگى در آن گنجانده شده است.


ساموئل استرن، بيشتر آنچه را كه در اين فصل آمده، ردّ كرده و بر ساخته يك كاتب طيّبى مذاهب متأخّر شهر ده است. در عين حال كه بخش اوّل آن و مجموع نام‌هاى داعيان زريعى موجود در آن را اصيل دانسته است. عماره در سيره الداعى المكرم صليحى كه مجهول المؤلف است، تنها منبعى است المكرم و زوجه‌اش سيده جدّه را به طور كامل و سلسله‌وار توأم با جزئياتى پربار بر ايمان نقل مى‌كند. آگاهى‌هايى كه ابن سيده ارائه مى‌كند، همچنان كه از تاريخ يمن عماره و ديگر منابع متاخر اهل سنّت يمن برمى‌آيد، نظرگاه ما را در باب نقش منفى المكرم به كلى دگرگون مى‌سازد. اين آگاهى‌ها به ويژه ربط پيدا مى‌كنند، به نقشى كه المكرم در فرونشاندن شورشى ايفاء كرد كه به دنبال كشته شدن پدرش، على صليحى سرتاسر يمن فرا گرفت. متن تاريخ عماره يمنى از اخبار بنى زياد شروع مى‌شود. ال زياد سلسله‌اى از بازماندگان زياد بن ابيه به مدت حدود دو قرن (204 تا 409 قمرى) بر يمن حكومت كردند و با اخبار آل فجاح ادامه و در پايان از داعى فاطميه در يمن و آئين‌ها و رسوم دربار فاطميان پايان مى‌يابد.
ساموئل استرن، بيشتر آنچه را كه در اين فصل آمده، ردّ كرده و بر ساخته يك كاتب طيّبى مذاهب متأخّر شهر ده است. در عين حال كه بخش اوّل آن و مجموع نام‌هاى داعيان زريعى موجود در آن را اصيل دانسته است. عماره در سيره الداعى المكرم صليحى كه مجهول المؤلف است، تنها منبعى است المكرم و زوجه‌اش سيده جدّه را به طور كامل و سلسله‌وار توأم با جزئياتى پربار بر ايمان نقل مى‌كند. آگاهى‌هايى كه ابن سيده ارائه مى‌كند، همچنان كه از تاريخ يمن عماره و ديگر منابع متاخر اهل سنّت يمن برمى‌آيد، نظرگاه ما را در باب نقش منفى المكرم به كلى دگرگون مى‌سازد. اين آگاهى‌ها به ويژه ربط پيدا مى‌كنند، به نقشى كه المكرم در فرونشاندن شورشى ايفاء كرد كه به دنبال كشته شدن پدرش، على صليحى سرتاسر يمن فرا گرفت. متن تاريخ عماره يمنى از اخبار بنى زياد شروع مى‌شود. ال زياد سلسله‌اى از بازماندگان زياد بن ابيه به مدت حدود دو قرن (204 تا 409 قمرى) بر يمن حكومت كردند و با اخبار آل فجاح ادامه و در پايان از داعى فاطميه در يمن و آئين‌ها و رسوم دربار فاطميان پايان مى‌يابد.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش