۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الوسيلة الی نيل الفضيلة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''الوسيلة الی نيل الفضيلة''' تألیف عماد الدين، ابوجعفر دوّم، محمد بن على بن حمزه طوسى مشهدى، معروف به ابن حمزه (زنده تا 585 ق). | '''الوسيلة الی نيل الفضيلة''' تألیف عماد الدين، ابوجعفر دوّم، محمد بن على بن حمزه طوسى مشهدى، معروف به ابن حمزه (زنده تا 585 ق). | ||
كتاب الوسيلة از كتب فقهى معروف قدماء و از بهترين آثار [[ابن حمزه، محمد بن علی|ابن حمزۀ طوسى]] | كتاب الوسيلة از كتب فقهى معروف قدماء و از بهترين آثار [[ابن حمزه، محمد بن علی|ابن حمزۀ طوسى]] (قده) مى‌باشد. | ||
==اهميت كتاب== | ==اهميت كتاب== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
اين سبك از فقه كه كتب فقهى بصورت بسيار مختصر و منظم همراه با شماره‌گذارى فروع فقهى به منظور آسان شدن فراگيرى و حفظ و ضبط فروع فقهى براى خوانندگان تدوين مى‌شود. | اين سبك از فقه كه كتب فقهى بصورت بسيار مختصر و منظم همراه با شماره‌گذارى فروع فقهى به منظور آسان شدن فراگيرى و حفظ و ضبط فروع فقهى براى خوانندگان تدوين مى‌شود. | ||
از زمان [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436 ق) با نگارش «ال[[جمل العلم و العمل]]» آغاز شده و سپس با نگارش «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] » بوسيلۀ [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|ابويعلى سلاّر بن عبدالعزيز]] | از زمان [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436 ق) با نگارش «ال[[جمل العلم و العمل]]» آغاز شده و سپس با نگارش «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] » بوسيلۀ [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|ابويعلى سلاّر بن عبدالعزيز]] (م 448 ق) و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]] » توسط [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ ابوجعفر طوسى]] (قده) (م 460 ق) و «الوسيلة» توسط مؤلف ادامه يافته است. | ||
مؤيد اين مطلب اين كه مؤلف در كتاب حج در بحث رمى جمرات از كتب سه فقيه بزرگوار قبل از خود استفاده و به آنها استناد نموده است.<ref>صفحۀ 181</ref> | مؤيد اين مطلب اين كه مؤلف در كتاب حج در بحث رمى جمرات از كتب سه فقيه بزرگوار قبل از خود استفاده و به آنها استناد نموده است.<ref>صفحۀ 181</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
از تاريخ تأليف كتاب اطلاع دقيقى در تراجم موجود نيست و همين‌طور زمان تولد و وفات وى نيز بطور دقيق مشخص نيست بنابراين نمى‌توان تاريخ دقيق تأليف را مشخص كرد اما با توجه به مطلبى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است كه تا سال 585ق هنوز زنده بوده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]5/5</ref> | از تاريخ تأليف كتاب اطلاع دقيقى در تراجم موجود نيست و همين‌طور زمان تولد و وفات وى نيز بطور دقيق مشخص نيست بنابراين نمى‌توان تاريخ دقيق تأليف را مشخص كرد اما با توجه به مطلبى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است كه تا سال 585ق هنوز زنده بوده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]5/5</ref> و به دليل اعتبار علمى كتاب در نزد فقهاى بزرگ و متن پر محتوا و دقيق آن، احتمالا اين كتاب در اواخر عمر شريف ايشان يعنى حدود سال‌هاى 565 تا 585 تأليف شده است. | ||
==تاريخ انتشار== | ==تاريخ انتشار== | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
اگر چه در تقسيم‌بندى مباحث كتاب با عناوينى همچون «باب»، «فصل» و «كتاب» اشكالاتى وجود دارد امّا دسته‌بندى و تقسيم‌بندى منظم و منضبط مباحث كتاب و شماره‌گذارى آنها از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب مى‌باشد. | اگر چه در تقسيم‌بندى مباحث كتاب با عناوينى همچون «باب»، «فصل» و «كتاب» اشكالاتى وجود دارد امّا دسته‌بندى و تقسيم‌بندى منظم و منضبط مباحث كتاب و شماره‌گذارى آنها از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب مى‌باشد. | ||
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب توجه مؤلف به كتب فقهى همچون «[[جمل العلم و العمل]]»، و «الانتصار» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] » [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|ابويعلى سلاّر بن عبدالعزيز]] | از ديگر ويژگى‌هاى كتاب توجه مؤلف به كتب فقهى همچون «[[جمل العلم و العمل]]»، و «الانتصار» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و «[[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] » [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|ابويعلى سلاّر بن عبدالعزيز]] و «النهاية» و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]] » و ساير كتاب‌هاى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) و گاهى نيز «المقنعة» [[شيخ مفيد]] (قده) و «المقنع» [[شيخ صدوق]] است. | ||
وى در بسيارى از مباحث به نظريات اين بزرگواران و نام آنان تصريح و يا اشاره نموده است. | وى در بسيارى از مباحث به نظريات اين بزرگواران و نام آنان تصريح و يا اشاره نموده است. | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
در بحث مصرف خمس در زمان غيبت امام معصوم ع مى‌نويسد: و إذا لم يكن الإمام حاضرا فقد ذكر فيه أشياء، و الصحيح عندي أنه يقسم نصيبه على مواليه العارفين بحقّه من أهل الفقر و الصلاح و السداد.<ref>صفحۀ 137</ref> | در بحث مصرف خمس در زمان غيبت امام معصوم ع مى‌نويسد: و إذا لم يكن الإمام حاضرا فقد ذكر فيه أشياء، و الصحيح عندي أنه يقسم نصيبه على مواليه العارفين بحقّه من أهل الفقر و الصلاح و السداد.<ref>صفحۀ 137</ref> | ||
در بحث سلام نماز مؤلف به پيروى از [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و ابوالصلاح حلبى و يحيى بن سعيد حلى، نظريۀ وجوب سلام در نماز دو ركعتى را انتخاب مى‌كند و برخلاف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در نهايه و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] | در بحث سلام نماز مؤلف به پيروى از [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و ابوالصلاح حلبى و يحيى بن سعيد حلى، نظريۀ وجوب سلام در نماز دو ركعتى را انتخاب مى‌كند و برخلاف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در نهايه و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] و [[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]] و[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] كه قائل به استحباب هستند نظر مى‌دهد.<ref>صفحۀ 96 الوسيلة</ref> | ||
طرح عناوين «قرض» و «واجب» در طهارة كبرى (غسل) از ديگر نظريات وى مى‌باشد او پس از تقسيم غسل‌ها به چهار نوع فرض، واجب، مختلف فيه و مندوب مى‌نويسد فالفرض واحد و هو غسل الجنابة، و الواجب ثلاثة غسل الحيض و الاستحاضة و النفاس.<ref>صفحۀ 54</ref> | طرح عناوين «قرض» و «واجب» در طهارة كبرى (غسل) از ديگر نظريات وى مى‌باشد او پس از تقسيم غسل‌ها به چهار نوع فرض، واجب، مختلف فيه و مندوب مى‌نويسد فالفرض واحد و هو غسل الجنابة، و الواجب ثلاثة غسل الحيض و الاستحاضة و النفاس.<ref>صفحۀ 54</ref> | ||
| خط ۲۰۸: | خط ۲۰۸: | ||
# الكنى و الألقاب 257/1 | # الكنى و الألقاب 257/1 | ||
# مقدمه‌اى بر فقه شيعه 83 | # مقدمه‌اى بر فقه شيعه 83 | ||
# [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] | # [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 263/2، 264 | ||
# [[طبقات أعلام الشيعة]] 272/2 قرن ششم | # [[طبقات أعلام الشيعة]] 272/2 قرن ششم | ||