۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن اسفندیار، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'الدين' به ' الدين') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
5 سال از توقف او در خوارزم گذشته بود كه روزى در بازار کتاب‌فروشان و صحافان آن شهر، ترجمه عربى ابن المقفع از نامه تنسر را به دست آورد. تنسر، موبد بزرگ اردشير بابكان، اين نامه را به جشنسْف (گشنسب)، شاه طبرستان، نوشته و او را به اطاعت اردشير خوانده بود. ابن اسفنديار اين متن را به فارسى ترجمه كرد و آن را در مدخل تاريخ طبرستان خود قرار دارد و بدين‌سان اين اثر گران‌بهاى ادبيات پهلوى را از گزند روزگار حفظ كرد. | 5 سال از توقف او در خوارزم گذشته بود كه روزى در بازار کتاب‌فروشان و صحافان آن شهر، ترجمه عربى ابن المقفع از نامه تنسر را به دست آورد. تنسر، موبد بزرگ اردشير بابكان، اين نامه را به جشنسْف (گشنسب)، شاه طبرستان، نوشته و او را به اطاعت اردشير خوانده بود. ابن اسفنديار اين متن را به فارسى ترجمه كرد و آن را در مدخل تاريخ طبرستان خود قرار دارد و بدين‌سان اين اثر گران‌بهاى ادبيات پهلوى را از گزند روزگار حفظ كرد. | ||
نامه تنسر يكى از مهم‌ترين اسنادى است كه راجع به تشكيلات زمان ساسانيان نوشته شده است. ابن اسفنديار در 603ق، به نگارش تاريخ خود مشغول بوده است؛ چه، در يك جاى آن اشاره مى‌كند كه در اين زمان، 400 سال از شهادت [[امام رضا(ع)]] | نامه تنسر يكى از مهم‌ترين اسنادى است كه راجع به تشكيلات زمان ساسانيان نوشته شده است. ابن اسفنديار در 603ق، به نگارش تاريخ خود مشغول بوده است؛ چه، در يك جاى آن اشاره مى‌كند كه در اين زمان، 400 سال از شهادت [[امام رضا(ع)]] (203ق) مى‌گذرد. البته تاريخ يادشده با توجه به سال شروع تأليف کتاب (پس از آمدن مؤلف به رى در 606ق) تقريبى مى‌نمايد. او به‌طور يقين تا 613ق، در قيد حيات بوده و تا اين زمان، مشغول نگارش تاريخ خود بوده است. به‌درستى معلوم نيست كه آيا او در حمله مغول به خوارزم در 617ق، در آن شهر بوده و كشته شده، يا پيش از آن به زادگاه خود در مازندران بازگشته است. | ||
اثر ابن اسفنديار، قديمى‌ترين کتاب در تاريخ طبرستان است. انشاى آن بسيار فصيح است، ولى مؤلف در استعمال لغات عربى، افراط ورزيده است. بخش‌هاى نخستين اين کتاب، حاوى مطالب افسانه‌اى است، ولى در مورد طبرستان پس از اسلام، اطلاعات تاريخى و جغرافيايى آن ارزشمند و مستند است، به‌ويژه آگاهى‌هاى بسيارى در مورد افراد مشهور محلى و شاعرانى كه به زبان [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] شعر سروده‌اند، در آن به دست داده شده است. اين کتاب در 4 «قسم» است. بخش‌هاى پايانى آن كه در خصوص آل بويه و آل زيار و ابتداى تاريخ آل باوند بوده، از ميان رفته است. [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]]، خلاصه‌اى از اين اثر را به زبان انگليسى ترجمه كرده و در 1905م، منتشر ساخته است. متن فارسى آن همراه با ذيل‌هايى كه ديگران بر اين کتاب افزوده‌اند، در 1320ش، در تهران به كوشش [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتيانى]] به چاپ رسيده است. | اثر ابن اسفنديار، قديمى‌ترين کتاب در تاريخ طبرستان است. انشاى آن بسيار فصيح است، ولى مؤلف در استعمال لغات عربى، افراط ورزيده است. بخش‌هاى نخستين اين کتاب، حاوى مطالب افسانه‌اى است، ولى در مورد طبرستان پس از اسلام، اطلاعات تاريخى و جغرافيايى آن ارزشمند و مستند است، به‌ويژه آگاهى‌هاى بسيارى در مورد افراد مشهور محلى و شاعرانى كه به زبان [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] شعر سروده‌اند، در آن به دست داده شده است. اين کتاب در 4 «قسم» است. بخش‌هاى پايانى آن كه در خصوص آل بويه و آل زيار و ابتداى تاريخ آل باوند بوده، از ميان رفته است. [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]]، خلاصه‌اى از اين اثر را به زبان انگليسى ترجمه كرده و در 1905م، منتشر ساخته است. متن فارسى آن همراه با ذيل‌هايى كه ديگران بر اين کتاب افزوده‌اند، در 1320ش، در تهران به كوشش [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتيانى]] به چاپ رسيده است. | ||