۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'جواهر الكلام' به 'جواهر الكلام ') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
كتاب [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهيد ثانى، زين‌الدين على بن احمد عاملى]] (م 966 ق) يكى از اين شروح ارزنده است. قسمت عبادات شرايع الإسلام در اين كتاب، به صورت مختصر شرح داده شده است و كتاب مدارك الأحكام بمنزلۀ مكمل [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] مى‌باشد زيرا [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] به منظور رفع اين نقيصه به تأليف كتاب مدارك الأحكام در شرح قسمت عبادات شرايع الإسلام پرداخته است. | كتاب [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهيد ثانى، زين‌الدين على بن احمد عاملى]] (م 966 ق) يكى از اين شروح ارزنده است. قسمت عبادات شرايع الإسلام در اين كتاب، به صورت مختصر شرح داده شده است و كتاب مدارك الأحكام بمنزلۀ مكمل [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] مى‌باشد زيرا [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] به منظور رفع اين نقيصه به تأليف كتاب مدارك الأحكام در شرح قسمت عبادات شرايع الإسلام پرداخته است. | ||
در [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] اين گونه آمده است، و صاحب المدارك الذي هو في تدارك مسائل جدّه الجليل العلام في شرح عبادات كتاب بشرايع الإسلام.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 7 ص 45</ref> | در [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] اين گونه آمده است، و صاحب المدارك الذي هو في تدارك مسائل جدّه الجليل العلام في شرح عبادات كتاب بشرايع الإسلام.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 7 ص 45</ref> | ||
[[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] در مقدمۀ كتاب پس از تعريف از [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] اين گونه مى‌گويد:غير أنّه - قدس سره - مسلك في أوائله مسلك الاختصار، فيثبت رموز تلك الحال مستورة على حالها. و سپس مى‌گويد بعضى از برادران دينى از من خواسته‌اند تا آنچه را [[شهيد ثانى]] (قده) به اجمال بيان كرده است توضيح دهم و پس از استخاره آنچه را كه خداوند صلاح دانسته بود عمل كردم. <ref>صفحۀ 4 قسمتى از خطبۀ كتاب</ref> | [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] در مقدمۀ كتاب پس از تعريف از [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] اين گونه مى‌گويد:غير أنّه - قدس سره - مسلك في أوائله مسلك الاختصار، فيثبت رموز تلك الحال مستورة على حالها. و سپس مى‌گويد بعضى از برادران دينى از من خواسته‌اند تا آنچه را [[شهيد ثانى]] (قده) به اجمال بيان كرده است توضيح دهم و پس از استخاره آنچه را كه خداوند صلاح دانسته بود عمل كردم. <ref>صفحۀ 4 قسمتى از خطبۀ كتاب</ref> | ||
يكى از معدود كتب فقهى كه فقهاى شيعه در نقل اقوال بر آن اعتماد داشته‌اند كتاب مدارك الأحكام بوده كه اين خود نشانگر ارزش و اعتبار آن مى‌باشد. | يكى از معدود كتب فقهى كه فقهاى شيعه در نقل اقوال بر آن اعتماد داشته‌اند كتاب مدارك الأحكام بوده كه اين خود نشانگر ارزش و اعتبار آن مى‌باشد. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
مؤلف علاوه بر كتاب مدارك كه شرح شرايع الإسلام مى‌باشد كتاب نهاية المرام را نيز در شرح مختصر النافع كه خلاصۀ شرايع الإسلام بوده و آن هم نيز تأليف [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (قده) مى‌باشد نگاشته است. | مؤلف علاوه بر كتاب مدارك كه شرح شرايع الإسلام مى‌باشد كتاب نهاية المرام را نيز در شرح مختصر النافع كه خلاصۀ شرايع الإسلام بوده و آن هم نيز تأليف [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (قده) مى‌باشد نگاشته است. | ||
بايد توجه داشت كه كتاب ديگرى نيز به نام مدارك الأحكام (المدارك) وجود دارد كه مؤلف آن [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]، حسن بن يوسف (م 726 ق) مى‌باشد كه كتاب طهارت آن چاپ شده است و در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] اين گونه آمده است: منه أخذ صاحب المدارك اسم كتابه.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 5 ص 404</ref> | بايد توجه داشت كه كتاب ديگرى نيز به نام مدارك الأحكام (المدارك) وجود دارد كه مؤلف آن [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]، حسن بن يوسف (م 726 ق) مى‌باشد كه كتاب طهارت آن چاپ شده است و در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] اين گونه آمده است: منه أخذ صاحب المدارك اسم كتابه.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 5 ص 404</ref> | ||
==تأليف و انتشار== | ==تأليف و انتشار== | ||
آن‌چنانكه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است تاريخ به پايان رسيدن كتاب مدارك الأحكام سال 988ق مى‌باشد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> | آن‌چنانكه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است تاريخ به پايان رسيدن كتاب مدارك الأحكام سال 988ق مى‌باشد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> و بنابراين تاريخى كه در فتوكپى صفحۀ آخر نسخۀ اوّل خطى كتاب با عنوان «صورة الورقة الأخيرة» آمده است كه سال 995 مى‌باشد صحيح بنظر نمى‌رسد. | ||
كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت عليهم‌السلام لإحياء التراث در سال 1410ق و در انتشارات مهر قم چاپ شده است. | كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت عليهم‌السلام لإحياء التراث در سال 1410ق و در انتشارات مهر قم چاپ شده است. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
اولين دورۀ كتاب مدارك الأحكام در سه مجلد در مباحث عبادات نگاشته شده است.<ref>[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 1 ص 168</ref> | اولين دورۀ كتاب مدارك الأحكام در سه مجلد در مباحث عبادات نگاشته شده است.<ref>[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 1 ص 168</ref> | ||
اين كتاب از مبحث طهارت تا آخر مبحث حج را در بردارد. | اين كتاب از مبحث طهارت تا آخر مبحث حج را در بردارد. | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف سيد على بن عزيز الله جزائرى خرم‌آبادى (م 1149 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف سيد على بن عزيز الله جزائرى خرم‌آبادى (م 1149 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد امين بن محمد شريف استرآبادى (م 1036 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد امين بن محمد شريف استرآبادى (م 1036 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف شيخ محمد بن حسن بن زين‌الدين مشهور به شيخ محمد سبط (م 1030 ق). دربارۀ او گفته شده كه در خواب [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] را ديده و او رضايت كامل خود را از اين حاشيه اعلام كرده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> | # حاشيه بر مدارك، تأليف شيخ محمد بن حسن بن زين‌الدين مشهور به شيخ محمد سبط (م 1030 ق). دربارۀ او گفته شده كه در خواب [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] را ديده و او رضايت كامل خود را از اين حاشيه اعلام كرده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد تقى طبسى شاگرد [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] در جلد 6 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] از صفحۀ 196 تا 198 به نوزده حاشيه در مورد مدارك اشاره شده است. | # حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد تقى طبسى شاگرد [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] در جلد 6 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] از صفحۀ 196 تا 198 به نوزده حاشيه در مورد مدارك اشاره شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||