۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
</div> | </div> | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''لماذا الاختلاف في الوضوء و من هو وراء الكواليس؟''' اثر سید علی شهرستانی، پژوهشی در ریشه اختلاف شیعه و اهل سنت در مسائل وضو است. کیفیت وضو یکی از اختلافات فقهی این دو فرقه است و نویسنده با تتبع، ضمن بحث از ریشه اختلافات در صدر اسلام، نتیجه گرفته منشأ این اختلافات، به عثمان بن عفان، خلیفه سوم برمیگردد<ref>فقه و اصول، ص211</ref> | '''لماذا الاختلاف في الوضوء و من هو وراء الكواليس؟''' اثر سید علی شهرستانی، پژوهشی در ریشه اختلاف شیعه و اهل سنت در مسائل وضو است. کیفیت وضو یکی از اختلافات فقهی این دو فرقه است و نویسنده با تتبع، ضمن بحث از ریشه اختلافات در صدر اسلام، نتیجه گرفته منشأ این اختلافات، به عثمان بن عفان، خلیفه سوم برمیگردد<ref>فقه و اصول، ص211</ref> | ||
اثر حاضر، اولین کتاب از جمله سلسله مباحث «بحوث في الوضوء النبوي» بوده که در آن، نویسنده از زوایای تاریخی، به بررسی راز اختلاف امروزی میان مسلمین پیرامون وضوی نبوی پرداخته است؛ با مسلم دانستن این مفروض که معمولا چنین اختلافی، در امری مانند وضو که نص قرآن کریم بر آن وجود دارد، اتفاق نمیافتد؛ زیرا پیامبر(ص) احکام و فروض و کیفیت و نواقض و موجبات آن را بهخوبی و روشنی بیان نموده و خود نیز در انظار مسلمین، در طول مدت حیات خویش، بارها این عمل را انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص7</ref> | اثر حاضر، اولین کتاب از جمله سلسله مباحث «بحوث في الوضوء النبوي» بوده که در آن، نویسنده از زوایای تاریخی، به بررسی راز اختلاف امروزی میان مسلمین پیرامون وضوی نبوی پرداخته است؛ با مسلم دانستن این مفروض که معمولا چنین اختلافی، در امری مانند وضو که نص قرآن کریم بر آن وجود دارد، اتفاق نمیافتد؛ زیرا پیامبر(ص) احکام و فروض و کیفیت و نواقض و موجبات آن را بهخوبی و روشنی بیان نموده و خود نیز در انظار مسلمین، در طول مدت حیات خویش، بارها این عمل را انجام داده است<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص7</ref> | ||
این کتاب، خلاصهای از مباحث طولانی و مفصل سلسله مباحث مذکور میباشد که توسط شیخ قیس عطار، تلخیص و تنظیم شده است، اما از آنجا که اصل کتاب در برنامه وجود ندارد، در این نوشتار، اثر حاضر، کتابشناسی شده است. | این کتاب، خلاصهای از مباحث طولانی و مفصل سلسله مباحث مذکور میباشد که توسط شیخ قیس عطار، تلخیص و تنظیم شده است، اما از آنجا که اصل کتاب در برنامه وجود ندارد، در این نوشتار، اثر حاضر، کتابشناسی شده است. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه نخست، به توضیح موضوع و محتوای مباحث کتاب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref> | در مقدمه نخست، به توضیح موضوع و محتوای مباحث کتاب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref> | ||
در مقدمه دوم، به تقسیمبندی صحابه پس از پیامبر(ص) اشاره شده و این نکته بیان گردیده که پس از آن حضرت، صحابه به دو دسته تقسیم شدند: گروهی بر روش اطاعت و امتثال در قبال مطلق احکام صادره از پیامبر(ص) مانده و اجتهاد و عمل به رأی شخصی در مقابل آن را نپذیرفتند و برخی دیگر، به شرعیت قول اصحاب معتقد شده و اجتهاد در مقابل نص صریح را جایز شمردند<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص9</ref> | در مقدمه دوم، به تقسیمبندی صحابه پس از پیامبر(ص) اشاره شده و این نکته بیان گردیده که پس از آن حضرت، صحابه به دو دسته تقسیم شدند: گروهی بر روش اطاعت و امتثال در قبال مطلق احکام صادره از پیامبر(ص) مانده و اجتهاد و عمل به رأی شخصی در مقابل آن را نپذیرفتند و برخی دیگر، به شرعیت قول اصحاب معتقد شده و اجتهاد در مقابل نص صریح را جایز شمردند<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص9</ref> | ||
نویسنده، معتقد است قبل از عثمان و در عهد شیخین، اختلافی در کیفیت و احکام وضو، وجود نداشته، اما عثمان سیاستی پیشه کرد که در بسیاری از مسائل سیاسی و فقهی، با صحابه بزرگ اختلاف پیدا کرد و با آنان مبارزه کرد. بعدها محدثان و مجتهدان اهل سنت به پیروی از عثمان، این اختلاف را دامن زدند<ref>فقه و اصول، ص211</ref> | نویسنده، معتقد است قبل از عثمان و در عهد شیخین، اختلافی در کیفیت و احکام وضو، وجود نداشته، اما عثمان سیاستی پیشه کرد که در بسیاری از مسائل سیاسی و فقهی، با صحابه بزرگ اختلاف پیدا کرد و با آنان مبارزه کرد. بعدها محدثان و مجتهدان اهل سنت به پیروی از عثمان، این اختلاف را دامن زدند<ref>فقه و اصول، ص211</ref> | ||
وی بهتفصیل درباره اجتهاد در عصر پیامبر(ص) بدعتهای عثمان و وضو در عصر خلفای اموی و عباسی بحث کرده و از نقش حضرت علی(ع) در جلوگیری از اختلافات، سخن گفته است<ref>همان</ref> | وی بهتفصیل درباره اجتهاد در عصر پیامبر(ص) بدعتهای عثمان و وضو در عصر خلفای اموی و عباسی بحث کرده و از نقش حضرت علی(ع) در جلوگیری از اختلافات، سخن گفته است<ref>همان</ref> | ||
از جمله موضوعات مطرحشده در کتاب، میتوان به اجتهادکنندگان در زمان پیامبر(ص) و پس از آن حضرت، عثمان و اجتهاد، مخالفان عثمان، علی(ع) و وضو، امویان و وضو، عباسیان و وضو، منصور و وضو، مهدی و وضو، رشید و وضو اشاره نمود. | از جمله موضوعات مطرحشده در کتاب، میتوان به اجتهادکنندگان در زمان پیامبر(ص) و پس از آن حضرت، عثمان و اجتهاد، مخالفان عثمان، علی(ع) و وضو، امویان و وضو، عباسیان و وضو، منصور و وضو، مهدی و وضو، رشید و وضو اشاره نمود. | ||
نویسنده بر این باور است که دلیل اصلی اختلاف مردم با عثمان که به قتل وی انجامید، در درجه اول وقایع و بدعتهای دینی بود نه سوء تصرفات مالی و اداری و سیاسی<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص8</ref> | نویسنده بر این باور است که دلیل اصلی اختلاف مردم با عثمان که به قتل وی انجامید، در درجه اول وقایع و بدعتهای دینی بود نه سوء تصرفات مالی و اداری و سیاسی<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص8</ref> | ||
در پایان کتاب، به خلاصهای از مباحث مطرحشده، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص92</ref> | در پایان کتاب، به خلاصهای از مباحث مطرحشده، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص92</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص28</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص32</ref> | در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص28</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص32</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == |
ویرایش