۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حلی، حسن بن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'لالدين' به 'لالدين'
جز (جایگزینی متن - 'كمالالدين' به 'كمالالدين') |
جز (جایگزینی متن - 'لالدين' به 'لالدين') |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
'''شيخ | '''شيخ جمالالدين'''، '''ابومنصور'''، '''حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى'''، ملقب به '''علامه حلى''' و علامه (به‌صورت مطلق)، در 27 رمضان سال 647ق، به دنيا آمد. | ||
== نسب== | == نسب== | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۱: | ||
# «[[منهاج الكرامة في معرفة الإمامة|منهاج الكرامة أو تاج الكرامة في إثبات الإمامة]]»: كتابى است در اثبات امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و رد امامت ديگران. | # «[[منهاج الكرامة في معرفة الإمامة|منهاج الكرامة أو تاج الكرامة في إثبات الإمامة]]»: كتابى است در اثبات امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و رد امامت ديگران. | ||
# «[[نهج الحق و كشف الصدق]]»: در اين كتاب، درباره تمام اصول دين (توحيد، نبوت، امامت، عدل و معاد) بحث شده است، ليكن اكثر مطالب آن به بحث امامت اختصاص يافته و امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، اثبات و امامت ديگران، رد شده است. دو فصل پايانى كتاب، به رد مذهب اهل سنت از طريق طرح مباحث فقهى و اصولى اختصاص دارد. | # «[[نهج الحق و كشف الصدق]]»: در اين كتاب، درباره تمام اصول دين (توحيد، نبوت، امامت، عدل و معاد) بحث شده است، ليكن اكثر مطالب آن به بحث امامت اختصاص يافته و امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، اثبات و امامت ديگران، رد شده است. دو فصل پايانى كتاب، به رد مذهب اهل سنت از طريق طرح مباحث فقهى و اصولى اختصاص دارد. | ||
# «[[الـباب الحادي عشر|الباب الحادي عشر في | # «[[الـباب الحادي عشر|الباب الحادي عشر في أصولالدين]]»: هنگامى كه علامه، كتاب «[[مصباح المتهجد]]» [[شيخ طوسى]] را تلخيص نمود، بر ده باب آن، يك باب ديگر افزود و آن را به اصول دين اختصاص داد. اين باب، چون جامع مسائل اصول عقائد بود و مردم، بسيار به آن احتياج داشتند، خود مستقلا طبع گرديد و محققان، به شرح و تعليقه و ترجمه آن اهتمام ورزيدند و بعضى از اديبان آن را به نظم كشيدند. (علامه تهرانى، نزديك به 35 شرح و حاشيه براى آن ذكر مى‌كند). | ||
# «[[الرسالة السعدية|السعدية]]»: رساله‌اى است مختصر، مشتمل بر اصول و فروع دين كه به درخواست سعدالدين، محمد ساوجى، وزير غازان‌خان و سلطان محمد خدابنده، نوشته شده است. علامه خود مى‌گويد: در رساله سعديه، آنچه را بايد مرجع هر عاقلى در اصول و فروع دين باشد، بيان كردم و ترك اين مطالب و مخالفت با آنها در هيچ حالى جايز نيست). | # «[[الرسالة السعدية|السعدية]]»: رساله‌اى است مختصر، مشتمل بر اصول و فروع دين كه به درخواست سعدالدين، محمد ساوجى، وزير غازان‌خان و سلطان محمد خدابنده، نوشته شده است. علامه خود مى‌گويد: در رساله سعديه، آنچه را بايد مرجع هر عاقلى در اصول و فروع دين باشد، بيان كردم و ترك اين مطالب و مخالفت با آنها در هيچ حالى جايز نيست). | ||
# «[[كشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين]]»: اين كتاب كه نام ديگر آن، «منهاج اليقين» است، به درخواست سلطان محمد خدابنده، در سلطانيه نوشته شده است. | # «[[كشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين]]»: اين كتاب كه نام ديگر آن، «منهاج اليقين» است، به درخواست سلطان محمد خدابنده، در سلطانيه نوشته شده است. | ||
| خط ۲۱۷: | خط ۲۱۷: | ||
# «أنوار الملوك في شرح الياقوت»: اين كتاب، شرحى است غير مزجى بر كتاب «الياقوت» تأليف ابراهيم بن نوبخت، از متكلمان خاندان نوبختى. عميدالدين، پسر خواهر علامه، بر اين شرح، شرحى نوشته است. | # «أنوار الملوك في شرح الياقوت»: اين كتاب، شرحى است غير مزجى بر كتاب «الياقوت» تأليف ابراهيم بن نوبخت، از متكلمان خاندان نوبختى. عميدالدين، پسر خواهر علامه، بر اين شرح، شرحى نوشته است. | ||
# «[[إيضاح مخالفة السنة لنص الكتاب و السنة]]»: اين كتاب، به روشى بديع، مخالفت اهل سنت با تمام آيات قرآن را بيان نموده است. از اين كتاب تنها جلد دوم به دست ما رسيده است كه شامل سوره آل عمران مى‌باشد. | # «[[إيضاح مخالفة السنة لنص الكتاب و السنة]]»: اين كتاب، به روشى بديع، مخالفت اهل سنت با تمام آيات قرآن را بيان نموده است. از اين كتاب تنها جلد دوم به دست ما رسيده است كه شامل سوره آل عمران مى‌باشد. | ||
# «نظم البراهين في | # «نظم البراهين في أصولالدين». | ||
# «معارج الفهم في شرح النظم»: اين كتاب، شرح كتاب «نظم البراهين في | # «معارج الفهم في شرح النظم»: اين كتاب، شرح كتاب «نظم البراهين في أصولالدين» است. | ||
# «الألفين الفارق بين الصدق و المين»: علامه، در اين كتاب كه به درخواست پسرش نوشته است، هزار دليل بر امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و هزار دليل بر رد مخالفان ذكر كرده است. اين كتاب، در اصل، مرتب نبوده و فخر المحققين آن را مرتب كرده و اكنون از هزار دليل دوم، تنها سى و اندى در دست است و احتمالا فخر المحققين به بيشتر از اين دسترسى نيافته است. اين كتاب، در سال 712ق، نوشته شده است. | # «الألفين الفارق بين الصدق و المين»: علامه، در اين كتاب كه به درخواست پسرش نوشته است، هزار دليل بر امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و هزار دليل بر رد مخالفان ذكر كرده است. اين كتاب، در اصل، مرتب نبوده و فخر المحققين آن را مرتب كرده و اكنون از هزار دليل دوم، تنها سى و اندى در دست است و احتمالا فخر المحققين به بيشتر از اين دسترسى نيافته است. اين كتاب، در سال 712ق، نوشته شده است. | ||
# «منهاج اليقين في | # «منهاج اليقين في أصولالدين»: ابن عتائقي، شرحى بر اين كتاب نوشته و آن را «الإيضاح و التبيين» ناميده است. | ||
# «الخلاصة في | # «الخلاصة في أصولالدين». | ||
# «نهاية المرام في علم الكلام»: عبدالحميد اعرجى، پسر خواهر علامه، درباره آن گفته است: هركس مى‌خواهد به نهايت علم كلام دسترسى يابد، به اين كتاب مراجعه كند. | # «نهاية المرام في علم الكلام»: عبدالحميد اعرجى، پسر خواهر علامه، درباره آن گفته است: هركس مى‌خواهد به نهايت علم كلام دسترسى يابد، به اين كتاب مراجعه كند. | ||
# «واجب الاعتقاد على جميع العباد»: كتابى است حاوى جميع مسائل اجماعى بين علماى شيعه اماميه، پيرامون آنچه اعتقاد به آن واجب است. شروح متعددى بر اين كتاب نوشته شده است كه از جمله آنها «تحصيل السداد» است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]]، 5 شرح براى اين كتاب ذكر نموده است). | # «واجب الاعتقاد على جميع العباد»: كتابى است حاوى جميع مسائل اجماعى بين علماى شيعه اماميه، پيرامون آنچه اعتقاد به آن واجب است. شروح متعددى بر اين كتاب نوشته شده است كه از جمله آنها «تحصيل السداد» است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]]، 5 شرح براى اين كتاب ذكر نموده است). | ||
# «نهج المسترشدين في | # «نهج المسترشدين في أصولالدين»: كتاب كلامى كوچكى است كه علامه آن را به درخواست پسرش نگارش نموده است. شروح بسيارى بر اين كتاب نوشته شده است ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعه]]، 9 شرح را نقل كرده است). از معروف‌ترين شرح‌هايش، «إرشاد الطالبين إلى نهج المسترشدين»، تأليف [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] مى‌باشد. | ||
# «الأربعين في | # «الأربعين في أصولالدين». | ||
# «الأبحاث المفيدة في تحصيل العقيدة». | # «الأبحاث المفيدة في تحصيل العقيدة». | ||
# «خلق الأعمال». | # «خلق الأعمال». | ||
# «تسليك النفس إلى حضيرة القدس». | # «تسليك النفس إلى حضيرة القدس». | ||
# «التناسب بين الأشعرية و فرق السوفسطائي». | # «التناسب بين الأشعرية و فرق السوفسطائي». | ||
# «مقصد الواصلين في | # «مقصد الواصلين في أصولالدين». | ||
# «تنقيح قواعدالدين المأخوذ عن آل يس». | # «تنقيح قواعدالدين المأخوذ عن آل يس». | ||
# «منتهى الوصول إلى علمي الكلام و الأصول». | # «منتهى الوصول إلى علمي الكلام و الأصول». | ||
| خط ۳۳۶: | خط ۳۳۶: | ||
# [[ابن نما، جعفر بن محمد|نجم‌الدين، جعفر بن محمد بن جعفر]]، معروف به [[ابن نمای حلی]]؛ | # [[ابن نما، جعفر بن محمد|نجم‌الدين، جعفر بن محمد بن جعفر]]، معروف به [[ابن نمای حلی]]؛ | ||
# عبدالحميد بن ابى‌الحديد معتزلى؛ | # عبدالحميد بن ابى‌الحديد معتزلى؛ | ||
# شيخ | # شيخ جمالالدين، حسين بن ابان نحوى؛ | ||
# شيخ تقىالدين، عبدالله بن جعفر بن على صباغ كوفى؛ | # شيخ تقىالدين، عبدالله بن جعفر بن على صباغ كوفى؛ | ||
# [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|نجم‌الدين كاتبى قزوينى]]، معروف به [[دبیران]]؛ | # [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|نجم‌الدين كاتبى قزوينى]]، معروف به [[دبیران]]؛ | ||
# غياثالدين، عبدالكريم بن طاووس؛ | # غياثالدين، عبدالكريم بن طاووس؛ | ||
# | # جمالالدين، محمد بن سليمان بلخى؛ | ||
# شمسالدين، محمد كيشى؛ | # شمسالدين، محمد كيشى؛ | ||
# برهانالدين، محمد نسفى؛ | # برهانالدين، محمد نسفى؛ | ||
| خط ۳۴۶: | خط ۳۴۶: | ||
# شيخ حسن بن محمد صنعانى؛ | # شيخ حسن بن محمد صنعانى؛ | ||
# شمسالدين، عبدالله بخارى؛ | # شمسالدين، عبدالله بخارى؛ | ||
# شيخ | # شيخ جمالالدين، محمد بلخى؛ | ||
# شيخ مفيدالدين، محمد بن على بن محمد بن جهم حلى أسدى. | # شيخ مفيدالدين، محمد بن على بن محمد بن جهم حلى أسدى. | ||
| خط ۳۶۷: | خط ۳۶۷: | ||
# مهنا بن سنان حسينى اعرجى مدنى؛ | # مهنا بن سنان حسينى اعرجى مدنى؛ | ||
# زين‌الدين، على سرورى طبرى؛ | # زين‌الدين، على سرورى طبرى؛ | ||
# | # جمالالدين حسينى مرعشى طبرسى آملى؛ | ||
# ابوالحسن، محمد استرآبادى؛ | # ابوالحسن، محمد استرآبادى؛ | ||
# زين‌الدين نيشابورى؛ | # زين‌الدين نيشابورى؛ | ||