پرش به محتوا

موسوعة الإمام الهادي عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
خط ۵۷: خط ۵۷:
'''موسوعة الإمام الهادي(ع)''' توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عج) شامل آقايان [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله |سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى]]، [[مهدى اسماعيلى]] و [[سيد ابوالفضل طباطبايى]]، تحت اشراف [[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]، تأليف و در سال 1424ق منتشر شده است.
'''موسوعة الإمام الهادي(ع)''' توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عج) شامل آقايان [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله |سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى]]، [[مهدى اسماعيلى]] و [[سيد ابوالفضل طباطبايى]]، تحت اشراف [[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]، تأليف و در سال 1424ق منتشر شده است.


از جمله اهداف نگارندگان در اين دايرة المعارف، بررسى موضوعات كلامى، فقهى، تاريخى و غير آن بر حسب كلام امام(ع) بوده است. بر اين اساس، هر حديث به‌طور كامل در باب مخصوص به آن گردآورى و در پاورقى به منابع آن اشاره شده است. <ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>
از جمله اهداف نگارندگان در اين دايرة المعارف، بررسى موضوعات كلامى، فقهى، تاريخى و غير آن بر حسب كلام امام(ع) بوده است. بر اين اساس، هر حديث به‌طور كامل در باب مخصوص به آن گردآورى و در پاورقى به منابع آن اشاره شده است.<ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۴: خط ۶۴:
كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و [[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]  آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه، در چهار جلد، تنظيم شده است.
كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و [[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]  آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه، در چهار جلد، تنظيم شده است.


شيوه تحقيقى اثر بدين‌ترتيب است كه اگر احاديث به عبارات مختلف و سندهاى متعدد نقل شده، احاديث از قديمى‌ترين مأخذ و وسيع‌ترين متن انتخاب شده و در پاورقى، به ساير طرق حديث و مصادر و موارد اختلافش اشاره شده است. همچنين به اغلاط و اشتباهات صورت گرفته در نقل متن يا سند حديث اشاره و مواردى كه ممكن بوده اصلاح شده است. <ref>مقدمه حسينى قزوينى، جلد 1، ص 14</ref>
شيوه تحقيقى اثر بدين‌ترتيب است كه اگر احاديث به عبارات مختلف و سندهاى متعدد نقل شده، احاديث از قديمى‌ترين مأخذ و وسيع‌ترين متن انتخاب شده و در پاورقى، به ساير طرق حديث و مصادر و موارد اختلافش اشاره شده است. همچنين به اغلاط و اشتباهات صورت گرفته در نقل متن يا سند حديث اشاره و مواردى كه ممكن بوده اصلاح شده است.<ref>مقدمه حسينى قزوينى، جلد 1، ص 14</ref>


از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، آن است كه برخى از عبارت‌هاى احاديث مبهم و واژه‌هاى مشكل آنها، با استفاده از كتب معتبر لغت، روشن شده است و همچنين با استفاده از قرائن رجالى و غير آن، معصوم مورد نظر، در احاديث مضمر كه در آن‌ها نام معصوم مزبور ياد نشده، مشخص شده است. <ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>
از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، آن است كه برخى از عبارت‌هاى احاديث مبهم و واژه‌هاى مشكل آنها، با استفاده از كتب معتبر لغت، روشن شده است و همچنين با استفاده از قرائن رجالى و غير آن، معصوم مورد نظر، در احاديث مضمر كه در آن‌ها نام معصوم مزبور ياد نشده، مشخص شده است.<ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>


در برخى از احاديث، نام معصومى كه حديث از او نقل شده، دقيقاً مشخص نيست؛ مثل ابوالحسن كه مشترك ميان امام كاظم(ع)، [[امام رضا(ع)]] و امام هادى(ع) است. پديدآورندگان در اين اثر، به رفع اين ابهام پرداخته‌اند. <ref>همان</ref>
در برخى از احاديث، نام معصومى كه حديث از او نقل شده، دقيقاً مشخص نيست؛ مثل ابوالحسن كه مشترك ميان امام كاظم(ع)، [[امام رضا(ع)]] و امام هادى(ع) است. پديدآورندگان در اين اثر، به رفع اين ابهام پرداخته‌اند.<ref>همان</ref>


گردآورندگان در اين مجموعه، متعرض تصحيح يا تضعيف سند احاديث نشده‌اند <ref>همان</ref>
گردآورندگان در اين مجموعه، متعرض تصحيح يا تضعيف سند احاديث نشده‌اند<ref>همان</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




[[خزعلی، ابوالقاسم|ابوالقاسم خزعلى]] در مقدمه‌اش بر كتاب به شرح حال امام هادى(ع) و اخبار و زيارات صادر شده از آنحضرت از جمله زيارت جامعه كبيره و زيارت غديريه به اجمال اشاره كرده است. <ref>مقدمه، ج1، ص5-12</ref>
[[خزعلی، ابوالقاسم|ابوالقاسم خزعلى]] در مقدمه‌اش بر كتاب به شرح حال امام هادى(ع) و اخبار و زيارات صادر شده از آنحضرت از جمله زيارت جامعه كبيره و زيارت غديريه به اجمال اشاره كرده است.<ref>مقدمه، ج1، ص5-12</ref>


[[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]  نيز در مقدمه‌اش ضمن بيان وظيفه و رسالتى كه مؤسسه ولى عصر(عج) برعهده دارد، به نكاتى پيرامون كتاب تذكر داده است. سپس برخى از خصائص و ويژگى‌هاى اين اثر را تشريح و درباره اسلوب تحقيق و نگارش كتاب، توضيحاتى ارائه نموده است.<ref>همان، ص13-16</ref>
[[حسينی قزوينی، محمد|سيد محمد حسينى قزوينى]]  نيز در مقدمه‌اش ضمن بيان وظيفه و رسالتى كه مؤسسه ولى عصر(عج) برعهده دارد، به نكاتى پيرامون كتاب تذكر داده است. سپس برخى از خصائص و ويژگى‌هاى اين اثر را تشريح و درباره اسلوب تحقيق و نگارش كتاب، توضيحاتى ارائه نموده است.<ref>همان، ص13-16</ref>


باب اول، داراى شش فصل بوده و در آن، احاديث مربوط به نسب و احوال امام هادى(ع)، از جمله تاريخ ولادت، اسامى، شمايل، مادر، همسران، فرزندان، اقوام، سن و مدت امامت و شهادت ايشان ذكر شده است. <ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>
باب اول، داراى شش فصل بوده و در آن، احاديث مربوط به نسب و احوال امام هادى(ع)، از جمله تاريخ ولادت، اسامى، شمايل، مادر، همسران، فرزندان، اقوام، سن و مدت امامت و شهادت ايشان ذكر شده است.<ref>اصغرى‌نژاد، محمد، ص179</ref>


امام هادى(ع) در سال 212 يا 213 يا 214ق در دومين يا سومين يا سيزدهمين روز ماه رجب، ولادت يافت و برخى نيمه يا 27 يا آخرين روز ذيحجه را روز ولادت آن حضرت دانسته‌اند. ولادت ايشان در محلى به نام «صربا» يا «صريا» در سه مايلى مدينه بوده است. اين محل، به دست شريف حضرت موسى بن جعفر(ع) احداث شده بود. آنحضرت در سال 220ق در حالى كه فقط شش سال و چند ماه داشت، مسئوليت خطير امامت را عهده‌ار شد. مدت امامت ايشان، حدود 33 سال بود.<ref>همان، ص181</ref>
امام هادى(ع) در سال 212 يا 213 يا 214ق در دومين يا سومين يا سيزدهمين روز ماه رجب، ولادت يافت و برخى نيمه يا 27 يا آخرين روز ذيحجه را روز ولادت آن حضرت دانسته‌اند. ولادت ايشان در محلى به نام «صربا» يا «صريا» در سه مايلى مدينه بوده است. اين محل، به دست شريف حضرت موسى بن جعفر(ع) احداث شده بود. آنحضرت در سال 220ق در حالى كه فقط شش سال و چند ماه داشت، مسئوليت خطير امامت را عهده‌ار شد. مدت امامت ايشان، حدود 33 سال بود.<ref>همان، ص181</ref>
خط ۸۵: خط ۸۵:
باب دوم، طى شش فصل ذيل، به معرفى فضايل امام هادى(ع) اختصاص يافته است: نصوص بر امامت (از طرف حضرت خضر(ع)، پيامبر(ص) و ساير ائمه(ع))؛ نصوص بر امامت و مناقب ايشان؛ فضايل و نشانه‌هاى امامت؛ كرامات و معجزات و امور خارق العاده‌اى كه از امام هادى(ع) ظاهر شد؛ زيارت و توسل به آنحضرت؛ آنچه از علما و غيرعلما در عظمت آنحضرت گفته شده است.<ref>متن كتاب، ج1، ص107-365</ref>
باب دوم، طى شش فصل ذيل، به معرفى فضايل امام هادى(ع) اختصاص يافته است: نصوص بر امامت (از طرف حضرت خضر(ع)، پيامبر(ص) و ساير ائمه(ع))؛ نصوص بر امامت و مناقب ايشان؛ فضايل و نشانه‌هاى امامت؛ كرامات و معجزات و امور خارق العاده‌اى كه از امام هادى(ع) ظاهر شد؛ زيارت و توسل به آنحضرت؛ آنچه از علما و غيرعلما در عظمت آنحضرت گفته شده است.<ref>متن كتاب، ج1، ص107-365</ref>


باب سوم داراى دو فصل بوده كه در فصل اول آن، به سيره فردى و اجتماعى امام هادى(ع) پرداخته شده و در فصل دوم، چگونگى برخورد آنحضرت با خلفاى زمان خويش تشريح شده است <ref>همان، ص373-505</ref>
باب سوم داراى دو فصل بوده كه در فصل اول آن، به سيره فردى و اجتماعى امام هادى(ع) پرداخته شده و در فصل دوم، چگونگى برخورد آنحضرت با خلفاى زمان خويش تشريح شده است<ref>همان، ص373-505</ref>


باب چهارم درباره عقايد و مشتمل بر چهار فصل است كه موضوعات زير به ترتيب در آن مطرح شده است: توحيد، نبوت، امامت و معاد.<ref>همان، ج2، ص7-186</ref>
باب چهارم درباره عقايد و مشتمل بر چهار فصل است كه موضوعات زير به ترتيب در آن مطرح شده است: توحيد، نبوت، امامت و معاد.<ref>همان، ج2، ص7-186</ref>


در باب پنجم، در بيست و سه فصل، به احكام فقهى پرداخته شده است: مقدمات فقه، طهارت، نماز، روزه، زكات، خمس، حج و زيارت، جهاد و تقيه، نكاح و احكام اولاد، طلاق، وقف‌ها و صدقه‌ها، دين و قرض و ضمان، وصيت، اجاره، شفعه و لقطه، بيع و تجارت، بندگان، ارث، خوردنى و آشاميدنى‌ها، زينت و تجمل، قسم و نذر، قضاوت و شهادت، حدود و قصاص و ديات <ref>همان، ص188-445</ref>
در باب پنجم، در بيست و سه فصل، به احكام فقهى پرداخته شده است: مقدمات فقه، طهارت، نماز، روزه، زكات، خمس، حج و زيارت، جهاد و تقيه، نكاح و احكام اولاد، طلاق، وقف‌ها و صدقه‌ها، دين و قرض و ضمان، وصيت، اجاره، شفعه و لقطه، بيع و تجارت، بندگان، ارث، خوردنى و آشاميدنى‌ها، زينت و تجمل، قسم و نذر، قضاوت و شهادت، حدود و قصاص و ديات<ref>همان، ص188-445</ref>


باب ششم، داراى دو فصل بوده و در آن، روايات مربوط به قرآن و ادعيه و اذكار گردآورى شده است. <ref>همان، ص449-582</ref>
باب ششم، داراى دو فصل بوده و در آن، روايات مربوط به قرآن و ادعيه و اذكار گردآورى شده است.<ref>همان، ص449-582</ref>


باب هفتم داراى سه فصل بوده و مشتمل بر روايات امام هادى(ع) در زمينه مواعظ اخلاقى، پزشكى، اشعار امام و ذكر پاره‌اى از اشعار درباره امام است. <ref>همان، ج3، ص7-76</ref>
باب هفتم داراى سه فصل بوده و مشتمل بر روايات امام هادى(ع) در زمينه مواعظ اخلاقى، پزشكى، اشعار امام و ذكر پاره‌اى از اشعار درباره امام است.<ref>همان، ج3، ص7-76</ref>


مناظرات علمى و مكاتبه‌هاى امام و نامه‌هاى ايشان، در باب هشتم آمده<ref>همان، ص79-285</ref> و روايات امام هادى(ع) از پدران خود و ديگران، در باب نهم جاى گرفته است.<ref>همان، ص289-379</ref>
مناظرات علمى و مكاتبه‌هاى امام و نامه‌هاى ايشان، در باب هشتم آمده<ref>همان، ص79-285</ref> و روايات امام هادى(ع) از پدران خود و ديگران، در باب نهم جاى گرفته است.<ref>همان، ص289-379</ref>


بخش پايانى، درباره احاديث مشتبه و كسانى است كه امام هادى(ع) به گونه‌اى آن‌ها را مدح يا مذمت كرده و نيز درباره كذابان و افراد مورد وثوق امام، وكلا، نايبان امام و شعراى مورد توجه ايشان است <ref>همان، ص383-435</ref>
بخش پايانى، درباره احاديث مشتبه و كسانى است كه امام هادى(ع) به گونه‌اى آن‌ها را مدح يا مذمت كرده و نيز درباره كذابان و افراد مورد وثوق امام، وكلا، نايبان امام و شعراى مورد توجه ايشان است<ref>همان، ص383-435</ref>


جلد چهارم اختصاص به ذكر اصحاب و راويان امام هادى(ع) دارد. در ابتدا اسامى 516 نفر از اصحاب بدون ذكر شرح حال آنها و سپس نام 379 نفر از راويان با ذكر شرح حال مختصرى از هر يك ارائه شده است.<ref>همان، جلد چهارم، ص 5-202</ref> در انتهاى بخش دوم 15 اصطلاح كه در طريق برخى از احاديث امام هادى(ع) ذكر شده، آمده كه نويسنده نتوانسته معناى روشنى براى آنها بيابد آمده است <ref>همان، ص 202-203</ref>.
جلد چهارم اختصاص به ذكر اصحاب و راويان امام هادى(ع) دارد. در ابتدا اسامى 516 نفر از اصحاب بدون ذكر شرح حال آنها و سپس نام 379 نفر از راويان با ذكر شرح حال مختصرى از هر يك ارائه شده است.<ref>همان، جلد چهارم، ص 5-202</ref> در انتهاى بخش دوم 15 اصطلاح كه در طريق برخى از احاديث امام هادى(ع) ذكر شده، آمده كه نويسنده نتوانسته معناى روشنى براى آنها بيابد آمده است<ref>همان، ص 202-203</ref>.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش