پرش به محتوا

آبی، منصور بن حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ق ' به 'ق '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - ' ق ' به 'ق ')
خط ۳۴: خط ۳۴:




'''ابوسعد منصور بن حسن بن حسين آوى (آبى)''' فقيه، محدّث، شاعر، تاريخ‌نگار و دولت‌مرد شيعى در اوايل قرن پنجم هجرى است. تاريخ دقيق ولادت او را نمى‌دانيم، امّا براساس برخى قراين بايستى حدود نيمه اول قرن چهارم هجرى قمرى، يعنى حدود سال‌هاى 345-350 ق بوده باشد. ابوسعد در آوه ساوه زاده شده، اوايل عمر را در همان‌جا زيسته و مقدمات علوم را هم در آن‌جا فراگرفته است. پدر او حسن آوى و جدّش حسين آوى، ظاهرا شهرت چندانى نداشته‌اند. امّا برادرش ابومنصور آوى، از دانشمندان عصر بوده و مدّت‌ها عهده‌دار وزارت ملوك طبرستان بوده است.
'''ابوسعد منصور بن حسن بن حسين آوى (آبى)''' فقيه، محدّث، شاعر، تاريخ‌نگار و دولت‌مرد شيعى در اوايل قرن پنجم هجرى است. تاريخ دقيق ولادت او را نمى‌دانيم، امّا براساس برخى قراين بايستى حدود نيمه اول قرن چهارم هجرى قمرى، يعنى حدود سال‌هاى 345-350ق بوده باشد. ابوسعد در آوه ساوه زاده شده، اوايل عمر را در همان‌جا زيسته و مقدمات علوم را هم در آن‌جا فراگرفته است. پدر او حسن آوى و جدّش حسين آوى، ظاهرا شهرت چندانى نداشته‌اند. امّا برادرش ابومنصور آوى، از دانشمندان عصر بوده و مدّت‌ها عهده‌دار وزارت ملوك طبرستان بوده است.


چنين مى‌نمايد خاندانى كه ابوسعد و ابومنصور آبى در آن زاده شده‌اند، از خانواده‌هاى كوچك و كم نام آوه نبوده است. خانواده‌اى كه دو وزير را در خود بپروراند، بايستى از اعتبار و منزلتى در خور برخوردار باشد.
چنين مى‌نمايد خاندانى كه ابوسعد و ابومنصور آبى در آن زاده شده‌اند، از خانواده‌هاى كوچك و كم نام آوه نبوده است. خانواده‌اى كه دو وزير را در خود بپروراند، بايستى از اعتبار و منزلتى در خور برخوردار باشد.
خط ۴۴: خط ۴۴:
وى يك وزير شيعه مذهب بوده است، امّا در دوران وزارت خود فعاليت مهم سياسى كه باعث شهرت وى شود، انجام نداده است. مورّخان و زيست‌نگاران معاصر آوى و ديگران، وجهه مهم و برجسته زندگى او را در وزارت او ندانسته‌اند، بلكه از وى به عنوان يك دانشمند و اديب ياد كرده‌اند. مورّخان بزرگى چون [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] وقايع سياسى دوران حكومت آل بويه را نگاشته‌اند، بدون اين‌كه حتى اسمى از او برده باشند، همين دلالت مى‌كند كه در اين سال‌ها فعاليت‌هاى سياسى و اجتماعى مهم و برجسته‌اى كه ابوسعد منشأ آن باشد، انجام نگرفته و اگر هم انجام گرفته، كم و بى‌اهميّت بوده است.
وى يك وزير شيعه مذهب بوده است، امّا در دوران وزارت خود فعاليت مهم سياسى كه باعث شهرت وى شود، انجام نداده است. مورّخان و زيست‌نگاران معاصر آوى و ديگران، وجهه مهم و برجسته زندگى او را در وزارت او ندانسته‌اند، بلكه از وى به عنوان يك دانشمند و اديب ياد كرده‌اند. مورّخان بزرگى چون [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] وقايع سياسى دوران حكومت آل بويه را نگاشته‌اند، بدون اين‌كه حتى اسمى از او برده باشند، همين دلالت مى‌كند كه در اين سال‌ها فعاليت‌هاى سياسى و اجتماعى مهم و برجسته‌اى كه ابوسعد منشأ آن باشد، انجام نگرفته و اگر هم انجام گرفته، كم و بى‌اهميّت بوده است.


سلطان غزنوى با خلع وى از وزارت، او را به سمت استيفاى بعضى از اموال حكومتى گماشت. وى مدتى هم در اين مقام مشغول بوده و ظاهرا تا هنگام مرگ نيز بر اين منصب باقى مانده است. درباره تاريخ مرگ او ميان مورّخان و محقّقان، اختلاف وجود دارد و محققانى چون [[زرکلی، خیرالدین|خيرالدّين زركلى]]، عمررضا كحّاله و بروكلمان تاريخ مرگ او را 421 ق نگاشته‌اند. حاجى خليفه در کتاب [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] تاريخ مرگ آوى را 422 ق گفته است. برخى از محققان هم سال مرگ او را 432 ق دانسته‌اند. مثلا [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقا بزرگ طهرانى]] در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» همين تاريخ را براى مرگ او ذكر كرده است. مدركى كه اينان بر آن استناد كرده‌اند، روايتى است كه يكى از شاگردان آوى، موسوم به عبدالرحمان مفيد نيشابورى در سال 432ق از ابوسعد نقل كرده است. اين روايت را مرحوم محدّث نورى در فايده سوم از خاتمه [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] آورده است.
سلطان غزنوى با خلع وى از وزارت، او را به سمت استيفاى بعضى از اموال حكومتى گماشت. وى مدتى هم در اين مقام مشغول بوده و ظاهرا تا هنگام مرگ نيز بر اين منصب باقى مانده است. درباره تاريخ مرگ او ميان مورّخان و محقّقان، اختلاف وجود دارد و محققانى چون [[زرکلی، خیرالدین|خيرالدّين زركلى]]، عمررضا كحّاله و بروكلمان تاريخ مرگ او را 421ق نگاشته‌اند. حاجى خليفه در کتاب [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] تاريخ مرگ آوى را 422ق گفته است. برخى از محققان هم سال مرگ او را 432ق دانسته‌اند. مثلا [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقا بزرگ طهرانى]] در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]» همين تاريخ را براى مرگ او ذكر كرده است. مدركى كه اينان بر آن استناد كرده‌اند، روايتى است كه يكى از شاگردان آوى، موسوم به عبدالرحمان مفيد نيشابورى در سال 432ق از ابوسعد نقل كرده است. اين روايت را مرحوم محدّث نورى در فايده سوم از خاتمه [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] آورده است.


از روايت [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] چنين برمى‌آيد كه ابوسعد در سال 432ق زنده بوده امّا اين‌كه در چه تاريخى وفات يافته، دقيقا دانسته نيست.
از روايت [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] چنين برمى‌آيد كه ابوسعد در سال 432ق زنده بوده امّا اين‌كه در چه تاريخى وفات يافته، دقيقا دانسته نيست.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش