۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - ' عليه السلام' به 'عليه‌السلام') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)'''، از تأليفات عارف نام‌دار، [[ابن‌عربی، محمد بن علی|محمد بن على بن محمد بن احمد بن عبدالله بن حاتم طايى]]، مكنّى به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] و ملقب به | '''فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)'''، از تأليفات عارف نام‌دار، [[ابن‌عربی، محمد بن علی|محمد بن على بن محمد بن احمد بن عبدالله بن حاتم طايى]]، مكنّى به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] و ملقب به محيىالدين است. وى، متوفاى سال 543ق، مى‌باشد. | ||
فصوص الحِكَم عنوانى است كه به گفته مؤلف، پيامبر اكرم(ص)، براى كتاب برگزيده است. عنوان كتاب، مركب از دو كلمه فص و حكمت است كه نيازمند توضيح است. | فصوص الحِكَم عنوانى است كه به گفته مؤلف، پيامبر اكرم(ص)، براى كتاب برگزيده است. عنوان كتاب، مركب از دو كلمه فص و حكمت است كه نيازمند توضيح است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
# شرح اسماعيل بن سودكين النورى(متوفاى 646ق)(شرح فصّ ادريسى). | # شرح اسماعيل بن سودكين النورى(متوفاى 646ق)(شرح فصّ ادريسى). | ||
# شرح [[صدرالدین قونیوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] (متوفاى 672ق)، به نام «الفكوك». | # شرح [[صدرالدین قونیوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] (متوفاى 672ق)، به نام «الفكوك». | ||
# شرح | # شرح عفيفالدين تِلِمْسانى(متوفاى 690ق). | ||
# شرح | # شرح مؤيدالدين جَنْدى(متوفاى 690ق). | ||
# شرح | # شرح سعدالدين، سعيد فَرْغانى(متوفاى 695ق). | ||
# شرح حسين بن عبدالله بن محمد بن عمر العباسى(متوفاى 708ق)، به نام «الخصوص بأداة النصوص». | # شرح حسين بن عبدالله بن محمد بن عمر العباسى(متوفاى 708ق)، به نام «الخصوص بأداة النصوص». | ||
# شرح | # شرح كمالالدين انصارى شافعى(متوفاى 727ق). | ||
# شرح | # شرح كمالالدين، [[کاشانی، عبدالرزاق|عبدالرزاق كاشانى]] (متوفاى 730ق). | ||
# شرح علاء الدولة سمنانى(متوفاى 736ق). | # شرح علاء الدولة سمنانى(متوفاى 736ق). | ||
# شرح محمد بن محمد الواردى(متوفاى 732ق). | # شرح محمد بن محمد الواردى(متوفاى 732ق). | ||
# شرح ابومعين، عبدالله بن احمد نجارى(متوفاى 736ق)، به نام «مشارق النصوص عن غوامض الفصوص». | # شرح ابومعين، عبدالله بن احمد نجارى(متوفاى 736ق)، به نام «مشارق النصوص عن غوامض الفصوص». | ||
# شرح شيخ احمد(متوفاى بعد از 739ق)، به نام «نصوص الخصوص»(فارسى). | # شرح شيخ احمد(متوفاى بعد از 739ق)، به نام «نصوص الخصوص»(فارسى). | ||
# شرح | # شرح ركنالدين شيرازى(متوفاى 744ق)(فارسى). | ||
# شرح داود بن محمود قيصرى(متوفاى 751ق). | # شرح داود بن محمود قيصرى(متوفاى 751ق). | ||
# شرح على بن شهاب‌الدين حسينى همدانى(متوفاى 786ق)(فارسى). | # شرح على بن شهاب‌الدين حسينى همدانى(متوفاى 786ق)(فارسى). | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
# شرح خواجه محمد پارسا (متوفاى 822ق)(فارسى). | # شرح خواجه محمد پارسا (متوفاى 822ق)(فارسى). | ||
# شرح عبدالكريم الجيلى(متوفاى 850ق). | # شرح عبدالكريم الجيلى(متوفاى 850ق). | ||
# شرح | # شرح صائنالدين بن تركه اصفهانى(متوفاى 830ق). | ||
# شرح على بن احمد المهائمى(متوفاى 835ق)، به نام «خصوص النعم في شرح فصوص الحكم». | # شرح على بن احمد المهائمى(متوفاى 835ق)، به نام «خصوص النعم في شرح فصوص الحكم». | ||
# شرح | # شرح زينالدين اصفهانى(متوفاى 835ق)، به نام «الفحوص». | ||
# شرح محمد بن صالح الكاتب، مشهور به يازجى اوغلو(متوفاى 855ق). | # شرح محمد بن صالح الكاتب، مشهور به يازجى اوغلو(متوفاى 855ق). | ||
# شرح | # شرح قطبالدين الازنيقى(متوفاى 885ق). | ||
# شرح عبدالرحمن جامى(متوفاى 898ق). | # شرح عبدالرحمن جامى(متوفاى 898ق). | ||
# شرح | # شرح شرفالدين الصديقى(فارسى). | ||
# شرح الهروى(متوفاى 900ق). | # شرح الهروى(متوفاى 900ق). | ||
# شرح | # شرح مظفرالدين على شيرازى(متوفاى 922ق). | ||
# شرح ادريس بن | # شرح ادريس بن حسامالدين البدليسى(متوفاى 926ق). | ||
# شرح بيازيد خليفة الرومى(متوفاى بعد از 900ق). | # شرح بيازيد خليفة الرومى(متوفاى بعد از 900ق). | ||
# شرح ابن كمال پاشا (متوفاى 940ق)، به نام «مباحث على بعض فصول الفصوص». | # شرح ابن كمال پاشا (متوفاى 940ق)، به نام «مباحث على بعض فصول الفصوص». | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
# شرح عبدالله البوسنوى(متوفاى 1054ق)، به نام «تجليات عرائس النصوص في شرح الفصوص». | # شرح عبدالله البوسنوى(متوفاى 1054ق)، به نام «تجليات عرائس النصوص في شرح الفصوص». | ||
# شرح عبدالله افندى(متوفاى 1054ق)(تركى). | # شرح عبدالله افندى(متوفاى 1054ق)(تركى). | ||
# شرح عبداللطيف بن | # شرح عبداللطيف بن بهاءالدين بن عبدالباقى(متوفاى 1082ق). | ||
# شرح على بن محمد القسطمونى(متوفاى 1082ق). | # شرح على بن محمد القسطمونى(متوفاى 1082ق). | ||
# شرح نعمة الله بن محمد بن حسين بن عبدالله الحسينى(متوفاى 1130ق). | # شرح نعمة الله بن محمد بن حسين بن عبدالله الحسينى(متوفاى 1130ق). | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
# شرح ابراهيم بن حيدر الصفوى(متوفاى 1151ق)، به نام «فصوص الياقوت في أسرار اللاهوت». | # شرح ابراهيم بن حيدر الصفوى(متوفاى 1151ق)، به نام «فصوص الياقوت في أسرار اللاهوت». | ||
# شرح محمود بن على الدامونى(متوفاى 1199ق)، به نام «جواهر القدم». | # شرح محمود بن على الدامونى(متوفاى 1199ق)، به نام «جواهر القدم». | ||
# شرح عبدالعلى بن | # شرح عبدالعلى بن نظامالدين بحر العلوم اللكنوى(متوفاى 1235ق)(شرح فصّ نوحى). | ||
# شرح سيّد يعقوب خان(متوفاى بعد از 1287ق)، به نام «توضيح البيان»(فارسى). | # شرح سيّد يعقوب خان(متوفاى بعد از 1287ق)، به نام «توضيح البيان»(فارسى). | ||
# شرح محمد جعفر الشهاب الدمشقى(متوفاى بعد از 1300ق). | # شرح محمد جعفر الشهاب الدمشقى(متوفاى بعد از 1300ق). | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
[[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، در دو كتاب به نام‌هاى مفتاح الفصوص و نقش الفصوص، كتاب را تلخيص كرده كه نقش الفصوص نيز همانند فصوص الحكم، انظار عالمان و عارفان و عرفان‌پژوهان رابه خود جلب كرده است. بر اين كتاب شرح‌هاى معتبرى نوشته شده‌است. از آن جمله شرح نقش الفصوص تأليف صدرالدين محمد بن اسحق قونوى و نقد النصوص في شرح نقش الفصوص تأليف عبدالرحمن جامى و شرح نقش الفصوص تأليف | [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، در دو كتاب به نام‌هاى مفتاح الفصوص و نقش الفصوص، كتاب را تلخيص كرده كه نقش الفصوص نيز همانند فصوص الحكم، انظار عالمان و عارفان و عرفان‌پژوهان رابه خود جلب كرده است. بر اين كتاب شرح‌هاى معتبرى نوشته شده‌است. از آن جمله شرح نقش الفصوص تأليف صدرالدين محمد بن اسحق قونوى و نقد النصوص في شرح نقش الفصوص تأليف عبدالرحمن جامى و شرح نقش الفصوص تأليف ركنالدين شيرازى و مطلع النقش و النصوص تأليف شريف بن ناصر بن حسين حسينى و زبدة الفحوص في شرح نقش الفصوص، تأليف اسماعيل حقى انقروى و أنفاس الخواص تأليف محب الحق الله آبادى و فرج النفوس، تأليف محمد نور عربى بدرى حسينى. | ||
== دست‌نوشت‌ها، چاپ‌ها == | == دست‌نوشت‌ها، چاپ‌ها == | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
هر چند كتاب «الفتوحات المكية»، بزرگ‌ترين و مبسوطترين كتاب [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است، اما از نظر عمق و نظم و دقت، به پايه فصوص الحكم نمى‌رسد و از نظر تأثيرگذارى در ترويج و بينش افكار و آراى او با آن برابرى نمى‌كند و به واقع هيچ كتابى در زمينه عرفان نظرى، چه قبل از | هر چند كتاب «الفتوحات المكية»، بزرگ‌ترين و مبسوطترين كتاب [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است، اما از نظر عمق و نظم و دقت، به پايه فصوص الحكم نمى‌رسد و از نظر تأثيرگذارى در ترويج و بينش افكار و آراى او با آن برابرى نمى‌كند و به واقع هيچ كتابى در زمينه عرفان نظرى، چه قبل از محىالدين و چه بعد از او، مقام و منزلت فصوص الحكم را نيافته است. | ||
كتاب فصوص الحكم، از محورى‌ترين كتاب‌ها در عرفان نظرى است كه از زمان تأليف تا كنون، مستقلا يا همراه با يكى از شروح معتبرش به عنوان يكى از مهم‌ترين متون آموزشى در اين رشته از معارف الهى مورد توجه اساتيد و دانش‌پژوهان بوده كه شرح‌ها و تلخيص‌ها و ترجمه‌هاى فراوان آن گواه اين اهميت است. تأثير اين كتاب، به قلمرو عرفان و تصوّف منحصر نبوده و حكمت و كلام و تفسير را نيز تحت نفوذ خود درآورده و از طريق ترجمه‌ها و شروح فارسى و فارسى‌زبانانى كه در سايه انديشه‌هاى موجود در اين كتاب، پرورش يافته‌اند، در ادبيات فارسى و به خصوص شعر فارسى تحولى شگرف ايجاد نموده است. | كتاب فصوص الحكم، از محورى‌ترين كتاب‌ها در عرفان نظرى است كه از زمان تأليف تا كنون، مستقلا يا همراه با يكى از شروح معتبرش به عنوان يكى از مهم‌ترين متون آموزشى در اين رشته از معارف الهى مورد توجه اساتيد و دانش‌پژوهان بوده كه شرح‌ها و تلخيص‌ها و ترجمه‌هاى فراوان آن گواه اين اهميت است. تأثير اين كتاب، به قلمرو عرفان و تصوّف منحصر نبوده و حكمت و كلام و تفسير را نيز تحت نفوذ خود درآورده و از طريق ترجمه‌ها و شروح فارسى و فارسى‌زبانانى كه در سايه انديشه‌هاى موجود در اين كتاب، پرورش يافته‌اند، در ادبيات فارسى و به خصوص شعر فارسى تحولى شگرف ايجاد نموده است. | ||