۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
قهوة الإنشاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - 'شهاب الدين' به 'شهاب‌الدين') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
«كتاب قهوة الانشاء»، اثر ابوبكر بن على بن حجه حموى أزرارى(767 - 837ق)، مشهور به ابن حجه و به زبان عربى است. كتاب، مجموعه نامه‌ها و مكاتبات رسمى(ديوانيات) و غير رسمى(اخوانيات) با معاصران اوست كه حاصل دوران اشتغال او در دولت سلطان | «كتاب قهوة الانشاء»، اثر ابوبكر بن على بن حجه حموى أزرارى(767 - 837ق)، مشهور به ابن حجه و به زبان عربى است. كتاب، مجموعه نامه‌ها و مكاتبات رسمى(ديوانيات) و غير رسمى(اخوانيات) با معاصران اوست كه حاصل دوران اشتغال او در دولت سلطان سيفالدين مؤيد است. اين مجموعه، علاوه بر نامه‌هاى ملك مؤيد و ملك ظاهر، نامه‌هاى بسيارى از اشراف و بزرگان و قضات و رؤساى مصر را نيز در بر دارد و به همين جهت، نمونه جالبى از انشا و ادب آن دوره مى‌باشد. اين كتاب، علاوه بر جنبه ادبى، حاوى فوايد تاريخى بسيارى نيز هست. | ||
در باره زمان تأليف كتاب، از كلام خود مؤلف چنين برمى‌آيد كه آن را به‌تدريج در خلال كارش در ديوان قاهره، در طول سه تا چهار سال تأليف و تنظيم كرده است. | در باره زمان تأليف كتاب، از كلام خود مؤلف چنين برمى‌آيد كه آن را به‌تدريج در خلال كارش در ديوان قاهره، در طول سه تا چهار سال تأليف و تنظيم كرده است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
يكى از مسائلى كه در آثار برخى از نويسندگان عرب اهل سنت ديده مى‌شود، اظهار برترى عرب بر عجم است. اگر چه پيامبر اكرم(ص) ملاك برترى را تقوى معرفى كرد و با برترى‌طلبى‌هاى نژادى به شدت مبارزه نمود، اما ريشه‌هاى اين تفكر غير اسلامى در زمان برخى از خلفا تقويت شد و در زمان معاويه به‌عنوان يك سياست راهبردى مطرح گشت. قلم ابن حجه نيز از اين لغزش مصون نمانده و در صفحه 270 چنين مى آورد: «خدايى را سپاس كه برترى عرب را بر عجم در كتاب و سنت آشكار نمود». آنچه سبب رواج گسترده چنين تفكرى در ميان ارباب قلم عرب شده است، جدايى از مكتب اهل بيت(ع) كه مفسر آيات وحى و مبين سنت نبوى هستند، مى‌باشد. | يكى از مسائلى كه در آثار برخى از نويسندگان عرب اهل سنت ديده مى‌شود، اظهار برترى عرب بر عجم است. اگر چه پيامبر اكرم(ص) ملاك برترى را تقوى معرفى كرد و با برترى‌طلبى‌هاى نژادى به شدت مبارزه نمود، اما ريشه‌هاى اين تفكر غير اسلامى در زمان برخى از خلفا تقويت شد و در زمان معاويه به‌عنوان يك سياست راهبردى مطرح گشت. قلم ابن حجه نيز از اين لغزش مصون نمانده و در صفحه 270 چنين مى آورد: «خدايى را سپاس كه برترى عرب را بر عجم در كتاب و سنت آشكار نمود». آنچه سبب رواج گسترده چنين تفكرى در ميان ارباب قلم عرب شده است، جدايى از مكتب اهل بيت(ع) كه مفسر آيات وحى و مبين سنت نبوى هستند، مى‌باشد. | ||
مكاتبات، حاوى نكات آموزنده و اخلاقى نيز هست؛ به‌عنوان مثال در بخش مكاتبات رسمى توقيعى وجود دارد كه در آن، | مكاتبات، حاوى نكات آموزنده و اخلاقى نيز هست؛ به‌عنوان مثال در بخش مكاتبات رسمى توقيعى وجود دارد كه در آن، غرسالدين خليل اسكندرى پس از وفات والدش به رياست طب مصر منصوب شده است. نويسنده، از پدر غرسالدين به نيكى ياد مى‌كند و بقراط زمانش مى‌خواند و او را نيز به پيروى از شيوه پدر در رعايت حال ضعفاء سفارش مى‌كند. | ||
از ديگر مكاتبات حموى، «مجرى السوابق» است. وى، دليل اين نام‌گذارى را مناظرات ادبيش با شهاب محمود، | از ديگر مكاتبات حموى، «مجرى السوابق» است. وى، دليل اين نام‌گذارى را مناظرات ادبيش با شهاب محمود، جمالالدين محمد بن نباته و قاضى شهاب‌الدين بن فضل الله در وصف لشكر مى‌داند. اين مناظرات، با «قال... قلت...» بيان شده و حاوى متون نثر و اشعار اديبانه است. | ||
از جمله تقريظهايى كه نويسنده، آن را، «فواكه حموى» ناميده، تقريظى است كه بر كتاب «السيرة» ابن ناهض شامى مشهور به فقاعى نوشته است. او، به درخواست ابن ناهض بر كتابش كه شرح پيروزى‌هاى ملك مؤيد بوده است، تقريظى مى‌نگارد كه تعجب ادباء را به دنبال مى‌آورد. او، تقريض‌هايى نيز بر «اللبابة فى معارضة ديوان الصبابة» اسماعيل بن صائغ، «حلبة الكميت» محمد بن حسن نواجى شافعى و «عمدة المناسك» | از جمله تقريظهايى كه نويسنده، آن را، «فواكه حموى» ناميده، تقريظى است كه بر كتاب «السيرة» ابن ناهض شامى مشهور به فقاعى نوشته است. او، به درخواست ابن ناهض بر كتابش كه شرح پيروزى‌هاى ملك مؤيد بوده است، تقريظى مى‌نگارد كه تعجب ادباء را به دنبال مى‌آورد. او، تقريض‌هايى نيز بر «اللبابة فى معارضة ديوان الصبابة» اسماعيل بن صائغ، «حلبة الكميت» محمد بن حسن نواجى شافعى و «عمدة المناسك» ولىالدين محمد اسكندرى نگاشته است. | ||
از ميان رسايل اخوانى وى، مى‌توان به اين رساله‌ها اشاره كرد: | از ميان رسايل اخوانى وى، مى‌توان به اين رساله‌ها اشاره كرد: | ||
«الرسالة البحرية» كه هنگام فرار از طرابلس به مصر براى | «الرسالة البحرية» كه هنگام فرار از طرابلس به مصر براى بدرالدين دمامينى انشا نمود؛ | ||
«رسالة السكين» كه در بيان قدرت وى در كتابت و در وصف چاقو(سكين) است؛ | «رسالة السكين» كه در بيان قدرت وى در كتابت و در وصف چاقو(سكين) است؛ | ||