۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'علامۀ حلى' به 'علامۀ حلى '
جز (جایگزینی متن - 'أعيان الشيعة' به 'أعيان الشيعة ') |
جز (جایگزینی متن - 'علامۀ حلى' به 'علامۀ حلى ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
'''إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد''' تألیف [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر‌الدين ابوطالب محمد بن حسن بن يوسف حلى]]، معروف به فخر المحققين (771 - 682 ق) يكى از بهترين شروح قواعد الأحكام علامۀ حلى (م 726 ق) مى‌باشد. نام ديگر کتاب إثبات الفوائد في شرح إشكالات القواعد ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج /5ص 5، ج 298/2) است. | '''إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد''' تألیف [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر‌الدين ابوطالب محمد بن حسن بن يوسف حلى]]، معروف به فخر المحققين (771 - 682 ق) يكى از بهترين شروح قواعد الأحكام [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق) مى‌باشد. نام ديگر کتاب إثبات الفوائد في شرح إشكالات القواعد ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج /5ص 5، ج 298/2) است. | ||
==اعتبار کتاب== | ==اعتبار کتاب== | ||
اگر چه علامۀ حلى اين کتاب و کتاب‌هاى تذكرة الفقهاء، إرشاد الأذهان، الألفين الفارق بين الصدق و المين را به دليل درخواست فرزندش فخر المحققين تأليف نموده است اما بعد فخر المحققين خود اين کتاب را بنا به امر پدر بزرگوارش شرح زده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 496/2 و 497). | اگر چه [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] اين کتاب و کتاب‌هاى تذكرة الفقهاء، إرشاد الأذهان، الألفين الفارق بين الصدق و المين را به دليل درخواست فرزندش فخر المحققين تأليف نموده است اما بعد فخر المحققين خود اين کتاب را بنا به امر پدر بزرگوارش شرح زده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 496/2 و 497). | ||
اگر چه مؤلف علاوه بر کتاب قواعد الأحكام ساير کتاب‌هاى پدر بزرگوارش همچون إرشاد الأذهان و نهج المسترشدين و مبادىء الأصول و تهذيب الأصول را شرح زده است امّا به دليل اهميت اين کتاب يكبار خطبۀ آن را بصورت مختصر شرح زده كه آن را جامع الفوائد يا إيضاح القلوب ناميده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5 و [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 261/2). | اگر چه مؤلف علاوه بر کتاب قواعد الأحكام ساير کتاب‌هاى پدر بزرگوارش همچون إرشاد الأذهان و نهج المسترشدين و مبادىء الأصول و تهذيب الأصول را شرح زده است امّا به دليل اهميت اين کتاب يكبار خطبۀ آن را بصورت مختصر شرح زده كه آن را جامع الفوائد يا إيضاح القلوب ناميده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5 و [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 261/2). | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
و يكبار نيز بر آن حاشيه و تعليقه زده است كه چون شاگردش على بن مظاهر آن را جمع‌آورى نموده است به نام المسائل المظاهرية ناميده شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 172/6). | و يكبار نيز بر آن حاشيه و تعليقه زده است كه چون شاگردش على بن مظاهر آن را جمع‌آورى نموده است به نام المسائل المظاهرية ناميده شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 172/6). | ||
و يكبار نيز آن را بطور مفصل شرح زده است كه حاصل آن کتاب إيضاح الفوائد است جلد اول إيضاح الفوائد در زمان زندگانى علامۀ حلى و جلد دوم بعد از وفات او تأليف شده است. كه با توجه به تجربيات فقهى مؤلف و احاطۀ وسيع‌تر او به مباحث فقهى، شرح جلد دوم قواعد علامه از اعتبار علمى بيشترى برخوردار است. | و يكبار نيز آن را بطور مفصل شرح زده است كه حاصل آن کتاب إيضاح الفوائد است جلد اول إيضاح الفوائد در زمان زندگانى [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و جلد دوم بعد از وفات او تأليف شده است. كه با توجه به تجربيات فقهى مؤلف و احاطۀ وسيع‌تر او به مباحث فقهى، شرح جلد دوم قواعد علامه از اعتبار علمى بيشترى برخوردار است. | ||
کتاب باصطلاح شرح بالقول (قوله...أقول) مى‌باشد و مؤلف با احاطه‌اى كه به نظريات پدر بزرگوارش داشته و از جلسات خصوصى مباحثۀ او استفاده نموده است کتاب فقهى كاملى را در زمان خود تدوين نموده است. | کتاب باصطلاح شرح بالقول (قوله...أقول) مى‌باشد و مؤلف با احاطه‌اى كه به نظريات پدر بزرگوارش داشته و از جلسات خصوصى مباحثۀ او استفاده نموده است کتاب فقهى كاملى را در زمان خود تدوين نموده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
علامۀ بزرگوار [[آقا بزرگ تهرانى]] در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] مى‌نويسد: مؤلف پس از نگارش إيضاح الفوائد چون خطبۀ آن را شرح نزده بود از او خواسته شد كه خطبۀ آن را شرح بزند و او کتاب مختصر شرح خطبۀ قواعد جامع الفوائد را نوشت. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5). | علامۀ بزرگوار [[آقا بزرگ تهرانى]] در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] مى‌نويسد: مؤلف پس از نگارش إيضاح الفوائد چون خطبۀ آن را شرح نزده بود از او خواسته شد كه خطبۀ آن را شرح بزند و او کتاب مختصر شرح خطبۀ قواعد جامع الفوائد را نوشت. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5). | ||
شرح جلد اوّل قواعد الأحكام تا آخر کتاب وصايا (اول کتاب نكاح) در زمان زندگانى علامۀ حلى (قده) پايان يافته است زيرا مؤلف در شرح جلد اوّل پدر بزرگوارش را با عبارت «دام ظله» دعا مى‌كند. در پايان اين جلد يعنى آخر کتاب وصايا در تاريخ 699 ق و 724 ق به عنوان تاريخ پايان يافتن کتاب ذكر شده است. | شرح جلد اوّل قواعد الأحكام تا آخر کتاب وصايا (اول کتاب نكاح) در زمان زندگانى [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (قده) پايان يافته است زيرا مؤلف در شرح جلد اوّل پدر بزرگوارش را با عبارت «دام ظله» دعا مى‌كند. در پايان اين جلد يعنى آخر کتاب وصايا در تاريخ 699 ق و 724 ق به عنوان تاريخ پايان يافتن کتاب ذكر شده است. | ||
در پايان شرح جلد دوم قواعد نيز تاريخ اتمام آن 760 ق ذكر شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5 و ج 497/2) و با توجه به عبارت «قدس سره» تاريخ اتمام کتاب پس از وفات علامۀ حلى بوده است. | در پايان شرح جلد دوم قواعد نيز تاريخ اتمام آن 760 ق ذكر شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 67/5 و ج 497/2) و با توجه به عبارت «قدس سره» تاريخ اتمام کتاب پس از وفات [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده است. | ||
از آنجايى كه فاصلۀ 60 سال (699 تا 760 ق) براى اتمام اين دو جلد صحيح بنظر نمى‌رسد و از طرفى با توجه به تاريخ تولد فخر المحقّقين (682 ق) وى حدود 17 سال داشته است و نوشتن کتاب علمى در اين سطح غير متعارف مى‌نمايد بنظر مى‌رسد كه اتمام شرح جلد اوّل قواعد در سال 724 صحيح‌تر باشد. | از آنجايى كه فاصلۀ 60 سال (699 تا 760 ق) براى اتمام اين دو جلد صحيح بنظر نمى‌رسد و از طرفى با توجه به تاريخ تولد فخر المحقّقين (682 ق) وى حدود 17 سال داشته است و نوشتن کتاب علمى در اين سطح غير متعارف مى‌نمايد بنظر مى‌رسد كه اتمام شرح جلد اوّل قواعد در سال 724 صحيح‌تر باشد. | ||