پرش به محتوا

تاریخ آل سلجوق در آناطولی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين'
جز (جایگزینی متن - 'امير المؤمنين' به 'اميرالمؤمنين')
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين')
خط ۴۳: خط ۴۳:
'''تاريخ آل سلجوق در آناطولى'''، نوشته نويسنده‌اى ناشناخته (زنده در 765ه.ق)، تحقيق و تعليق نادره جلالى
'''تاريخ آل سلجوق در آناطولى'''، نوشته نويسنده‌اى ناشناخته (زنده در 765ه.ق)، تحقيق و تعليق نادره جلالى


اين كتاب به فارسى نوشته شده و درباره تبار و خاست‌گاه دودمان سلجوقيان و آغاز پادشاهى آنان و فرمان‌روايى‌شان بر آسياى صغير گزارش مى‌دهد. زمان تأليف آن روشن نيست، اما شايد چند سال پيش از 765 هجرى قمرى نوشته شده باشد. نويسنده خود درباره انگيزه تأليف اين كتاب مى‌گويد: «اين كتاب مشتمل است بر تاريخ پادشاهان و سلجوقيان ماضى روم... به رسم مطالعه شاه و شاه‌زاده جهان... سلطان علاء الدين بن سلجوق...».
اين كتاب به فارسى نوشته شده و درباره تبار و خاست‌گاه دودمان سلجوقيان و آغاز پادشاهى آنان و فرمان‌روايى‌شان بر آسياى صغير گزارش مى‌دهد. زمان تأليف آن روشن نيست، اما شايد چند سال پيش از 765 هجرى قمرى نوشته شده باشد. نويسنده خود درباره انگيزه تأليف اين كتاب مى‌گويد: «اين كتاب مشتمل است بر تاريخ پادشاهان و سلجوقيان ماضى روم... به رسم مطالعه شاه و شاه‌زاده جهان... سلطان علاء‌الدين بن سلجوق...».


نسخه خطى يگانه اين كتاب، در كتاب‌خانه ملى پاريس وجود دارد، اما نامى از نويسنده در آن نيست. به گفته استاد مينوى، شايد مؤلف يا كاتب اين اثر از اهل قونيه بوده باشد؛ زيرا خط او از گونه‌هاى خطهاى كاتبانى است كه براى خاندان جلال الدين رومى در آن‌جا به كتابت مى‌پرداختند.
نسخه خطى يگانه اين كتاب، در كتاب‌خانه ملى پاريس وجود دارد، اما نامى از نويسنده در آن نيست. به گفته استاد مينوى، شايد مؤلف يا كاتب اين اثر از اهل قونيه بوده باشد؛ زيرا خط او از گونه‌هاى خطهاى كاتبانى است كه براى خاندان جلال‌الدين رومى در آن‌جا به كتابت مى‌پرداختند.


== ساختار ==
== ساختار ==




اين كتاب 95 صفحه و 33 عنوان (فصل) دارد و مؤلف آن، تاريخ سلاجقه را از آغاز پيدايى دولت ايشان و اصل و نسبشان آغاز كرده، سپس به شرح حال پادشاهان سلجوقى ايران و روم پرداخته و رويدادهاى زندگى ايشان را تا زمان سلطان علاء الدين كى‌قباد چهارم، پسر سليمان شاه (765ه) دنبال كرده و بنا بر اين، نويسنده دست كم تا آن دوران زنده بوده است. انشاى كتاب به رغم تاريخ ابن بيبى، شيوه‌اى ساده و روان دارد، اما نقص‌هاى دستورى فراوانى در آن هست. اين كتاب را پس از سلجوق‌نامه ابن بيبى، از گسترده‌ترين كتاب‌ها در اين زمينه مى‌توان برشمرد.
اين كتاب 95 صفحه و 33 عنوان (فصل) دارد و مؤلف آن، تاريخ سلاجقه را از آغاز پيدايى دولت ايشان و اصل و نسبشان آغاز كرده، سپس به شرح حال پادشاهان سلجوقى ايران و روم پرداخته و رويدادهاى زندگى ايشان را تا زمان سلطان علاء‌الدين كى‌قباد چهارم، پسر سليمان شاه (765ه) دنبال كرده و بنا بر اين، نويسنده دست كم تا آن دوران زنده بوده است. انشاى كتاب به رغم تاريخ ابن بيبى، شيوه‌اى ساده و روان دارد، اما نقص‌هاى دستورى فراوانى در آن هست. اين كتاب را پس از سلجوق‌نامه ابن بيبى، از گسترده‌ترين كتاب‌ها در اين زمينه مى‌توان برشمرد.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۶۱: خط ۶۱:
حكومت سلجوقيان و تركان اتحاديه غز (429 - 590 ق) و شاخه‌هاى آن در ايران و آسياى غربى (تا قرن هشتم هجرى قمرى)، از مهم‌ترين رويدادهاى تاريخى جامعه ايرانى است. دوره دويست ساله فرمان‌روايى اين خاندان را بر ايران، دست كم به چهار دوره مى‌توان تقسيم كرد:
حكومت سلجوقيان و تركان اتحاديه غز (429 - 590 ق) و شاخه‌هاى آن در ايران و آسياى غربى (تا قرن هشتم هجرى قمرى)، از مهم‌ترين رويدادهاى تاريخى جامعه ايرانى است. دوره دويست ساله فرمان‌روايى اين خاندان را بر ايران، دست كم به چهار دوره مى‌توان تقسيم كرد:


#ركن الدين ابوطال طغرل بك (455 - 429ق)؛
#ركن‌الدين ابوطال طغرل بك (455 - 429ق)؛
#عضد الدين ابوشجاع آلپ ارسلان (465 - 455ق)؛
#عضد‌الدين ابوشجاع آلپ ارسلان (465 - 455ق)؛
#جلال الدوله معز الدين ابوالفتح ملك‌شاه (485 - 465ق)؛
#جلال الدوله معز‌الدين ابوالفتح ملك‌شاه (485 - 465ق)؛
#جانشينان ملك‌شاه (590 - 485ق).
#جانشينان ملك‌شاه (590 - 485ق).


خط ۷۷: خط ۷۷:


#سلطنت سلطان عضد الدوله ابوشجاع الب ارسلان بن داود؛
#سلطنت سلطان عضد الدوله ابوشجاع الب ارسلان بن داود؛
#سلطنت سلطان جلال الدوله [و الدين] ابوالفتح ملك‌شاه بن[الب ارسلان] محمد بن[داود]؛
#سلطنت سلطان جلال الدوله [و‌الدين] ابوالفتح ملك‌شاه بن[الب ارسلان] محمد بن[داود]؛
#خلافت ابى القاسم عبدالله المقتدى بن ذخيرة الدين؛
#خلافت ابى القاسم عبدالله المقتدى بن ذخيرة‌الدين؛
#عضد الدولة معين الدنيا و الدين ملك العرب و العجم برهان اميرالمؤمنين سلطان محمد بن ملك‌شاه؛
#عضد الدولة معين الدنيا و‌الدين ملك العرب و العجم برهان اميرالمؤمنين سلطان محمد بن ملك‌شاه؛
#خلافت ابوالعباس احمد بن المستظهر بن المقتدى؛
#خلافت ابوالعباس احمد بن المستظهر بن المقتدى؛
#سلطنت سلطان ابوالمظفر بركيارق بن ملك‌شاه؛
#سلطنت سلطان ابوالمظفر بركيارق بن ملك‌شاه؛
خط ۸۵: خط ۸۵:
#خلافت ابى الفضل المسترشد بن المستظهر؛
#خلافت ابى الفضل المسترشد بن المستظهر؛
#سلطنت سلطان معز الدنيا ابوالحارث سنجر بن ملك‌شاه؛
#سلطنت سلطان معز الدنيا ابوالحارث سنجر بن ملك‌شاه؛
#سلطنت غياث الدين ابوالفتح داود بن محمود بن محمد؛
#سلطنت غياث‌الدين ابوالفتح داود بن محمود بن محمد؛
#سلطنت سلطان ركن الدين ابوطالب طغرل بن محمد قسيم اميرالمؤمنين؛
#سلطنت سلطان ركن‌الدين ابوطالب طغرل بن محمد قسيم اميرالمؤمنين؛
#سلطنت سلطان غياث الدين ابوالفتح مسعود بن محمد يمين [اميرالمؤمنين]؛
#سلطنت سلطان غياث‌الدين ابوالفتح مسعود بن محمد يمين [اميرالمؤمنين]؛
#خلافت ابن جعفر محمد الراشد بن المسترشد؛
#خلافت ابن جعفر محمد الراشد بن المسترشد؛
#خلافت ابوعبدالله المقتفى بن المستظهر؛
#خلافت ابوعبدالله المقتفى بن المستظهر؛
خط ۹۵: خط ۹۵:


#پادشاهى قلج ارسلان بن مسعود در سنه خمسين [و] خمس مائه؛
#پادشاهى قلج ارسلان بن مسعود در سنه خمسين [و] خمس مائه؛
#جلوس سلطان غياث الدين كى‌خسرو بن قلج ارسلان؛
#جلوس سلطان غياث‌الدين كى‌خسرو بن قلج ارسلان؛
#جلوس سلطان عز الدين كى‌كاوس بن غياث الدين؛
#جلوس سلطان عز‌الدين كى‌كاوس بن غياث‌الدين؛
#سلطنت سلطان علاء الدين و بنياد كردن شهر قونيه را؛
#سلطنت سلطان علاء‌الدين و بنياد كردن شهر قونيه را؛
#جلوس غياث الدين كى‌خسرو بن علاء الدين كى‌قباد؛
#جلوس غياث‌الدين كى‌خسرو بن علاء‌الدين كى‌قباد؛
#جلوس سلطان عز الدين كى‌كاوس؛
#جلوس سلطان عز‌الدين كى‌كاوس؛
#وزارت ولايت روم به جلال الدين قراطايى رسيد؛
#وزارت ولايت روم به جلال‌الدين قراطايى رسيد؛
#آمدن باجو، دوم بار به روم و مصاف كردن با سلطان؛
#آمدن باجو، دوم بار به روم و مصاف كردن با سلطان؛
#سلطنت سلطان بر تخت قونيه بى‌مانع و مدعى شد؛
#سلطنت سلطان بر تخت قونيه بى‌مانع و مدعى شد؛
#حديث صاح فخر الدين خواجه على؛
#حديث صاح فخر‌الدين خواجه على؛
#جلوس سلطان غياث الدين بن ركن الدين قلج ارسلان؛
#جلوس سلطان غياث‌الدين بن ركن‌الدين قلج ارسلان؛
#آمدن فرزندان سلطان عز الدين كى‌كاوس بن كى‌خسرو بن كى‌قباد؛
#آمدن فرزندان سلطان عز‌الدين كى‌كاوس بن كى‌خسرو بن كى‌قباد؛
#سلطنت مغول با ارغون بن ابغا بن هلاكو آغاز شد؛
#سلطنت مغول با ارغون بن ابغا بن هلاكو آغاز شد؛
#حديث كشته شدن بهاء الدين والى در دست ملك برادر سلطان؛
#حديث كشته شدن بهاء‌الدين والى در دست ملك برادر سلطان؛
#وفات برادر احمدشاه.
#وفات برادر احمدشاه.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش