۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
افکار ابن تیمیه در بوته نقد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'امیرالمؤمنین(ع)' به 'امیرالمؤمنین(ع) '
جز (جایگزینی متن - 'عبد ا' به 'عبدا') |
جز (جایگزینی متن - 'امیرالمؤمنین(ع)' به 'امیرالمؤمنین(ع) ') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
بسیاری از دانشمندان اهل تسنن اگرچه در مسائل عقیدتی، پیرو امام علی(ع) نیستند اما در عرض ارادت و بزرگ داشتن نام امیرالمؤمنین(ع)، کوتاهی نمی‌کنند؛ و روایات فراوانی در مناقب و فضایل ایشان نقل می‌کنند. در این میان برخی از معاندان کینه‌ورز، به خاطر کینه و دشمنی با شیعیان، پا را از جاده انصاف بیرون نهاده و بسیاری از حقایق تاریخی و ویژگی‌های امیرالمؤمنین(ع) را منکر شده‌اند. یکی از این اشخاص ابن تیمیه است. ابن تیمیه که امروزه یکی از تئوری پردازان وهابیت به شمار می‌رود در قرن هفتم می‌زیسته است. | بسیاری از دانشمندان اهل تسنن اگرچه در مسائل عقیدتی، پیرو امام علی(ع) نیستند اما در عرض ارادت و بزرگ داشتن نام [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] ، کوتاهی نمی‌کنند؛ و روایات فراوانی در مناقب و فضایل ایشان نقل می‌کنند. در این میان برخی از معاندان کینه‌ورز، به خاطر کینه و دشمنی با شیعیان، پا را از جاده انصاف بیرون نهاده و بسیاری از حقایق تاریخی و ویژگی‌های [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را منکر شده‌اند. یکی از این اشخاص ابن تیمیه است. ابن تیمیه که امروزه یکی از تئوری پردازان وهابیت به شمار می‌رود در قرن هفتم می‌زیسته است. | ||
آیت‌الله [[حسینی میلانی، علی|سید علی حسینی میلانی]] در کتاب مورد بحث، بخشی از دشمنی‌ها و نفاق‌ها و کینه‌ورزی‌های ابن تیمیه را به امام علی(ع) در پنج بخش نشان داده است. | آیت‌الله [[حسینی میلانی، علی|سید علی حسینی میلانی]] در کتاب مورد بحث، بخشی از دشمنی‌ها و نفاق‌ها و کینه‌ورزی‌های ابن تیمیه را به امام علی(ع) در پنج بخش نشان داده است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
نویسنده در بخش یکم موارد دشمنی ابن تیمیه با امیر مؤمنان علی(ع) را برشمرده است. ابتدا دیدگاه برخى از علماى اهل سنّت درباره ابن تیمیه آمده که با توجه به حدیث «یا علی لا یبغضک الا منافق» او را منافق خوانده‌اند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21</ref>. | نویسنده در بخش یکم موارد دشمنی ابن تیمیه با امیر مؤمنان علی(ع) را برشمرده است. ابتدا دیدگاه برخى از علماى اهل سنّت درباره ابن تیمیه آمده که با توجه به حدیث «یا علی لا یبغضک الا منافق» او را منافق خوانده‌اند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21</ref>. | ||
در ادامه رویارویی ابن تیمیه با [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] آمده که ابن تیمیه در نوشته‌هایش به امیرالمؤمنین(ع) جسارت کرده و ایمان آن حضرت را همچون ایمان و کفر کودک بی‌ارزش خوانده است.<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | در ادامه رویارویی ابن تیمیه با [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] آمده که ابن تیمیه در نوشته‌هایش به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] جسارت کرده و ایمان آن حضرت را همچون ایمان و کفر کودک بی‌ارزش خوانده است.<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | ||
سپس به نقل برخی از احادیث متواتری درباره حضرت علی(ع) پرداخته است؛ مثل تفسیر آیه «وَ تَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ»﴿حاقة: 12﴾ و گوش‌های شنوا آن را نگاه دارد، که طبق روایات بسیاری در شأن حضرت علی(ع) نازل شده است و احادیث «دروازه دانش نبوى» و «بهترین داور» و «حق با على است» و ازاین‌دست روایات که ابن تیمیه همگی آن‌ها را تکذیب و رد کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص27-23</ref>. | سپس به نقل برخی از احادیث متواتری درباره حضرت علی(ع) پرداخته است؛ مثل تفسیر آیه «وَ تَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ»﴿حاقة: 12﴾ و گوش‌های شنوا آن را نگاه دارد، که طبق روایات بسیاری در شأن حضرت علی(ع) نازل شده است و احادیث «دروازه دانش نبوى» و «بهترین داور» و «حق با على است» و ازاین‌دست روایات که ابن تیمیه همگی آن‌ها را تکذیب و رد کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص27-23</ref>. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در بخش دوم نمونه‌های انکار فضایل بی‌کران امیر مؤمنان علی(ع) توسط ابن تیمیه آمده است. ابتدا انکار ابن تیمیه در شأن نزول برخی از آیات نشان داده شده است. | در بخش دوم نمونه‌های انکار فضایل بی‌کران امیر مؤمنان علی(ع) توسط ابن تیمیه آمده است. ابتدا انکار ابن تیمیه در شأن نزول برخی از آیات نشان داده شده است. | ||
سه آیه «إنَّمَا وَلِيُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ»﴿مائدة: 55﴾؛ «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ سِرّاً وَ عَلاَنِيَةً» ﴿بقره: 274﴾ و «إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا» ﴿نازعات: 45﴾ به گواهی محدثین اهل سنت درباره امیرالمؤمنین(ع) نازل شده‌اند، اما ابن تیمیه با جسارت تمام این احادیث را دروغ و جعلی می‌شمارد.<ref>ر.ک: همان، ص39-35</ref>. | سه آیه «إنَّمَا وَلِيُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ»﴿مائدة: 55﴾؛ «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ سِرّاً وَ عَلاَنِيَةً» ﴿بقره: 274﴾ و «إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا» ﴿نازعات: 45﴾ به گواهی محدثین اهل سنت درباره [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نازل شده‌اند، اما ابن تیمیه با جسارت تمام این احادیث را دروغ و جعلی می‌شمارد.<ref>ر.ک: همان، ص39-35</ref>. | ||
در ادامه برخی از احادیثی که به شهادت کتاب‌های اهل سنت درباره امام علی(ع) است نقل شده و دیدگاه ابن تیمیه درباره آن‌ها آمده است؛ وی باز پا از جاده انصاف بیرون نهاده و این احادیث متواتر را دروغ می‌شمارد. این احادیث چنین‌اند: | در ادامه برخی از احادیثی که به شهادت کتاب‌های اهل سنت درباره امام علی(ع) است نقل شده و دیدگاه ابن تیمیه درباره آن‌ها آمده است؛ وی باز پا از جاده انصاف بیرون نهاده و این احادیث متواتر را دروغ می‌شمارد. این احادیث چنین‌اند: | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
همچنین احادیث يوم الدار، فاروق امّت، اهل‌بیت کشتى نجات اُمّت و حديث طير را نیز از تیر کینه و تکذیب خویش بی‌نصیب نگذاشته است.<ref>ر.ک: همان، ص64-40</ref>. | همچنین احادیث يوم الدار، فاروق امّت، اهل‌بیت کشتى نجات اُمّت و حديث طير را نیز از تیر کینه و تکذیب خویش بی‌نصیب نگذاشته است.<ref>ر.ک: همان، ص64-40</ref>. | ||
در بخش سوم دیدگاه ابن تیمیه به خلافت امیر مؤمنان علی(ع) آمده است؛ علی‌رغم شواهد بسیار در اصرار مردم به خلافت امام علی(ع)، ابن تیمیه معتقد است که مردم به‌زور و اکراه با آن حضرت بیعت کردند. او حتی عدالت امیرالمؤمنین(ع) را انکار می‌کند و خروج خوارج را دلیل بی‌عدالتی آن حضرت می‌شمارد.<ref>ر.ک: همان، ص77-67</ref>. | در بخش سوم دیدگاه ابن تیمیه به خلافت امیر مؤمنان علی(ع) آمده است؛ علی‌رغم شواهد بسیار در اصرار مردم به خلافت امام علی(ع)، ابن تیمیه معتقد است که مردم به‌زور و اکراه با آن حضرت بیعت کردند. او حتی عدالت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را انکار می‌کند و خروج خوارج را دلیل بی‌عدالتی آن حضرت می‌شمارد.<ref>ر.ک: همان، ص77-67</ref>. | ||
در بخش چهارم ابن تیمیه به جهت مقایسه بین خلفای سه‌گانه و حضرت علی(ع) از فتوحات و کشورگشایى‌هاى زمامداران بعد از پیامبر دم مى‌زند و آن را به‌عنوان برگ زرّینى در زندگى آن‌ها مى‌داند. از طرفى این جنگ‌هاى خارجى را با جنگ‌هاى داخلى امیر مؤمنان على(ع) مقایسه نموده و در نتیجه‌گیرى کاملاً غیرمنصفانه‌اى با تمام توان به آن حضرت جسارت مى‌نماید.<ref>ر.ک: همان، ص86</ref>. | در بخش چهارم ابن تیمیه به جهت مقایسه بین خلفای سه‌گانه و حضرت علی(ع) از فتوحات و کشورگشایى‌هاى زمامداران بعد از پیامبر دم مى‌زند و آن را به‌عنوان برگ زرّینى در زندگى آن‌ها مى‌داند. از طرفى این جنگ‌هاى خارجى را با جنگ‌هاى داخلى امیر مؤمنان على(ع) مقایسه نموده و در نتیجه‌گیرى کاملاً غیرمنصفانه‌اى با تمام توان به آن حضرت جسارت مى‌نماید.<ref>ر.ک: همان، ص86</ref>. | ||
نویسنده در ادامه می‌کوشد بین فتح اقلیم و فتح دل‌ها تفاوت بگذارد؛ وی شیوه‌های دعوت غیرمسلمانان را به اسلام از شیوه‌های امیرالمؤمنین(ع) بیان کرده و شیوه نصیحت و برخورد با مخالف را بازگفته است؛ آنگاه به سیره امام(ع) در جنگ جمل به‌عنوان نمونه اشاره کرده است. سپس معیار عزّت و ذلّت را نزد ابن تیمیه بیان می‌کند که معتقد است: «هر کس گمان می‌کند آن دوازده‌نفری که پیامبر وعده آمدنشان را داده، همین دوازده‌نفری هستند که شیعیان ادّعاى امامت آن‌ها را می‌کنند، او درنهایت جهل و نادانى است؛ زیرا هیچ‌کدام از آن‌ها دست به شمشیر نبردند مگر على بن ابی‌طالب، او هم نتوانست در زمان خلافتش با کفار نبرد کند حتى یک شهر هم فتح نکرد...».<ref>ر.ک: همان، ص117-116</ref>. | نویسنده در ادامه می‌کوشد بین فتح اقلیم و فتح دل‌ها تفاوت بگذارد؛ وی شیوه‌های دعوت غیرمسلمانان را به اسلام از شیوه‌های [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] بیان کرده و شیوه نصیحت و برخورد با مخالف را بازگفته است؛ آنگاه به سیره امام(ع) در جنگ جمل به‌عنوان نمونه اشاره کرده است. سپس معیار عزّت و ذلّت را نزد ابن تیمیه بیان می‌کند که معتقد است: «هر کس گمان می‌کند آن دوازده‌نفری که پیامبر وعده آمدنشان را داده، همین دوازده‌نفری هستند که شیعیان ادّعاى امامت آن‌ها را می‌کنند، او درنهایت جهل و نادانى است؛ زیرا هیچ‌کدام از آن‌ها دست به شمشیر نبردند مگر على بن ابی‌طالب، او هم نتوانست در زمان خلافتش با کفار نبرد کند حتى یک شهر هم فتح نکرد...».<ref>ر.ک: همان، ص117-116</ref>. | ||
وی در پایان این بخش، به اجماع اهل سنت بر این‌که امیر مؤمنان علی(ع) بر حق بوده و مخالفان آن حضرت بر باطل هستند، اشاره کرده است. وی به استناد سخن بزرگان اهل سنت بیان می‌دارد که اگر ابن تیمیه را از دایره اسلام خارج بدانیم سخن گزافی نگفته‌ایم.<ref>ر.ک: همان، ص134 و 141</ref>. | وی در پایان این بخش، به اجماع اهل سنت بر این‌که امیر مؤمنان علی(ع) بر حق بوده و مخالفان آن حضرت بر باطل هستند، اشاره کرده است. وی به استناد سخن بزرگان اهل سنت بیان می‌دارد که اگر ابن تیمیه را از دایره اسلام خارج بدانیم سخن گزافی نگفته‌ایم.<ref>ر.ک: همان، ص134 و 141</ref>. | ||