پرش به محتوا

جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا علیه‌السلام از مدینه تا مرو: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'امام رضا(ع)' به 'امام رضا(ع) '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - 'امام رضا(ع)' به 'امام رضا(ع) ')
خط ۴۸: خط ۴۸:
راه ديگرى كه در آن زمان متداول بود از مدينه به سمت كوفه و مدينة السلام (بغداد) مى‌رفت و سپس از آنجا به سمت رى، قم و خراسان و بالاخره به مرو منتهى مى‌شد. اين خط سير اخير، از سه شهر حساس كوفه، بغداد و قم مى‌گذشت (و اين سه شهر پايگاه شيعيان و مخالفان مأمون بود)... لذا مسيرى كه مأمون انتخاب كرده بود، بسيار حساب‌شده بود<ref>مقدمه كتاب، ص9 و 10</ref>
راه ديگرى كه در آن زمان متداول بود از مدينه به سمت كوفه و مدينة السلام (بغداد) مى‌رفت و سپس از آنجا به سمت رى، قم و خراسان و بالاخره به مرو منتهى مى‌شد. اين خط سير اخير، از سه شهر حساس كوفه، بغداد و قم مى‌گذشت (و اين سه شهر پايگاه شيعيان و مخالفان مأمون بود)... لذا مسيرى كه مأمون انتخاب كرده بود، بسيار حساب‌شده بود<ref>مقدمه كتاب، ص9 و 10</ref>


امام رضا(ع)قبل از خروج از مدينه، قبر جد بزرگوارش پيامبر اكرم(ص) را زيارت كرده و با او وداع مى‌كند. امام چون سرانجام اين سفر را مى‌دانست فرزندش جواد(ع) را با خودش به مسجد النبى(ص) برد و به رسول خدا عرض كرد كه اى رسول خدا، من او را به شما سپردم... سپس به اصحاب خود فرمود: سخنان او را گوش كنيد و امر او را اطاعت نماييد و ترك مخالفت وى كنيد و نزد ثقات اصحاب خود تصريح بر امامت او فرمود<ref>متن كتاب، ص15</ref>، سپس به اهل بيت خود فرمود كه بر من بگرييد... مؤلف انگيزه امام از اين امر را اين مى‌داند كه به اهل بيت خود بگويد كه من ديگر از اين سفر باز نخواهم گشت<ref>همان، ص16</ref>
[[امام رضا(ع)]] قبل از خروج از مدينه، قبر جد بزرگوارش پيامبر اكرم(ص) را زيارت كرده و با او وداع مى‌كند. امام چون سرانجام اين سفر را مى‌دانست فرزندش جواد(ع) را با خودش به مسجد النبى(ص) برد و به رسول خدا عرض كرد كه اى رسول خدا، من او را به شما سپردم... سپس به اصحاب خود فرمود: سخنان او را گوش كنيد و امر او را اطاعت نماييد و ترك مخالفت وى كنيد و نزد ثقات اصحاب خود تصريح بر امامت او فرمود<ref>متن كتاب، ص15</ref>، سپس به اهل بيت خود فرمود كه بر من بگرييد... مؤلف انگيزه امام از اين امر را اين مى‌داند كه به اهل بيت خود بگويد كه من ديگر از اين سفر باز نخواهم گشت<ref>همان، ص16</ref>


برخى مى‌گويند سفر امام از مدينه به مكه و از آنجا به مرو بوده، ولى مؤلف اين نظر را با توجه به موقعيت علويون در شهر مكه و برخى از مناسبات ديگر نمى‌پذيرد<ref>همان، ص20</ref>
برخى مى‌گويند سفر امام از مدينه به مكه و از آنجا به مرو بوده، ولى مؤلف اين نظر را با توجه به موقعيت علويون در شهر مكه و برخى از مناسبات ديگر نمى‌پذيرد<ref>همان، ص20</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:
از بصره تا سوق الاهواز داراى منازلى چون، ابلّه، بيان، حصن مهدى، محول، دولاب و به فاصله 36 فرسخ است<ref>همان، ص40 و 41</ref>
از بصره تا سوق الاهواز داراى منازلى چون، ابلّه، بيان، حصن مهدى، محول، دولاب و به فاصله 36 فرسخ است<ref>همان، ص40 و 41</ref>


درباره ادامه مسير حركت امام رضا(ع)به فارس، منابع توضيحى نمى‌دهند كه حضرت از كدام راه به سمت فارس و از آنجا به سمت خراسان عزيمت كرده است... زيرا مسير راه خوزستان به فارس منحصر به يك راه نيست. تنها ماجرايى كه روشن‌كننده اين مسير است، پل اربق مى‌باشد كه معلوم مى‌شود كه آن حضرت از كدامين دروازه اهواز به‌سوى فارس حركت كرده‌اند<ref>همان، ص52</ref>
درباره ادامه مسير حركت [[امام رضا(ع)]] به فارس، منابع توضيحى نمى‌دهند كه حضرت از كدام راه به سمت فارس و از آنجا به سمت خراسان عزيمت كرده است... زيرا مسير راه خوزستان به فارس منحصر به يك راه نيست. تنها ماجرايى كه روشن‌كننده اين مسير است، پل اربق مى‌باشد كه معلوم مى‌شود كه آن حضرت از كدامين دروازه اهواز به‌سوى فارس حركت كرده‌اند<ref>همان، ص52</ref>


مؤلف در ادامه به شوشتر، دزفول، بقاع، قدمگاه‌ها و مكان‌هاى توقف منسوب به امام رضا(ع)اشاره مى‌كند.
مؤلف در ادامه به شوشتر، دزفول، بقاع، قدمگاه‌ها و مكان‌هاى توقف منسوب به [[امام رضا(ع)]] اشاره مى‌كند.


بحث بعدى كتاب درباره حركت امام از فارس به يزد مى‌باشد. نويسنده مسيرهايى را كه از اهواز به فارس و شيراز و از آنجا به يزد متصل مى‌شود، طبق نقل‌هاى سياحان و نيز بر اساس وجود قدمگاه‌ها مورد بررسى قرار مى‌دهد.
بحث بعدى كتاب درباره حركت امام از فارس به يزد مى‌باشد. نويسنده مسيرهايى را كه از اهواز به فارس و شيراز و از آنجا به يزد متصل مى‌شود، طبق نقل‌هاى سياحان و نيز بر اساس وجود قدمگاه‌ها مورد بررسى قرار مى‌دهد.
خط ۷۰: خط ۷۰:
حضرت رضا(ع)از منطقه كويرى و راه خشك بيابانى عبور كرده‌اند و در منابع جديد اين منطقه كويرى را شهر يزد ذكر كرده‌اند<ref>همان، ص104</ref>در يزد و نائين قدمگاه‌هايى وجود دارد كه مؤلف به توضيح موقعيت آن‌ها پرداخته است<ref>همان، ص104-115</ref>
حضرت رضا(ع)از منطقه كويرى و راه خشك بيابانى عبور كرده‌اند و در منابع جديد اين منطقه كويرى را شهر يزد ذكر كرده‌اند<ref>همان، ص104</ref>در يزد و نائين قدمگاه‌هايى وجود دارد كه مؤلف به توضيح موقعيت آن‌ها پرداخته است<ref>همان، ص104-115</ref>


مهم‌ترين و معتبرترين گزارشى كه از توقف حضرت رضا(ع)در نيشابور ضبط شده است، روايت ابوصلت هروى است كه حديث مشهور و معروف «سلسلة الذهب» را از امام رضا(ع)در نيشابور نقل مى‌كند<ref>همان، ص128</ref>
مهم‌ترين و معتبرترين گزارشى كه از توقف حضرت رضا(ع)در نيشابور ضبط شده است، روايت ابوصلت هروى است كه حديث مشهور و معروف «سلسلة الذهب» را از [[امام رضا(ع)]] در نيشابور نقل مى‌كند<ref>همان، ص128</ref>


صاحب [[تاریخ نیشابور]] درباره ورود امام رضا به نيشابور مى‌نويسد: در سال 200 هجرى، شهر نيشابور با قدوم مبارك امام رضا(ع)قرين مباهات و افتخار شد. مردم نيشابور مقدم مقدس آن حضرت را گرامى داشتند و شادى‌ها كردند و به‌اتفاق شيخ ابويعقوب اسحق بن راهويه مروزى كه شيخ شهر بود، به استقبال آن حضرت تا قريه مويديه به پيشواز رفتند...<ref>ر.ك: همان، ص132</ref>
صاحب [[تاریخ نیشابور]] درباره ورود امام رضا به نيشابور مى‌نويسد: در سال 200 هجرى، شهر نيشابور با قدوم مبارك [[امام رضا(ع)]] قرين مباهات و افتخار شد. مردم نيشابور مقدم مقدس آن حضرت را گرامى داشتند و شادى‌ها كردند و به‌اتفاق شيخ ابويعقوب اسحق بن راهويه مروزى كه شيخ شهر بود، به استقبال آن حضرت تا قريه مويديه به پيشواز رفتند...<ref>ر.ك: همان، ص132</ref>


در ادامه مسير و بعد از خروج حضرت از نيشابور، ورود وى به ده سرخ، سنگ‌تراشان (كوه‌سنگى)، طوس، سرخس و زندانى شدن حضرت در اين شهر، مرو و ورود به آن بررسى مى‌شود.
در ادامه مسير و بعد از خروج حضرت از نيشابور، ورود وى به ده سرخ، سنگ‌تراشان (كوه‌سنگى)، طوس، سرخس و زندانى شدن حضرت در اين شهر، مرو و ورود به آن بررسى مى‌شود.


نويسنده در پايان، به بحث ولايتعهدى امام و مراسم آن، دعاى باران، برپايى نماز عيد و شهادت امام رضا(ع)پرداخته است.
نويسنده در پايان، به بحث ولايتعهدى امام و مراسم آن، دعاى باران، برپايى نماز عيد و شهادت [[امام رضا(ع)]] پرداخته است.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش