۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع) ' به '(ع)') |
جز (جایگزینی متن - 'ده اند' به 'دهاند') |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
آغاز شده و با بیت زیر پایان میپذیرد: | آغاز شده و با بیت زیر پایان میپذیرد: | ||
شکر کاین منظومه مشکین ختام در هزاروسیصدونه شد تمام<ref>ر.ک: همان، صفحه بیستوشش و بیستوهفت</ref> | شکر کاین منظومه مشکین ختام در هزاروسیصدونه شد تمام<ref>ر.ک: همان، صفحه بیستوشش و بیستوهفت</ref> | ||
آتشکده بـیشتر با دو اثر گرانسنگ دیگری که آنها هـم در حـول و حـوش حماسه عاشورا سروده | آتشکده بـیشتر با دو اثر گرانسنگ دیگری که آنها هـم در حـول و حـوش حماسه عاشورا سروده شدهاند، مقایسه و سـنجیده مـیشود: یکی «زبدة الأسرار» سروده حسن صفیعلیشاه (1251-1316ق) و دیگری «گنجینة الأسرار» سـروده عـمان سامانی (1264-1322ق). این هر سـه اثـر چنان بـه هـم مـیمانند که بیگمان از یکدیگر تـأثیر پذیـرفته و به استقبال هم رفتهاند، اما قرائن و شواهدی که بتواند تقدیم «آتـشکده» را بـهویژه بر «زبدة الأسرار» ثابت کند، کـافی نبوده، بیشتر مفید احـتمال اسـت. بههرصورت این هـر سـه کتاب در زمانهای نزدیک به هم (هر سه در اوائل قرن چـهاردهم قـمری) سروده شده است<ref>صحتی سردرودی، محمد، ص138</ref> | ||
# ترکیببند: شامل 28 بند، بههمراه 28 بیت برگردان که بهصورت مجزا تنظیم یافته و بخش دوم از دیوان حاضر را به خود اختصاص داده است. این بخش نیز همچون آتشکده، دربردارنده مطالبی است که بهصورت زیرنویس، الصاق شده؛ با این تفاوت که مستندات تاریخی به غیر از موارد ضروری در آن تکرار نشده و تنها به توضیح ابیات و معنی لغات بسنده شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیستوهفت</ref>این اثر سترگ دارای صلابت و صمیمیت خاصی است کـه در اشـعار دیـگر این مجموعه دیده نمیشود و حائز امتیازات چندی است که آن را از نظایر خـود مـمتاز مـیسازد. حتی از ترکیببند معروف محتشم نیز موفقتر و فراتر میرود<ref>ر.ک: صحتی سردرودی، محمد، ص138</ref> | # ترکیببند: شامل 28 بند، بههمراه 28 بیت برگردان که بهصورت مجزا تنظیم یافته و بخش دوم از دیوان حاضر را به خود اختصاص داده است. این بخش نیز همچون آتشکده، دربردارنده مطالبی است که بهصورت زیرنویس، الصاق شده؛ با این تفاوت که مستندات تاریخی به غیر از موارد ضروری در آن تکرار نشده و تنها به توضیح ابیات و معنی لغات بسنده شده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیستوهفت</ref>این اثر سترگ دارای صلابت و صمیمیت خاصی است کـه در اشـعار دیـگر این مجموعه دیده نمیشود و حائز امتیازات چندی است که آن را از نظایر خـود مـمتاز مـیسازد. حتی از ترکیببند معروف محتشم نیز موفقتر و فراتر میرود<ref>ر.ک: صحتی سردرودی، محمد، ص138</ref> | ||
# قصیده: مجموعه قصیده دربرگیرنده دو قسمت است: قصاید فارسی و قصاید عربی. در مجموعه قصیده این دیوان، قصاید عربی که مضمونشان مدح است، ویژگیهای قصیده را تماماً دارد و ابیات آنها بیشتر از هفده است و بهصورت مجزا با نام «قصائد العربية» آمده است؛ اما در مجموعه قصاید فارسی، هفده چکامه با نام «قصاید فارسی» گردآوری شده که تنها سه پاره از آنها تمامی ویژگیها را دارند و این در چهارده پاره دیگر مشاهده نمیشود؛ یعنی از حیث مضمون و محتوا، دقیقاً قصیده بوده، اما از جهت تعداد ابیات کمتر از هفده بیت هستند و چون مصرعند از لحاظ ادبی باید در زمره غزلیات قرار گیرند؛ اما چون محتوای تمامی آنها مرتبط با وقایع کربلاست که از این حیث مجموعهای بسیار یکدست و یکپارچه است و قرار دادن آن در بین غزلیات با توجه به اینکه ردیف و قافیه یکسانی ندارند، باعث پراکندگی و گمشدن آنها شده، ویژگی مرثیه بودنشان کمرنگ میشود<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیستوهشت و بیستونه</ref> | # قصیده: مجموعه قصیده دربرگیرنده دو قسمت است: قصاید فارسی و قصاید عربی. در مجموعه قصیده این دیوان، قصاید عربی که مضمونشان مدح است، ویژگیهای قصیده را تماماً دارد و ابیات آنها بیشتر از هفده است و بهصورت مجزا با نام «قصائد العربية» آمده است؛ اما در مجموعه قصاید فارسی، هفده چکامه با نام «قصاید فارسی» گردآوری شده که تنها سه پاره از آنها تمامی ویژگیها را دارند و این در چهارده پاره دیگر مشاهده نمیشود؛ یعنی از حیث مضمون و محتوا، دقیقاً قصیده بوده، اما از جهت تعداد ابیات کمتر از هفده بیت هستند و چون مصرعند از لحاظ ادبی باید در زمره غزلیات قرار گیرند؛ اما چون محتوای تمامی آنها مرتبط با وقایع کربلاست که از این حیث مجموعهای بسیار یکدست و یکپارچه است و قرار دادن آن در بین غزلیات با توجه به اینکه ردیف و قافیه یکسانی ندارند، باعث پراکندگی و گمشدن آنها شده، ویژگی مرثیه بودنشان کمرنگ میشود<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیستوهشت و بیستونه</ref> |
ویرایش