پرش به محتوا

مفهوم‌شناسی و مصداق‌یابی اهل‌بیت علیهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)'
جز (جایگزینی متن - 'اهل بیت' به 'اهل‌بیت')
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
خط ۵۹: خط ۵۹:
مقصود از اهل‌بيت در بحث حاضر، معناى لغوى آن؛ يعنى همه بستگان و همسر و فرزندان شخص نيست، بلكه مقصود، معناى اصطلاحى آن است كه قرآن كريم، در آيه تطهير، آن را درباره اهل بيت پيامبر(ص) به كار برده است<ref>همان، ص10</ref>
مقصود از اهل‌بيت در بحث حاضر، معناى لغوى آن؛ يعنى همه بستگان و همسر و فرزندان شخص نيست، بلكه مقصود، معناى اصطلاحى آن است كه قرآن كريم، در آيه تطهير، آن را درباره اهل بيت پيامبر(ص) به كار برده است<ref>همان، ص10</ref>


بحث ديگر كتاب، ذكر قرائن درونى شمول آيه تطهير بر اهل‌بيت(ع) است؛ به‌عنوان مثال مفاد آيه تطهير، اعطاى نوعى مصونيت از گناه و لغزش و عصمت دارندگان مقام تطهير است؛ درحالى‌كه همسران پيامبر(ص) به اتفاق مسلمانان، مصون و معصوم از خطا و گناه نبوده‌اند<ref>همان، ص15</ref>و يا اينكه مقصود از اهل‌بيت(ع) در آيه تطهير، اهل بيت پيامبرند كه منحصراً ساكن يك خانه بوده‌اند؛ يعنى فاطمه، اميرالمؤمنين و دو فرزندشان حسن و حسين(ع). اينكه به نظر برخى، مقصود آيه، همسران رسول خدا (ص) است، درست نيست؛ چون خانه‌هاى همسران آن حضرت، يك خانه نبود، بلكه خانه‌هاى آنان، متعدّد بوده كه در آن ساكن بوده‌اند<ref>همان، ص16</ref>
بحث ديگر كتاب، ذكر قرائن درونى شمول آيه تطهير بر اهل‌بيت(ع) است؛ به‌عنوان مثال مفاد آيه تطهير، اعطاى نوعى مصونيت از گناه و لغزش و عصمت دارندگان مقام تطهير است؛ درحالى‌كه همسران پيامبر(ص) به اتفاق مسلمانان، مصون و معصوم از خطا و گناه نبوده‌اند<ref>همان، ص15</ref>و يا اينكه مقصود از اهل‌بيت(ع) در آيه تطهير، اهل بيت پيامبرند كه منحصراً ساكن يك خانه بوده‌اند؛ يعنى فاطمه، اميرالمؤمنين و دو فرزندشان حسن و حسين(ع). اينكه به نظر برخى، مقصود آيه، همسران رسول خدا(ص) است، درست نيست؛ چون خانه‌هاى همسران آن حضرت، يك خانه نبود، بلكه خانه‌هاى آنان، متعدّد بوده كه در آن ساكن بوده‌اند<ref>همان، ص16</ref>


افزون بر قرائن درونى آيه، قرائن برونى ديگرى نيز وجود دارد كه همسران پيامبر(ص) را از شمول آيه تطهير خارج مى‌سازد. محدّثان شيعه و اهل سنّت، در شأن نزول آيه تطهير، روايات متواترى را از پيامبر(ص) نقل كرده‌اند. اين روايات، پيامبر اكرم(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) را مصاديق اهل‌بيت(ع) معرفى مى‌كند<ref>همان، ص18-17</ref>
افزون بر قرائن درونى آيه، قرائن برونى ديگرى نيز وجود دارد كه همسران پيامبر(ص) را از شمول آيه تطهير خارج مى‌سازد. محدّثان شيعه و اهل سنّت، در شأن نزول آيه تطهير، روايات متواترى را از پيامبر(ص) نقل كرده‌اند. اين روايات، پيامبر اكرم(ص)، على، فاطمه، حسن و حسين(ع) را مصاديق اهل‌بيت(ع) معرفى مى‌كند<ref>همان، ص18-17</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
زينلى در آخرين مبحث كتاب، حديث «لا يزال الدين قائماً...» و ساير احاديثى كه جانشينان پيامبر(ص) را دوازده نفر دانسته، مورد بررسى قرار داده و چنين مى‌نويسد: «دانشمندان اهل سنّت در توجيه احاديث فوق كوشيده‌اند تا با گزينش جمعى از حاكمان اموى و عباسى و انضمام آنان به خلفاى راشدين، دوازده نفر مذكور در روايات فوق را تعيين كرده و آنان را مصداق آن روايات قرار دهند»<ref>همان، ص27</ref>؛ به‌عنوان مثال: «دانشمند پرآوازه‌اى مانند سيوطى، تنها توانسته به گمان خود، نام يازده نفر از خلفاى دوازده‌گانه رسول خدا را آن هم بر اساس حدس و گمان مشخص كند و از تعيين نفر دوازدهم عاجز مانده است»<ref>همان، ص31</ref>
زينلى در آخرين مبحث كتاب، حديث «لا يزال الدين قائماً...» و ساير احاديثى كه جانشينان پيامبر(ص) را دوازده نفر دانسته، مورد بررسى قرار داده و چنين مى‌نويسد: «دانشمندان اهل سنّت در توجيه احاديث فوق كوشيده‌اند تا با گزينش جمعى از حاكمان اموى و عباسى و انضمام آنان به خلفاى راشدين، دوازده نفر مذكور در روايات فوق را تعيين كرده و آنان را مصداق آن روايات قرار دهند»<ref>همان، ص27</ref>؛ به‌عنوان مثال: «دانشمند پرآوازه‌اى مانند سيوطى، تنها توانسته به گمان خود، نام يازده نفر از خلفاى دوازده‌گانه رسول خدا را آن هم بر اساس حدس و گمان مشخص كند و از تعيين نفر دوازدهم عاجز مانده است»<ref>همان، ص31</ref>


افزون بر مباحث گذشته، دانشمندان شيعه و شمارى از دانشمندان اهل سنّت، احاديثى از رسول خدا (ص) نقل كرده‌اند كه به‌صراحت نشان مى‌دهد همه امامان شيعه، جزء اهل بيت پيامبرند. اين احاديث، در تفاسير روايى شيعه، مانند نور الثقلين، تفسير قمى و... در ذيل آيه تطهير و آيه أولي الأمر و يا در كتاب‌هايى مانند [[الکافی|كافى]]، كفاية الأثر، فرائد السمطين، ينابيع المودة و... مضبوط است<ref>همان، ص37-36</ref>
افزون بر مباحث گذشته، دانشمندان شيعه و شمارى از دانشمندان اهل سنّت، احاديثى از رسول خدا(ص) نقل كرده‌اند كه به‌صراحت نشان مى‌دهد همه امامان شيعه، جزء اهل بيت پيامبرند. اين احاديث، در تفاسير روايى شيعه، مانند نور الثقلين، تفسير قمى و... در ذيل آيه تطهير و آيه أولي الأمر و يا در كتاب‌هايى مانند [[الکافی|كافى]]، كفاية الأثر، فرائد السمطين، ينابيع المودة و... مضبوط است<ref>همان، ص37-36</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش