حديث خطبة علي بنت أبي‌جهل: تفاوت میان نسخه‌ها

مؤلف، در مقدمه به بیان اهمیت بررسی و نقد روایات وارده، به جهت تأثیر مهمی که در نحوه زندگی ما دارند و به دلیل پاک‌سازی آنها از تعصبات و غرض‌های گوناگون و بیان صحیح آن‌ها از ناصحیح، می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>او در عین تقدیر از تلاش‌های پیشینیان در این مهم، آثار آن‌ها را بی‎‌نیاز از تصحیح و تدقیق نمی‌بیند و روایت مربوط به خواستگاری امیرالمؤمنین (ع) از دختر ابوجهل را در زمان حیات پیامبر اکرم(ص)؛ درحالی‌که حضرت زهرا (س) همسر وی بود، از مصادیق واضح چنین روایاتی می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>

حدیث عروه هم علاوه بر ارسال (چون عروه در زمان عمر به دنیا آمد) به‌خاطر بغض او به امیرالمؤمنین (ع) مقبول نیست<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>روایت‌های محمد بن علی، سوید بن غفلة، عامر شعبی و ابن ابی‌ملیکه مرسل هستند<ref>ر.ک: همان، ص30-34</ref>روایت مردی از اهل مکه هم از ابوحنظله نقل شده که بسیار بعید است و ذهبی هم آن را مرسل دانسته است؛ به‌علاوه اینکه یزید بن هارون در طریق این روایت هست که اساسا از اصحاب حدیث بشمار نمی‌رود و در نقل حدیث از اشخاص، بی‌مبالات بوده است<ref>ر.ک: همان، ص34-35</ref>

نویسنده، کلام در روایت منقول از مسور بن مخرمه را بسط و تفصیل داده و راویان از مسور را ذکر کرده و به جرح و تعدیل آنان به‌ویژه ابن ابی‌ملیکه و زهری پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص25-43</ref>و این مطلب را که گفته‌اند [[علی بن حسین (ع)، امام چهارم|امام سجاد]] (ع) از زهری روایت کرده، بسیار عجیب دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص41</ref>او در مورد خود مسور هم می‌نویسد: مسوری که دو سال بعد از هجرت به دنیا آمده، در زمان خطبه چند سال می‌توانسته داشته باشد!؟ به‌علاوه اینکه او از نزدیکان ابن زبیر و ملازمان عمر بن خطاب بوده و هنگام ذکر نام معاویه بر او درود می‌فرستاده ا ست<ref>ر.ک: همان، ص42-43</ref>

نکته دیگری که در متن این حدیث عجیب به نظر می‌رسد این است که او ماجرای این روایت را در هنگام طلب شمشیر از [[علی بن حسین (ع)، امام چهارم|امام سجاد]] (ع) بیان کرده است. برای مناسبت ذکر چنین مطلبی در روایت، توجیهاتی آمده که همه غیر کافی و دارای تکلفند<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>مؤلف، تأملاتی هم درباره الفاظ حدیث انجام می‌دهد و سؤالاتی مبنی بر اینکه آیا علی(ع) واقعا از دختر ابوجهل درخواست ازدواج کرد؟ آیا وعده نکاحش دادند؟ آیا در این‌باره از پیامبر(ص) اجازه گرفتند؟ و... مطرح می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص49-52</ref>او می‌نویسد: الفاظ روایت، متناقض هستند، درحالی‌که درباره یک قضیه صادر شده‌اند و این امر، شارحان را به تقلا انداخته که البته در این امر موفق هم نشده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>