۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حاشية السلطان علی معالم‌الدين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
اين كتاب، به تعبير علامه تهرانى، «شرح بالقول» است؛ يعنى به روش«قوله... أقول...» نوشته شده، اما بايد به اين نكته توجه داشت كه زمانى كه مطالب كتاب توضيح داده مى‌شود يا علت نظر مصنف بيان مى‌شود، صرفا لفظ«قوله» آورده شده و اگر مؤلف، نظرى بر خلاف [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] | اين كتاب، به تعبير علامه تهرانى، «شرح بالقول» است؛ يعنى به روش«قوله... أقول...» نوشته شده، اما بايد به اين نكته توجه داشت كه زمانى كه مطالب كتاب توضيح داده مى‌شود يا علت نظر مصنف بيان مى‌شود، صرفا لفظ«قوله» آورده شده و اگر مؤلف، نظرى بر خلاف [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] مطرح كند، معمولا با لفظ«أقول» مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
مؤلف، در بيان و نقل اقوال و نظريات احتياط مى‌كند و تا به صحت انتساب نظريه‌اى به فردى مطمئن نباشد، آن را استناد نمى‌دهد؛ مثلا در صفحه 289 پس از بيان مذهب خاصى در مسئله واجب موسّع و مضيّق، اين‌طور مى‌نويسد: «و اعلم أن هذا منسوب إلى الكرخي و لا تصريح في كلامه على ما نقل عنه بأن الوجوب مختص بآخر الوقت كما نقل المصنف». | مؤلف، در بيان و نقل اقوال و نظريات احتياط مى‌كند و تا به صحت انتساب نظريه‌اى به فردى مطمئن نباشد، آن را استناد نمى‌دهد؛ مثلا در صفحه 289 پس از بيان مذهب خاصى در مسئله واجب موسّع و مضيّق، اين‌طور مى‌نويسد: «و اعلم أن هذا منسوب إلى الكرخي و لا تصريح في كلامه على ما نقل عنه بأن الوجوب مختص بآخر الوقت كما نقل المصنف». | ||
مؤلف، صرفا به برداشت [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] | مؤلف، صرفا به برداشت [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] از عبارت‌هاى صاحب نظران اكتفا نكرده، بلكه با مراجعه به مآخذ اصولى، گاهى برداشتى متفاوت با مصنف ارائه مى‌كند؛ مثلا در بحث مقدمه واجب كه [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]]، در صفحات 60 و 61، نسبت تفصيل بين سبب و غير سبب به [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] داده؛ به اين معنا كه مقدمه‌اى را كه سبب باشد، واجب دانسته و مقدمه‌اى را كه سبب نباشد، واجب ندانسته است، اين نسبت را رد مى‌كند و با توضيح عبارت سيد، مقصود اصلى او را بيان مى‌كند. | ||
مؤلف، با احاطه‌اى كه بر نظريات مصنف در «معالم الدين» دارد گاهى به تناقض اين نظريات اشاره مى‌كند، مثل«لا يخفى ورود مثل هذا على القول ببناء العام على الخاص و قد أشرنا إليه سابقاً و العجب غفلته عنه ثمة، إنما ذكر فى أثناء الاحتجاج الخ في ذكره خلاف ما نقل العلامة في النسخ عن بعض العامة و اختاره» | مؤلف، با احاطه‌اى كه بر نظريات مصنف در «معالم الدين» دارد گاهى به تناقض اين نظريات اشاره مى‌كند، مثل«لا يخفى ورود مثل هذا على القول ببناء العام على الخاص و قد أشرنا إليه سابقاً و العجب غفلته عنه ثمة، إنما ذكر فى أثناء الاحتجاج الخ في ذكره خلاف ما نقل العلامة في النسخ عن بعض العامة و اختاره» | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
از خصوصيات ديگر كتاب، ايجاد زمينه براى تفكر مستقل خوانندگان است؛ مثلا در رابطه با مسئله نسخ، اين‌گونه مى‌نويسد: «فإن المراد ما ذكرناه إذ لا خلاف في جواز النسخ بعد دخول الوقت و مضي زمان الواسع كما ذكرنا و إن لم يقع الفعل فتأمل في المقام و ارجع إلى كلام القوم حتى يظهر لك حقيقة الحال». | از خصوصيات ديگر كتاب، ايجاد زمينه براى تفكر مستقل خوانندگان است؛ مثلا در رابطه با مسئله نسخ، اين‌گونه مى‌نويسد: «فإن المراد ما ذكرناه إذ لا خلاف في جواز النسخ بعد دخول الوقت و مضي زمان الواسع كما ذكرنا و إن لم يقع الفعل فتأمل في المقام و ارجع إلى كلام القوم حتى يظهر لك حقيقة الحال». | ||
مؤلف، در بسيارى از موارد، از حواشى خود [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] | مؤلف، در بسيارى از موارد، از حواشى خود [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] يا فرزندش، محمد بن حسن بن زين الدين (متوفاى 1030ق)، در توضيح مطالب كتاب استفاده مى‌كند، مثل: «قال في الحاشية: إنما فسرنا الشافع... و ذكر ابن المصنف أن وجه النظر أن المدعى...» | ||
بسيارى از مطالب حاشيه، به‌صورت مستقيم از منابع و مآخذ بيان مى‌شود و از نقل گفتار، به‌صورت حكايت خوددارى مى‌كند، مثل: «يظهر من كلام الشهيد الثاني رحمه اللّه في تمهيد القواعد» و يا «كما صرح به الآمدي في الأحكام، كما يظهر من كلام المرتضى في [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و غيره». | بسيارى از مطالب حاشيه، به‌صورت مستقيم از منابع و مآخذ بيان مى‌شود و از نقل گفتار، به‌صورت حكايت خوددارى مى‌كند، مثل: «يظهر من كلام الشهيد الثاني رحمه اللّه في تمهيد القواعد» و يا «كما صرح به الآمدي في الأحكام، كما يظهر من كلام المرتضى في [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و غيره». | ||