۱۴۶٬۵۵۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| (۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR14537.jpg|بندانگشتی|ابن صائغ، یعیش بن علی]] | [[پرونده:NUR14537.jpg|بندانگشتی|ابن صائغ، یعیش بن علی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن صائغ، یعیش بن علی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ابن الصانع، یعیش بن علی | ||
ابن الصائغ، ابو البقا موفق الدین النحوی | ابن الصائغ، ابو البقا موفق الدین النحوی | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |علی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |553ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |حلب سوریه | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |643 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] | ||
خطیب طوسى | |||
ابن سویدهى تكريتى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |شرح المفصل | ||
|-class= | |||
[[شرح الملوکي في التصريف]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE14537AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div>'''ابن يعيش، ابوالبقاء موفقالدين يعيش بن على بن يعيش اسدى''' (643- 553ق /1245-1158م)، نحوى و مقرى سدههاى ششم و هفتم هجرى بود. وى را ابن صائغ (يا صانع) نيز خواندهاند. بيشترين آگاهى ما از زندگى وى، محدود به اخبارى است كه شاگردش [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] نقل كرده است و ديگران چيز عمدهاى بر آن نيفزودهاند. | ||
==خاندان== | |||
خاندان ابن يعيش از موصل برخاسته بود، اما خود او در حلب در سال 553ق چشم به جهان گشود و همانجا پرورش يافت ولى نمىدانيم چرا فيروزآبادى، اصل او را اندلسى دانسته است. | |||
==اساتید== | |||
وى در جوانى به قصد تحصيل علم از محضر [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] (متوفای 577ق) رهسپار بغداد شد، اما زمانى كه به موصل رسيد، خبر درگذشت وى را شنيد، لذا پس از چندى اقامت در آنجا و استماع حديث از استادانى چون خطیب طوسى و ابن سویدهى تكريتى، به حلب بازگشت. وى در حلب، نحو را نزد ابوالسخاء فتيان حلبى و ابوالعباس مغربى نيروزى فراگرفت و از جمعى چون قاضى ابن ابىعصرون، ابوالحسن طرسوسى، يحيى ثقفى و نيز خالد بن محمد قيسرانى حديث شنيد و قبل از آنكه منصب اقراء را در حلب برعهده گیرد، برای ديدار با تاجالدين كندى به دمشق رفت و كندى در نوشتهاى مقام علمى او را بسيار ستود. | |||
==شاگردان== | |||
ابن يعيش بيشتر عمر خود را در حلب گذراند. حلب در آن روزگار به یکى از مراكز بزرگ علم و ادب تبديل شده بود و دانشپژوهان بسيارى از نقاط مختلف بدانجا مىآمدند تا از مجالس درس انديشوران آن شهر بهره برند. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] یکى از همین كسان بود كه در 626ق به حلب آمد و از مجالس درس ابن يعيش- كه در آن زمان در مقصورهى شمالى جامع حلب و نيز مدرسهى رواحيه به تدريس قرائات مشغول بود- بهرهى فراوان برد و همچنين بخش عظيمى از کتاب «اللمع» ابن جنى را نيز نزد وى خواند. | |||
وى | از ديگر شاگردان وى [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] نحوى، ابن رزين، ابن نحاس، ابوبكر احمد بن محمد دشتى، [[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] و ابن واصل را مىتوان نام برد. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] علاوه بر نقل اخبارى از او، وى را به خوشرویى و سرزندگى وصف كرده و روايات متعددى دربارهى شوخطبعى و بذلهگویى او نقل كرده است. | ||
ابن يعيش | ابن يعيش به خصوص به نحودانى شهره بوده و [[ذهبى]] وى را بزرگترين نحوى حلب در روزگار خود دانسته است. وى پيرو مكتب بصره بوده و در «شرح المفصل» خود به تأييد و تقویت آراء آنان پرداخته است، اما گاهى نيز آراء نحویان كوفه را بر بصريان ترجيح داده است. از همینرو برخى از معاصران، او را از پيروان مكتب بغداد دانستهاند. | ||
از | == وفات == | ||
وى سرانجام در سال 643ق در حلب چشم از جهان فروبست و همانجا به خاک سپرده شد. | |||
== آثار == | |||
عمدهى آثار او عبارتند از: | |||
# شرح التصريف الملوكى. این کتاب شرحى است بر التصريف الملوكى ابن جنى. | |||
# شرح المفصل [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]. او این کتاب را در هفتاد سالگى به اتمام رسانده و همهى شهرت خود را مرهون همین اثر است. | |||
# رودلف زلهایم رسالهاى از او را با عنوان «مسائل اجاب عنها ابن يعيش» كه در آن به 13 سؤال نحوى ابونصر دمشقى پاسخ گفته، در «مجلهى دانشگاه سنژوزف» (1974-1973م) به چاپ رسانيده است. | |||
# تفسير المنتهى من بيان في اعراب القرآن<ref>صادقی، مریم، ج5، ص143</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
صادقی، مریم، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377 | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[شرح المفصل]] | [[شرح المفصل]] | ||