۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح المقدمة الجزرية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'طاش کبری زاده' به 'طاش کبری زاده '
جز (جایگزینی متن - 'عصام‌الدین احمد بن مصطفی بن خلیل' به 'عصام‌الدین احمد بن مصطفی بن خلیل ') |
جز (جایگزینی متن - 'طاش کبری زاده' به 'طاش کبری زاده ') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
</div> | </div> | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''شرح المقدمة الجزرية ''' نوشته [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|عصام‌الدین احمد بن مصطفی بن خلیل]] ، مشهور به طاش کبری زاده کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. | '''شرح المقدمة الجزرية ''' نوشته [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|عصام‌الدین احمد بن مصطفی بن خلیل]] ، مشهور به [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. | ||
این اثر یکی از شرح‌های متعدد بر اشعار حافظ ابن جزری دمشقی در تجوید قرآن است. | این اثر یکی از شرح‌های متعدد بر اشعار حافظ ابن جزری دمشقی در تجوید قرآن است. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
کتاب دارای دو بخش اصلی است: | کتاب دارای دو بخش اصلی است: | ||
بخش اول که حاصل تلاش محقق کتاب است به معرفی حافظ ابن جزری دمشقی (م 833ق) صاحب نظم کتاب و منظومه او و طاش کبری | بخش اول که حاصل تلاش محقق کتاب است به معرفی حافظ ابن جزری دمشقی (م 833ق) صاحب نظم کتاب و منظومه او و [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] ؛ شارح منظومه ابن جزری و شرحش بر منظومه ابن جزری می‌پردازد. فرغلی همچنین در ضمن این مباحث به بیان اتصال سند کتاب به ابن جزری می‌پردازد و 72 مورد از سایر شروحی که در زمان‌های مختلف بر منظومه او نوشته شده را نام می‌برد. | ||
بخش دوم کتاب، ارائه متن اصلی نویسنده (عصام‌الدین احمد بن مصطفی بر اشعار ابن جزری) است. | بخش دوم کتاب، ارائه متن اصلی نویسنده (عصام‌الدین احمد بن مصطفی بر اشعار ابن جزری) است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
این کتاب، شرح طاش کبری زاده (احمد بن مصطفی) بر منظومه ابن جزری است. ابن جزری قصیده‌اش را در بحر رَجَز و ضمن 107 بیت سروده. مطالب این منظومه را می‌توان بر سه قسم کلی تقسیم کرد؛ | این کتاب، شرح [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] (احمد بن مصطفی) بر منظومه ابن جزری است. ابن جزری قصیده‌اش را در بحر رَجَز و ضمن 107 بیت سروده. مطالب این منظومه را می‌توان بر سه قسم کلی تقسیم کرد؛ | ||
مقدمه قصیده که در آن ناظم ضمن 8 بیت به حمد الهی و معرفی خودش و موضوع این ابیات و ... می‌پردازد. | مقدمه قصیده که در آن ناظم ضمن 8 بیت به حمد الهی و معرفی خودش و موضوع این ابیات و ... می‌پردازد. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
خاتمه نظم که با حمد و ثنای خدا و رسول(ص) پایان می‌پذیرد.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص33-35</ref> | خاتمه نظم که با حمد و ثنای خدا و رسول(ص) پایان می‌پذیرد.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص33-35</ref> | ||
محقق کتاب، فرغلی عرباوی درباره شرح طاش کبری | محقق کتاب، فرغلی عرباوی درباره شرح [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] ، چنین می‌نویسد: برخی از قرائنی که دلالت می‌کنند که این شرح از اوست چنین هستند: نویسنده در کتاب «مفتاح السعادة و مصباح السيادة في موضوعات العلوم» در بخش ذکر علم مخارج حروف از این کتاب به‌عنوان یکی از مصنفاتش در ایام جوانی یاد می‌کند که برخی از دوستان از آن بهره برده‌اند. مقدمه کتاب حاضر عباراتی نزدیک به همین عبارات را دارد. بر روی جلد نسخه خطی آن نوشته تألیف علامه [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] . بسیاری از شارحان انتساب این اثر به طاش کبری را تأیید کرده‌اند و برخی از او با عنوان «رومی» تعبیر آورده‌اند. <ref>ر.ک: همان، ص62-64</ref> | ||
همچنین وی می‌نویسد: امتیاز شرح طاش کبری زاده بر مقدمه جزریه، سهولت عبارات، خالی بودن از حشو، دوری از الفاظ مشکل و تقریب معانی در قالب جدید است. شیوه او در تصنیف این کتاب چنین است؛ به تصحیح عبارات و جمله‌های هر بیت پرداخته و از این کار به مبانی تعبیر کرده و با حرف (م) آن را رمزگذاری کرده است سپس وجوه إعرابی که کلمات بیت متحمل آن می‌شوند را ذکر می‌کند و از این کار به لواحق تعبیر کرده و با حرف (ل) آن را رمزگذاری نموده، سپس شرح مختصری از بیت می‌دهد او از این عمل به حقائق تعبیر آورده و با حرف (ح) آن را رمزگذاری کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص64</ref> | همچنین وی می‌نویسد: امتیاز شرح [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] بر مقدمه جزریه، سهولت عبارات، خالی بودن از حشو، دوری از الفاظ مشکل و تقریب معانی در قالب جدید است. شیوه او در تصنیف این کتاب چنین است؛ به تصحیح عبارات و جمله‌های هر بیت پرداخته و از این کار به مبانی تعبیر کرده و با حرف (م) آن را رمزگذاری کرده است سپس وجوه إعرابی که کلمات بیت متحمل آن می‌شوند را ذکر می‌کند و از این کار به لواحق تعبیر کرده و با حرف (ل) آن را رمزگذاری نموده، سپس شرح مختصری از بیت می‌دهد او از این عمل به حقائق تعبیر آورده و با حرف (ح) آن را رمزگذاری کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص64</ref> | ||
محقق برخی از مشخصه‌های این شرح را این‌چنین بیان می‌کند؛ | محقق برخی از مشخصه‌های این شرح را این‌چنین بیان می‌کند؛ | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
# در بسیاری از موارد سعی می‌کند موارد اختلاف بین اهل این فن را توجیه کند.<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> | # در بسیاری از موارد سعی می‌کند موارد اختلاف بین اهل این فن را توجیه کند.<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> | ||
یکی از مباحث این کتاب که دارای اهمیت است، کلام طاش کبری زاده در باب مد است. او دراین‌باره معتقد است: درست است که شایع شده برای میزان کشش مد باید آن را به‌اندازه دو حرف «آ» یا دو شماره یا دو بند انگشت دست و ... کشید، اما در حقیقت، ضابطه برای فهم درست میزان کشش در چنین امری، شنیدن مشافهی از لفظ مشایخ و اساتید این فن است.<ref>ر.ک: همان، ص66</ref> | یکی از مباحث این کتاب که دارای اهمیت است، کلام [[طاش کبری‌زاده، احمد بن مصطفی|طاش کبری زاده]] در باب مد است. او دراین‌باره معتقد است: درست است که شایع شده برای میزان کشش مد باید آن را به‌اندازه دو حرف «آ» یا دو شماره یا دو بند انگشت دست و ... کشید، اما در حقیقت، ضابطه برای فهم درست میزان کشش در چنین امری، شنیدن مشافهی از لفظ مشایخ و اساتید این فن است.<ref>ر.ک: همان، ص66</ref> | ||
نویسنده در باب مخارج حروف هفده مخرج را معرفی می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص93</ref> وی ادامه مباحث کتاب را در صفات حروف، معرفت تجوید، ترقیقات، انواع راء و احکام هرکدام، انواع لام قمری و شمسی و احکام هریک از آن‌ها، مباحث ادغام و ... پی می‌گیرد. | نویسنده در باب مخارج حروف هفده مخرج را معرفی می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص93</ref> وی ادامه مباحث کتاب را در صفات حروف، معرفت تجوید، ترقیقات، انواع راء و احکام هرکدام، انواع لام قمری و شمسی و احکام هریک از آن‌ها، مباحث ادغام و ... پی می‌گیرد. | ||