تاريخ امام حسين‌ عليه‌السلام موسوعة الامام الحسين‌ عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

هدف از این تحقیق، گردآورى و دسته‏بندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و به‏طور مطلوب از آن استفاده کنند ...<ref>ر.ک: مقدمه، ص9</ref>

علامه جعفری در مقدمه در توصیف این اثر چنین می‌نویسد: «این موسوعه بسیار گران‌بها را چند نفر از دانشمندان آگاه و عشّاق راستین کاروان‌سالار عاشقان حق و حقیقت (امام حسین بن على(ع)) با صرف سالیانى متمادى از عمر عزیز خود به ثمر رسانده‏اند. درباره این موسوعه گران‌بها که در جامعه مسلمین به وجود آمده است، نمى‏توان با توضیح مختصر حقّ مطلب را آن‏چنان‏که شایسته است، ادا کرد. هرکسى بتواند صفحاتى چند از این مجموعه کم‏نظیر و در موضوع خود بى‏مانند را با اطّلاع از سنگینى عوامل و شرایط و نتایج آن مطالعه کند، تصدیق خواهد کرد که از جمله آثار باعظمت انسانى است؛ آثارى که با عنایات خداوندى، هر از گاهى به‌عنوان مصداقى از نفحات پروردگار در عرصه حیات بندگان ظهور مى‏یابد و باید آن را شناخت و غنیمت شمرد و از آن برخوردار شد» ...<ref>مقدمه علامه جعفری، ص24</ref>

حادثه خونبار عاشورا، روشن‏ترین و درعین‌حال پیچیده‏ترین، عاشقانه‏ترین و درعین‌حال سلحشورانه‏ترین، مظلومانه‏ترین و درعین‌حال قدرتمندانه‏ترین، روح‏بخش‏ترین و درعین‌حال جان‌گدازترین حادثه‏اى است که در عالم واقع شده است. برخى تاریخ‏شناسان ژرف‏نگر، عاشورا را مبدأ حقیقى تاریخ اسلام مى‏دانند و معتقدند که اگر عاشورا نبود، از اسلام ناب محمدى اثرى باقى نمى‏ماند؛ لذا شناخت عاشورا؛ یعنى شناخت اسلام ناب محمدى. بر این اساس، دفتر انتشارات کمک آموزشى از سال 1364ش، تحقیق جامعى را پیرامون شناخت شخصیت امام حسین(ع) و نهضت بزرگ عاشورا آغاز کرد که در سال 1378ش، به ثمر رسید...<ref>ر.ک: مقدمه، ص9</ref>

محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این‏ محور شامل دوره امامت امام حسین(ع) تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا(ع) و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت(ع) به مدینه مى‏باشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است...<ref>ر.ک: همان</ref>

محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت(ع)، اصحاب سیدالشهدا(ع) و زنانى مى‏باشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند...<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>

این متون برحسب مصادر آنها و به ترتیب تقدّم و تأخّر تنظیم شده است. ملاک تقدّم و تأخّر، برحسب تقدّم و تأخّر مؤلّفین کتاب است و نه تقدّم و تأخّر راوى اول حدیث؛ براى مثال، ابوحنیفه دینورى و ابن قتیبه دینورى از طبرى جلوتر قرار گرفته‏اند. اگرچه اخبار ابن قتیبه و ابوحنیفه بدون سند و راوى است، ولى سند اخبار طبرى به [[ابومخنف، لوط بن یحیی|ابومخنف ازدى]] و هشام بن محمد کلبى و امثال آنان استناد شده است...<ref>ر.ک: همان</ref>

در این کتاب، متون تاریخى درهم آمیخته نشده و همه متن‌هاى مشابه تکرار شده‏اند. این امر باعث مى‏شود که تفاوت متون مشخص شود. اگر متن متأخّرى عیناً مانند متقدّم بیان شده، براى جلوگیرى از تکرار کتاب متأخّر، با استفاده از رموزى - که در ادامه توضیح داده خواهد شد - به متن متقدّم ارجاع داده شده است. در ضمن، به دلیل وجود برخى مشکلات، از کتاب‌هاى خطّى استفاده نشده است...<ref>ر.ک: همان</ref>

(ل): اصحاب رسول‌اللّه(ص)‏؛ (ى): اصحاب امیرالمؤمنین على بن أبى‌طالب(ع)‏؛ (غض): رجال ابن غضائرى‏ و... ...<ref>ر.ک: همان، ص12-10</ref>