۶۱٬۱۸۹
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|في التاريخ الأيوبي و المملوكي {| class="...» ایجاد کرد) |
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') |
||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه نویسنده بسیار مختصر بوده و در آن، به موضوع کتاب اشاره شده است <ref>مقدمه، ص1-2</ref>. | مقدمه نویسنده بسیار مختصر بوده و در آن، به موضوع کتاب اشاره شده است<ref>مقدمه، ص1-2</ref>. | ||
در فصل نخست، به ذکر تاریخ دولت ممالیک ترک در مشرق اسلامی و ممالیک اسلاو در غرب اسلامی پرداخته شده است. موضوع این درس، دربرگیرنده مطالعه تاریخی دولت ممالیک، در تاریخ هریک از دو دولت ایوبیه و ممالیک اولی در مصر و شام میباشد. به اعتقاد نویسنده، مطالعه تاریخی این موضوع، محتاج به نگاه جامع و فراگیری است که دربرگیرنده تمامی جریانت و حرکتها، از ابتدای شکلگیری این حکومتها تا انتهای آن و تأثیر آن در سایر حوادث باشد. بدین منظور در این فصل، به بحث پیرامون نقش دولت ممالیک در جامعه اسلامی و مراحل تطور و تکامل آن مخصوصا در عصر ایوبیان، پرداخته شده است <ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | در فصل نخست، به ذکر تاریخ دولت ممالیک ترک در مشرق اسلامی و ممالیک اسلاو در غرب اسلامی پرداخته شده است. موضوع این درس، دربرگیرنده مطالعه تاریخی دولت ممالیک، در تاریخ هریک از دو دولت ایوبیه و ممالیک اولی در مصر و شام میباشد. به اعتقاد نویسنده، مطالعه تاریخی این موضوع، محتاج به نگاه جامع و فراگیری است که دربرگیرنده تمامی جریانت و حرکتها، از ابتدای شکلگیری این حکومتها تا انتهای آن و تأثیر آن در سایر حوادث باشد. بدین منظور در این فصل، به بحث پیرامون نقش دولت ممالیک در جامعه اسلامی و مراحل تطور و تکامل آن مخصوصا در عصر ایوبیان، پرداخته شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | ||
فصل دوم، دولت ممالیک در مصر از دولت طولونیه تا ابتدای دولت ایوبیه در خلال سالهای 245ق/ 868م تا 564ق/ 1192م، را به تصویر کشیده است. این دوران شامل عصر حکومت ممالیک طولونیین و اخشیدیین، ممالیک دولت فاطمیه و ممالیک سلاجقه میشود. | فصل دوم، دولت ممالیک در مصر از دولت طولونیه تا ابتدای دولت ایوبیه در خلال سالهای 245ق/ 868م تا 564ق/ 1192م، را به تصویر کشیده است. این دوران شامل عصر حکومت ممالیک طولونیین و اخشیدیین، ممالیک دولت فاطمیه و ممالیک سلاجقه میشود. | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
فصل سوم، تاریخ دولت ایوبیه و ممالیک مصر را در خود جای داده است. دولت ایوبی، به دست صلاحالدین ایوبی و پس از شکست دولت فاطمیون مصر، روی کار آمد. در این فصل، پس از ذکر و توضیح اقداماتی که صلاحالدین پس از به دست گرفتن قدرت انجام داد (از جمله تجهیز نیروی نظامی بهمنظور جنگهای صلیبی از جمله: نیروی دریایی؛ اصلاح بیتالمال و منابع عمومی؛ منع تجار از تعامل با مسیحیان در مورد فروش تجهیزات نظامی و جنگی؛ توجه به تجارت و تقویت وضعیت مالی کشور؛ تقویت شهرهای مرزی بهوسیله ساخت و تجهیز دیوارها، برجها و حفر خنادق و تقویت روحیه نظامی و جنگاوری مردم و تحریص آنها به جهاد)<ref>ر.ک: همان، ص46-50</ref>، به شرح و توضیح حوادث مختلفی مانند: واقعه حطین در سال 583ق/ 1187م؛ سومین جنگ صلیبی در سال 585ق/ 1189م؛ صلح رمله در سال 588ق/ 1192م؛ پنجمین حمله صلیبی به مصر به فرماندهی جان دی بریین پادشاه بیتالمقدس؛ هفتمین حمله صلیبی به مصر به فرماندهی پادشاه فرانسه لویی نهم در سال 647ق/ 1249م و...<ref>همان، ص53-100</ref>. | فصل سوم، تاریخ دولت ایوبیه و ممالیک مصر را در خود جای داده است. دولت ایوبی، به دست صلاحالدین ایوبی و پس از شکست دولت فاطمیون مصر، روی کار آمد. در این فصل، پس از ذکر و توضیح اقداماتی که صلاحالدین پس از به دست گرفتن قدرت انجام داد (از جمله تجهیز نیروی نظامی بهمنظور جنگهای صلیبی از جمله: نیروی دریایی؛ اصلاح بیتالمال و منابع عمومی؛ منع تجار از تعامل با مسیحیان در مورد فروش تجهیزات نظامی و جنگی؛ توجه به تجارت و تقویت وضعیت مالی کشور؛ تقویت شهرهای مرزی بهوسیله ساخت و تجهیز دیوارها، برجها و حفر خنادق و تقویت روحیه نظامی و جنگاوری مردم و تحریص آنها به جهاد)<ref>ر.ک: همان، ص46-50</ref>، به شرح و توضیح حوادث مختلفی مانند: واقعه حطین در سال 583ق/ 1187م؛ سومین جنگ صلیبی در سال 585ق/ 1189م؛ صلح رمله در سال 588ق/ 1192م؛ پنجمین حمله صلیبی به مصر به فرماندهی جان دی بریین پادشاه بیتالمقدس؛ هفتمین حمله صلیبی به مصر به فرماندهی پادشاه فرانسه لویی نهم در سال 647ق/ 1249م و...<ref>همان، ص53-100</ref>. | ||
در فصل چهارم، چگونگی انتقال سلطنت به ممالیک صالحیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص114-133</ref> و در فصل پنجم، خطر مغول و تاتار برای دولت ممالیک تشریح شده است. از جمله موضوعات مورد بررسی در این فصل، عبارتند از: سقوط بغداد و نتایج آن در 656ق/ 1258م؛ اعتلای مظفر سیفالدین قطز بر تخت سلطنت مصر؛ تهاجم تاتار به شام و پذیرش حکومت آنها توسط ایوبیین؛ واقعه عین جالوت و پیروزی مسلمانان بر تاتار به رهبری قطز در 658ق/ 1260م و سرانجام مرگ قطز و به حکومت رسیدن ظاهر بیبرس در مصر و شام <ref>ر.ک: همان، ص137-155</ref>. | در فصل چهارم، چگونگی انتقال سلطنت به ممالیک صالحیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص114-133</ref> و در فصل پنجم، خطر مغول و تاتار برای دولت ممالیک تشریح شده است. از جمله موضوعات مورد بررسی در این فصل، عبارتند از: سقوط بغداد و نتایج آن در 656ق/ 1258م؛ اعتلای مظفر سیفالدین قطز بر تخت سلطنت مصر؛ تهاجم تاتار به شام و پذیرش حکومت آنها توسط ایوبیین؛ واقعه عین جالوت و پیروزی مسلمانان بر تاتار به رهبری قطز در 658ق/ 1260م و سرانجام مرگ قطز و به حکومت رسیدن ظاهر بیبرس در مصر و شام<ref>ر.ک: همان، ص137-155</ref>. | ||
در فصل ششم، به تشریح چگونگی تقویت ارکان دولت مملوکیه در مصر و شام توسط ظاهر بیبرس پرداخته شده است. از جمله اقداماتی که وی در راستای تحکیم و تقویت ارکان دولت مملوکیه انجام داد، عبارتند از: فیصله دادن انقلابهای داخلی؛ احیای خلافت عباسی در قاهره؛ رهایی و پیروزی بر عناصر مخالف ایوبی؛ پیمانها و معاهداتی که بین بیبرس و دول اروپایی و آسیایی بسته شد؛ تقویت مرزها و ثغور کشور و توجه ویژه به مراسلات بینالمللی؛ تقویت نیروی دریایی و ارتش؛ بالابردن آمادگی دفاعی در جنگهای صلیبی و جنگ با مغول فارس و پیمان اتحاد با مغول قفجاق<ref>ر.ک: همان</ref>. | در فصل ششم، به تشریح چگونگی تقویت ارکان دولت مملوکیه در مصر و شام توسط ظاهر بیبرس پرداخته شده است. از جمله اقداماتی که وی در راستای تحکیم و تقویت ارکان دولت مملوکیه انجام داد، عبارتند از: فیصله دادن انقلابهای داخلی؛ احیای خلافت عباسی در قاهره؛ رهایی و پیروزی بر عناصر مخالف ایوبی؛ پیمانها و معاهداتی که بین بیبرس و دول اروپایی و آسیایی بسته شد؛ تقویت مرزها و ثغور کشور و توجه ویژه به مراسلات بینالمللی؛ تقویت نیروی دریایی و ارتش؛ بالابردن آمادگی دفاعی در جنگهای صلیبی و جنگ با مغول فارس و پیمان اتحاد با مغول قفجاق<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
فهرست مطالب، بههمراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده و نیز تعدادی نقشه مربوط به مطالب کتاب، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب، بههمراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده و نیز تعدادی نقشه مربوط به مطالب کتاب، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع <ref>ر.ک: پاورقی، ص65</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص70</ref>. | در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص65</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص70</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == |
ویرایش