كسر أصنام الجاهلية: تفاوت میان نسخه‌ها

'''كسر أصنام الجاهلية'''، به زبان عربى، از آثار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]]  و موضوعش نقد و بررسى عرفان عملى و تصوّف است. عنوان كامل كتاب، همان‌طور كه در مقدمه مؤلف تصريح شده، كسر أصنام الجاهلية است<ref>كسر أصنام الجاهلية، ص 14</ref> و قيد ديگرى ندارد و لذا تقييد به «فى الرد على متصوفة زمانه» كه در برخى چاپ‌ها<ref>كسر أصنام الجاهلية، چاپ استاد محمد تقى دانش‌پژوه، صفحه روى جلد</ref> آمده و يا «فى كفر جماعة الصوفية» كه در برخى تراجم ذكر شده<ref>سيد محمد باقر خوانسارى، در باره صدر المتألهين چنين نوشته است: «... و كان منكر طريقة الملاحدة من صميم صدره بحيث قد كتب فى ردّهم كتاباً سمّاه كسر أصنام الجاهلية فى كفر جماعة الصوفية»، روضات الجنات، ج 6، ص 99 - 100</ref>، از افزوده‌هاى مصحح و يا تاريخ‌نگار و براى إشاره به موضوع آن است.

صدر المتألهين، نگارش كتاب را در اوايل شعبان سال 1027ق، به پايان برد<ref>الذريعة، ج 17، ص 293 و كسر أصنام الجاهلية، ص 228</ref>؛ در حالى كه 48 ساله بود و در حومه قم اقامت داشت.<ref>كسر أصنام الجاهلية، مقدمه مصحح، ص 33</ref> اين دوران، هنگامه غربت و عزلت مؤلف و پناهندگى از شيراز به كهك بود. صوفيان دروغينى كه در كتاب، مورد انتقاد علمى قرار گرفته‌اند، جزو همان جاهلان و متحجّرانى بودند كه زمينه‌هاى تبعيد او را فراهم ساختند.

در اين كتاب، حساب صوفيان فريب‌كار از عارفان راست‌كردار جدا مى‌شود و به همين جهت، نوشته‌اند كه «كسر أصنام الجاهلية»، نه در مذمت صوفيه، بلكه در مدح تصوّف حقيقى است<ref>طرائق الحقائق، ج 1، ص 182</ref> و إشكال [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] بر ذات و نفس تصوف نيست، بلكه بر مشايخ فاسد و مفسد است.<ref>مناقب الصوفية، مقدمه مصحح ص 12</ref>

1. تصحيح و تحقيق استاد، دكتر محسن جهان‌گيرى كه مصحح، متن اصلى كتاب را به خطّ خواناى مؤلف يافته و آن را اصل قرار داده و با افزودن مقدمه‌اى مفصل و عالمانه، توضيح اصطلاحات، معرفى أعلام و تنظيم فهارس فنّى، منتشر كرده است.<ref>كسر أصنام الجاهلية، مقدمه مصحح، ص 73</ref> اين نسخه، از نظر تصحيح علمى و رعايت امانت و دقت، قابل توجّه و برتر است؛  

2. تصحيح استاد محمد تقى دانش‌پژوه، در سال 1340ش(مصحح، همان طور كه خودش نوشته، نتوانسته به نسخه صحيحى دست يابد<ref>همان، چاپ استاد دانش‌پژوه، مقدمه مصحح، ص 32</ref> و لذا اين چاپ، چندان معتبر نيست و بلكه مغلوط است).