۶۱٬۱۸۹
ویرایش
منتقی الجمان في الأحاديث الصحاح و الحسان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
مؤلف، احاديث فقهى كتب اربعه را گرد آورده رواياتى كه از نظر سند قابل قبول نبوده را كنار زده و بقيه را از نظر سند به دسته صحيح و حسن تقسيم كرده - چنان‌كه از نام كتاب هويداست - آنگاه به بررسى دلالى آنها پرداخته است. | مؤلف، احاديث فقهى كتب اربعه را گرد آورده رواياتى كه از نظر سند قابل قبول نبوده را كنار زده و بقيه را از نظر سند به دسته صحيح و حسن تقسيم كرده - چنان‌كه از نام كتاب هويداست - آنگاه به بررسى دلالى آنها پرداخته است. | ||
از مقدمه مؤلف بر كتاب پيداست كه دغدغه فرزند شهيد ثانى، افزون بر راهيافت تصحيف و تغيير در متون روايات، نامشخص بودن صحت و سقم آنها بوده است. بدين خاطر او مى‌كوشد در كتاب خود ميان روايات، صحيح و غير صحيح تمييز قائل شود <ref>نصيرى، على، ص97</ref> | از مقدمه مؤلف بر كتاب پيداست كه دغدغه فرزند شهيد ثانى، افزون بر راهيافت تصحيف و تغيير در متون روايات، نامشخص بودن صحت و سقم آنها بوده است. بدين خاطر او مى‌كوشد در كتاب خود ميان روايات، صحيح و غير صحيح تمييز قائل شود<ref>نصيرى، على، ص97</ref> | ||
صحيح و حسن در اين كتاب، به همان معناى معروفشان به كار رفته است <ref>ر.ك: ربانى، محمدحسن</ref> | صحيح و حسن در اين كتاب، به همان معناى معروفشان به كار رفته است<ref>ر.ك: ربانى، محمدحسن</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
فايده پنجم به معلقات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اختصاص يافته و... | فايده پنجم به معلقات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اختصاص يافته و... | ||
مؤلف در فايده دوازدهم مى‌گويد: در بسيارى از اسانيد كتاب كافى، محمد بن اسماعيل از [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] روايت دارد و «محمد بن اسماعيل» اسم مشترك بين هفت نفر است: محمد بن اسماعيل بن بزيع موثق، محمد بن اسماعيل برمكى و محمد بن اسماعيل زعفرانى كه اين دو نفر نيز موثقند. محمد بن اسماعيل كنانى، محمد بن اسماعيل جعفرى، محمد بن اسماعيل صيمرى قمى، محمد بن اسماعيل جعفرى، كه اين چهار نفر نيز مجهول الحال هستند <ref>مقدمه كتاب ج1، ص43 و 44</ref> | مؤلف در فايده دوازدهم مى‌گويد: در بسيارى از اسانيد كتاب كافى، محمد بن اسماعيل از [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] روايت دارد و «محمد بن اسماعيل» اسم مشترك بين هفت نفر است: محمد بن اسماعيل بن بزيع موثق، محمد بن اسماعيل برمكى و محمد بن اسماعيل زعفرانى كه اين دو نفر نيز موثقند. محمد بن اسماعيل كنانى، محمد بن اسماعيل جعفرى، محمد بن اسماعيل صيمرى قمى، محمد بن اسماعيل جعفرى، كه اين چهار نفر نيز مجهول الحال هستند<ref>مقدمه كتاب ج1، ص43 و 44</ref> | ||
او زياد روايت كردن مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] از محمد بن اسماعيل را دليل بر حسن حال او دانسته است؛ «في إكثار الكليني من الرّواية عنه شهادة بحسن حاله»؛ ازاين‌رو مؤلف، «محمّد بن اسماعيل» را كه [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] از او روايت كرده و او از [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] روايت دارد و معلوم نيست كه كدام‌يك از اين هفت نفر است، توثيق كرده و چنين گفته است: «و يقوى في خاطري إدخال الحديث المشتمل عليه في قسم الحسن» <ref>مقدمه كتاب، ص45</ref> | او زياد روايت كردن مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] از محمد بن اسماعيل را دليل بر حسن حال او دانسته است؛ «في إكثار الكليني من الرّواية عنه شهادة بحسن حاله»؛ ازاين‌رو مؤلف، «محمّد بن اسماعيل» را كه [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] از او روايت كرده و او از [[ابن شاذان، فضل بن شاذان|فضل بن شاذان]] روايت دارد و معلوم نيست كه كدام‌يك از اين هفت نفر است، توثيق كرده و چنين گفته است: «و يقوى في خاطري إدخال الحديث المشتمل عليه في قسم الحسن»<ref>مقدمه كتاب، ص45</ref> | ||
مؤلف در اين كتاب، به سه دسته از روايات تمسك جسته است: | مؤلف در اين كتاب، به سه دسته از روايات تمسك جسته است: | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
3. حسن: رواياتى كه در سلسله سند آنها يك تن يا بيشتر مورد توثيق و تضعيف واقع نشده است و فقهاى عظام اخبارش را پذيرفته‌اند. | 3. حسن: رواياتى كه در سلسله سند آنها يك تن يا بيشتر مورد توثيق و تضعيف واقع نشده است و فقهاى عظام اخبارش را پذيرفته‌اند. | ||
او دسته اول را به «صحى»، دسته دوم را به «صحر» و دسته سوم را به «ن» رمزگذارى كرده است <ref>متن كتاب، ج1، ص446</ref> و در ابتداى اسناد آورده است. | او دسته اول را به «صحى»، دسته دوم را به «صحر» و دسته سوم را به «ن» رمزگذارى كرده است<ref>متن كتاب، ج1، ص446</ref> و در ابتداى اسناد آورده است. | ||
صحيح اعلائى از رواياتى است كه سلسله سند آنها ذكر شده و راويان آن ثقه‌اند و نيز دو رجالى هر راوى را توثيق كرده‌اند؛ در اينجا صحيح و حسن به همان معناى معروفشان به كار رفته است. افزون بر اين، در مورد طبقات راويان، تصحيفات، تحريفات و تقدم و تأخيرهاى اسناد نيز نكات بسيار جالبى در اين كتاب وجود دارد. او تأليف اين كتاب را بر اساس همان تفكرات [[شهيد ثانى]] انجام داده است <ref>ربانى، محمدحسن</ref> | صحيح اعلائى از رواياتى است كه سلسله سند آنها ذكر شده و راويان آن ثقه‌اند و نيز دو رجالى هر راوى را توثيق كرده‌اند؛ در اينجا صحيح و حسن به همان معناى معروفشان به كار رفته است. افزون بر اين، در مورد طبقات راويان، تصحيفات، تحريفات و تقدم و تأخيرهاى اسناد نيز نكات بسيار جالبى در اين كتاب وجود دارد. او تأليف اين كتاب را بر اساس همان تفكرات [[شهيد ثانى]] انجام داده است<ref>ربانى، محمدحسن</ref> | ||
مؤلف در هر باب، سه دسته اخبار يادشده را به ترتيب با رموز «صحى»، «صحر» و «ن» آورده و با آنها استدلال نموده است. | مؤلف در هر باب، سه دسته اخبار يادشده را به ترتيب با رموز «صحى»، «صحر» و «ن» آورده و با آنها استدلال نموده است. | ||
مؤلف بعد از ذكر هر روايت يا چند روايت، به بحث درباره متن روايت مى‌پردازد و در اين ميان، برخى از روايات را حمل بر معناى مورد نظر خويش مى‌كند و در مواردى نيز روايات صحيح يا حسن را كه موافق با مذهب شيعه نبوده، حمل بر تقيه مى‌كند <ref>متن كتاب، ج1، ص93، 103، 125 و...</ref> | مؤلف بعد از ذكر هر روايت يا چند روايت، به بحث درباره متن روايت مى‌پردازد و در اين ميان، برخى از روايات را حمل بر معناى مورد نظر خويش مى‌كند و در مواردى نيز روايات صحيح يا حسن را كه موافق با مذهب شيعه نبوده، حمل بر تقيه مى‌كند<ref>متن كتاب، ج1، ص93، 103، 125 و...</ref> | ||
مؤلف مفاهيم الفاظ مشكل را همه جا بيان نموده و در فهم مراد سخت دقت به خرج داده و در ضبط كلمات كوشش فراوان مبذول داشته است؛ در هر كجا كه اختلاف نظرى ميان فقهاى عظام بوده، ذكر كرده و خود نظريه‌اى اظهار داشته كه بعداً مورد قبول فقها و دانشمندان گشته و ارباب تأليف و تصنيف آن را آورده و تصديق كرده‌اند. | مؤلف مفاهيم الفاظ مشكل را همه جا بيان نموده و در فهم مراد سخت دقت به خرج داده و در ضبط كلمات كوشش فراوان مبذول داشته است؛ در هر كجا كه اختلاف نظرى ميان فقهاى عظام بوده، ذكر كرده و خود نظريه‌اى اظهار داشته كه بعداً مورد قبول فقها و دانشمندان گشته و ارباب تأليف و تصنيف آن را آورده و تصديق كرده‌اند. | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
پاورقى‌هاى كتاب، به مستندسازى مطالب، توضيح برخى از لغات <ref>ج1، ص244؛ ج2، ص367 و 373</ref>، اختلاف نسخ و نظرات برخى از علما <ref>ج1، ص238</ref> و... اختصاص دارد. | پاورقى‌هاى كتاب، به مستندسازى مطالب، توضيح برخى از لغات<ref>ج1، ص244؛ ج2، ص367 و 373</ref>، اختلاف نسخ و نظرات برخى از علما<ref>ج1، ص238</ref> و... اختصاص دارد. | ||
فهرست محتويات هر جلد در پايان آن آمده است. | فهرست محتويات هر جلد در پايان آن آمده است. | ||