مشاهد الإلوهية يا شرح كبير بر الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ملا صدرا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مشاهد الإلوهية يا شرح كبير بر الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ملا صدرا'''، از آثار فلسفى استاد [[رضانژاد، غلامحسین|غلامحسين رضانژاد]] (متخلص به نوشين) -متولد 1313ش- است كه در آن، مطالب كتاب «شواهد الربوبية» نوشته [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين]] شيرازى را از آغاز تا انجام در طى سه سال به صورت مفصل شرح كرده است <ref>متن كتاب، ج 3، ص 1725</ref> در اين كتاب، بين عنوان روى جلد، صفحه شناسنامه و صفحات كتاب هماهنگى كامل برقرار نيست و نام كتاب به چند صورت ذكر شده است. اين شرح بزرگ در سه جلد تنظيم شده بدين‌ترتيب كه شارح محترم در مقدمه جلد اول، زندگى و شرح حال ملاصدرا را به صورت مشروح بيان كرده است. به نظر ايشان، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين]] شيرازى فيلسوف بزرگى است كه دست كم در چهل مورد نوآورى كرده است. <ref>مقدمه، جلد 1، ص 108- 201</ref> شارح در اين اثر، نخست متن عربى يعنى جمله يا جملاتى از شواهد الربوبية را ذكر كرده و بعد ترجمه فارسى آن را آورده و آنگاه اقدام به شرح تفصيلى كرده است. همچنين نويسنده با بيان هفت نكته درباره شخصيّت معنوى صدرالمتألّهين به تجليل از مقام علمى و فلسفى ايشان و تأثير زندگى و انديشه‌هاى وى بر نظرات حكيمان بعدى پرداخته است <ref>همان، ص 202- 231</ref>

شارح تصريح كرده است كه علاوه بر اينكه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين]]، در جميع كتب و رسائل فلسفى خود، و در هر نكته لطيف و باريك عقلى؛ شاهدى از قرآن حكيم آورده و به دليل نقلى از كلام اللّه مجيد در جهت تأييد يا ردّ عقيده و نظريّه‌اى، استناد كرده است؛ در آثار منظوم خود بالصّراحه در عظمت شئون ائمّه عصمت و طهارت و خاندان جليل‌القدر نبوّت، داد سخن داده است <ref>همان، ص 210- 211</ref> با اينكه شارح محترم، معاصر است ولى اين شرح از نظر بيان و چگونگى عرضه مطالب چندان كه بايد و شايد رسا و شيوا و به قلم روز نوشته نشده و بيشتر شبيه شرح‌هاى قديمى در حوزه‌هاى علوم اسلامى است. به عنوان مثال، ايشان اين عبارت «الحمدللّه الّذي تجلّى لقلوب العارفين بأسرار المبدأ و المعاد» را به اين صورت ترجمه و شرح كرده است: «جنس حمد و حقيقت و اقسام آن، اختصاص به خداوندگارى دارد كه براى شناساندن خود از باطن أحديّت غيبيّه، به صورت اسماء و صفاتش، بر مظاهر و مجالى قلوب عارفان مراتب ظهور خويش، به اسرار مبدأ و معاد، يا اوّل و آخر و ظاهر و باطن نمايان گرديد» <ref>متن كتاب،ج 1، ص 3</ref> به اين ترتيب نويسنده شرح، اثر خودش را محدود به گروهى خاصّ ساخته است و اثر حاضر شايد براى برخى از استادان و پژوهشگران فلسفه اسلامى كه با زبان عربى و اصطلاحات فلسفى و عرفانى آشنايى كافى دارند، در مواردى سودمند و راهگشا باشد.

نويسنده در نگارش اين شرح از ترجمه و تفسير دكتر جواد مصلح بر شواهد الربوبية كه به نام ايضاح المقاصد منتشر شده نيز استفاده كرده است <ref>مقدمه، جلد 1، ص 37</ref> به نظر مى‌رسد اين شرح، بيشتر آموزشى و توضيحى است و نقد و نظر در آن كمتر ديده مى‌شود و شارح نتوانسته يا نخواسته كه به پژوهش و نوآورى در اين اثر بپردازد. البته شارح در مواردى با ذكر اشعارى عربى يا فارسى از عارفان و شاعران مانند مولوى و [[جامی، عبدالرحمن|جامى]] و... كتابش را آراسته است. <ref>متن كتاب، ج 1، ص 370 و ج 2، ص 839 و ج 3، ص 1642</ref>