۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جهد المقل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') |
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>') |
||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كتاب حاضر، از مقدمه تفصيلى مصحّح و مقدمه روشى نويسنده و بعد متن اصلى كتاب مشتمل بر مقدمه علمى (در پنج فصل، مباحثى مانند: ماهيت، موضوع و حكم علم تجويد، بيان لحن و مسائلى كه بيان مخارج متوقف بر آن است)، يك مقصد (داراى 11 بحث: از جمله مخارج هفده‌گانه، صفات حروف، مواضع تفخيم و ترقيق راء و لام، ادغام، مدّ و قصر و همزه وصل و قطع)، خاتمه (تنبيهات و تحذيرات)، تجويد سوره فاتحه و رساله ياء است. | كتاب حاضر، از مقدمه تفصيلى مصحّح و مقدمه روشى نويسنده و بعد متن اصلى كتاب مشتمل بر مقدمه علمى (در پنج فصل، مباحثى مانند: ماهيت، موضوع و حكم علم تجويد، بيان لحن و مسائلى كه بيان مخارج متوقف بر آن است)، يك مقصد (داراى 11 بحث: از جمله مخارج هفده‌گانه، صفات حروف، مواضع تفخيم و ترقيق راء و لام، ادغام، مدّ و قصر و همزه وصل و قطع)، خاتمه (تنبيهات و تحذيرات)، تجويد سوره فاتحه و رساله ياء است. | ||
نويسنده در مقدمه روشى خودش، به اهتمام دانشمندان پيشين به علم تجويد و كم‌كارى علماى زمان خود در اين موضوع اشاره كرده و در ادامه مى‌نويسد: «پس كتابى در اين موضوع نوشتم كه شامل عموم مسائل آن به زبانى آسان ولى بدون مسامحه است تا شايد مورد نظر جويندگان قرار گيرد». وى سپس به منابع خود اشاره كرده و مى‌افزايد: «مسائل اين علم را از كتابهاى بسيارى برگرفتم؛ مانند: شرح علي قاري بر منظومه ابن جزري و شرح فرزند [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] بر اين كتاب و...»<ref>ر.ك: متن كتاب، ص105- 107</ref> از آنجا كه نويسنده در موضوع آواشناسى و علم تجويد صاحب نظر است؛ در اين اثر از روش اجتهادى بهره گرفته و افزون بر بيان نظرات ديگران خودش نيز به انتقاد و اظهار نظر پرداخته است. | نويسنده در مقدمه روشى خودش، به اهتمام دانشمندان پيشين به علم تجويد و كم‌كارى علماى زمان خود در اين موضوع اشاره كرده و در ادامه مى‌نويسد: «پس كتابى در اين موضوع نوشتم كه شامل عموم مسائل آن به زبانى آسان ولى بدون مسامحه است تا شايد مورد نظر جويندگان قرار گيرد». وى سپس به منابع خود اشاره كرده و مى‌افزايد: «مسائل اين علم را از كتابهاى بسيارى برگرفتم؛ مانند: شرح علي قاري بر منظومه ابن جزري و شرح فرزند [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] بر اين كتاب و...»<ref>ر.ك: متن كتاب، ص105- 107</ref>از آنجا كه نويسنده در موضوع آواشناسى و علم تجويد صاحب نظر است؛ در اين اثر از روش اجتهادى بهره گرفته و افزون بر بيان نظرات ديگران خودش نيز به انتقاد و اظهار نظر پرداخته است. | ||
نويسنده كوشيده است كه بهترين اقوال را در زمينه علم تجويد و مخارج و صفات حروف توضيح دهد و مطالب را در حدّ متوسط بيان كند و از ايجاز مخلّ و اطناب مملّ بپرهيزد. | نويسنده كوشيده است كه بهترين اقوال را در زمينه علم تجويد و مخارج و صفات حروف توضيح دهد و مطالب را در حدّ متوسط بيان كند و از ايجاز مخلّ و اطناب مملّ بپرهيزد. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
# نويسنده در مورد ادغام يادآور شده است كه ادغامى كه در آن اتفاق نظر وجود دارد در عرف اهل تجويد نه صغير ناميده مى‌شود و نه كبير، همان‌طوركه هر كسى كه در كلام ابوشامه نظر كند مى‌يابد. آنگاه ادغام به تامّ و ناقص تقسيم مى‌شود. ادغام بنا بر نظر اهل زبان عربى به صورت تفصيلى در كتب تصريف بيان مى‌شود ولى مقصود در اين كتاب، بيان مواردى از ادغام است كه در قرآن واقع شده و قاريان و اهل اداء در آن، اتفاق يا اختلاف دارند. از موارد اختلافى نيز تنها ادغام صغير ذكر شده چراكه ادغام كبير در قرائت عاصم اصلاً واقع نشده است<ref>ر ك: همان، ص184-185</ref> | # نويسنده در مورد ادغام يادآور شده است كه ادغامى كه در آن اتفاق نظر وجود دارد در عرف اهل تجويد نه صغير ناميده مى‌شود و نه كبير، همان‌طوركه هر كسى كه در كلام ابوشامه نظر كند مى‌يابد. آنگاه ادغام به تامّ و ناقص تقسيم مى‌شود. ادغام بنا بر نظر اهل زبان عربى به صورت تفصيلى در كتب تصريف بيان مى‌شود ولى مقصود در اين كتاب، بيان مواردى از ادغام است كه در قرآن واقع شده و قاريان و اهل اداء در آن، اتفاق يا اختلاف دارند. از موارد اختلافى نيز تنها ادغام صغير ذكر شده چراكه ادغام كبير در قرائت عاصم اصلاً واقع نشده است<ref>ر ك: همان، ص184-185</ref> | ||
# نويسنده بر آن است كه وقف بر ابتداى آيات سنت است؛ چون از امّ سلمه روايت شده است كه حضرت پيامبر(ص) هر گاه قرائت مى‌كرد، آيه آيه مى‌خواند. پس ظاهر اين حديث اين است كه مستحبّ است كه در آغاز هر آيه وقف شود، چه تعلق لفظى به بعدش وجود داشته باشد چه نباشد و اين همان قولى است كه بيهقى برگزيده است. [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو دانى]] هم گفته است كه هر چند اين نظر به نزد من محبوبتر است ولى اين نظر برخلاف نظر ارباب وقوف مانند سجاوندى و صاحب خلاصه و غير آن دو است<ref>همان، ص262</ref> | # نويسنده بر آن است كه وقف بر ابتداى آيات سنت است؛ چون از امّ سلمه روايت شده است كه حضرت پيامبر(ص) هر گاه قرائت مى‌كرد، آيه آيه مى‌خواند. پس ظاهر اين حديث اين است كه مستحبّ است كه در آغاز هر آيه وقف شود، چه تعلق لفظى به بعدش وجود داشته باشد چه نباشد و اين همان قولى است كه بيهقى برگزيده است. [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو دانى]] هم گفته است كه هر چند اين نظر به نزد من محبوبتر است ولى اين نظر برخلاف نظر ارباب وقوف مانند سجاوندى و صاحب خلاصه و غير آن دو است<ref>همان، ص262</ref> | ||
# يكى از نكته‌هاى جالبى كه نويسنده يادآور شده، عبارت از اين است: سزاوار است كه معلم اداى حروف و قرائت به شاگردانش بگويد كه در اداى برخى از حروف قرآن در بين مشايخ قرائت اختلاف است و من قرائت فلان را به شما آموزش مى‌دهم. من مى‌گويم كه آنچه در ديار ما معتبر و مورد توجه است عبارت از قرائت عاصم و روايت حفص از اوست<ref>همان، ص320</ref> | # يكى از نكته‌هاى جالبى كه نويسنده يادآور شده، عبارت از اين است: سزاوار است كه معلم اداى حروف و قرائت به شاگردانش بگويد كه در اداى برخى از حروف قرآن در بين مشايخ قرائت اختلاف است و من قرائت فلان را به شما آموزش مى‌دهم. من مى‌گويم كه آنچه در ديار ما معتبر و مورد توجه است عبارت از قرائت عاصم و روايت حفص از اوست<ref>همان، ص320</ref> | ||
# شايان توجه است كه نويسنده در زمينه علم تجويد و آواشناسى صاحب‌نظر است به‌طورى‌كه او قرنها قبل با اعتماد به وسائلى ساده، مطالبى را بيان كرده است كه امروزه دانشمندان دوران ما با وسايل پيشرفته به آن رسيده و كشف كرده‌اند و به همين جهت همان‌طور كه مصحّح محترم كتاب نيز يادآور شده اثر حاضر منزلت بلندى در اين علم داراست<ref>ر.ك: مقدمه، ص5 و ص83- 89</ref> | # شايان توجه است كه نويسنده در زمينه علم تجويد و آواشناسى صاحب‌نظر است به‌طورى‌كه او قرنها قبل با اعتماد به وسائلى ساده، مطالبى را بيان كرده است كه امروزه دانشمندان دوران ما با وسايل پيشرفته به آن رسيده و كشف كرده‌اند و به همين جهت همان‌طور كه مصحّح محترم كتاب نيز يادآور شده اثر حاضر منزلت بلندى در اين علم داراست<ref>ر.ك: مقدمه، ص5 و ص83- 89</ref> | ||