۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<ref> ' به '<ref>') |
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>') |
||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
كتاب حاضر يكى از تأليفاتى است كه به جهت آشنايى هرچه بيشتر با زيبايىها و ظرافتهاى قرآن كريم تدوين شده است. به اعتقاد [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] تنها كسانى مىتوانند از قرآن بهره كافى را ببرند كه بر اساليب متنوع زبان عرب مسلط باشند و بتوانند عبارات قرآن كريم را بهدرستى دريابند. او در اين باره مىگويد: «براى عامه مردم كه تنها به لفظ و دلالت ظاهرى توجه دارند، بسيارى از ظرافتهاى معنوى قرآن پوشيده است و قرآن از زيبايى و استحكامى برخوردار است كه جز بر اهل ذوق و ارباب بصيرت بر ديگران مخفى است و به همين جهت فقط كسانى كه از علوم كافى بهرهمند باشند و اساليب متنوع عرب را بشناسند مىتوانند فضل آن را دريابند» ...<ref>ابراهيم انيس، ص 161</ref> | كتاب حاضر يكى از تأليفاتى است كه به جهت آشنايى هرچه بيشتر با زيبايىها و ظرافتهاى قرآن كريم تدوين شده است. به اعتقاد [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] تنها كسانى مىتوانند از قرآن بهره كافى را ببرند كه بر اساليب متنوع زبان عرب مسلط باشند و بتوانند عبارات قرآن كريم را بهدرستى دريابند. او در اين باره مىگويد: «براى عامه مردم كه تنها به لفظ و دلالت ظاهرى توجه دارند، بسيارى از ظرافتهاى معنوى قرآن پوشيده است و قرآن از زيبايى و استحكامى برخوردار است كه جز بر اهل ذوق و ارباب بصيرت بر ديگران مخفى است و به همين جهت فقط كسانى كه از علوم كافى بهرهمند باشند و اساليب متنوع عرب را بشناسند مىتوانند فضل آن را دريابند» ...<ref>ابراهيم انيس، ص 161</ref> | ||
[[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] درباره آيه '''«و جعلنا نومكم سباتا»''' ...<ref>نبأ /9</ref> مىگويد: منظور از «سبات»، خواب نيست، بلكه به معناى «راحتى» است؛ يعنى «ما خواب را مايه آرامش جسمتان قرار داديم» و درباره استعارهاى كه در اين آيه: '''«أ و من كان ميتا فأحييناه و جعلنا له نوراً يمشي به في الناس»''' ...<ref>انعام/ 122</ref> به كار رفته است، مىگويد: منظور از «ميت»، كافر است... و در [باره] كنايهاى كه در آيه '''«و ثيابك فطهر»''' ...<ref>مدثر/4</ref>؛ «جامهات را پاكيزه گردان» نهفته است، مىگويد: منظور از «ثياب» آن چيزى است كه لباس دربردارنده آن مىباشد؛ يعنى نفس انسان ...<ref>همان</ref> | [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] درباره آيه '''«و جعلنا نومكم سباتا»''' ...<ref>نبأ /9</ref>مىگويد: منظور از «سبات»، خواب نيست، بلكه به معناى «راحتى» است؛ يعنى «ما خواب را مايه آرامش جسمتان قرار داديم» و درباره استعارهاى كه در اين آيه: '''«أ و من كان ميتا فأحييناه و جعلنا له نوراً يمشي به في الناس»''' ...<ref>انعام/ 122</ref>به كار رفته است، مىگويد: منظور از «ميت»، كافر است... و در [باره] كنايهاى كه در آيه '''«و ثيابك فطهر»''' ...<ref>مدثر/4</ref>؛ «جامهات را پاكيزه گردان» نهفته است، مىگويد: منظور از «ثياب» آن چيزى است كه لباس دربردارنده آن مىباشد؛ يعنى نفس انسان ...<ref>همان</ref> | ||
به اعتقاد [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] يكى از اسلوبهاى قرآن، اسلوب استفهام است كه گاهى منظور از استفهام، تقرير است، مثل: '''«أ أنت قلت للناس اتخذوني و أمي إلهين من دون الله»''' ...<ref>مائده /116</ref> و گاهى تعجب مثل: '''«عمّ يتسائلون عن النبإ العظيم»''' ...<ref>نبأ/ 1</ref> و گاهى توبيخ مثل: '''«أ تأتون الذكران من العالمين»''' ...<ref>شعراء/ 165</ref> ...<ref>همان</ref> | به اعتقاد [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] يكى از اسلوبهاى قرآن، اسلوب استفهام است كه گاهى منظور از استفهام، تقرير است، مثل: '''«أ أنت قلت للناس اتخذوني و أمي إلهين من دون الله»''' ...<ref>مائده /116</ref>و گاهى تعجب مثل: '''«عمّ يتسائلون عن النبإ العظيم»''' ...<ref>نبأ/ 1</ref>و گاهى توبيخ مثل: '''«أ تأتون الذكران من العالمين»''' ...<ref>شعراء/ 165</ref>...<ref>همان</ref> | ||
نويسنده، باب اول كتاب را با اين عبارات آغاز كرده است كه تنها كسى مىتواند به فضل و عظمت قرآن پى برد كه به زبان عرب و مذاهب آن و ويژگىهايى كه خداوند به اين لغت اختصاص داده احاطه داشته باشد. وى ادامه مىدهد كه خداوند براى هر پيامبرى معجزهاى قرار داده است و معجزه پيامبر اسلام كتابى است كه اگر جن و انس جمع شوند كه مانند آن را بياورند نخواهند توانست. وى سپس به بيان ويژگى 28 حرف زبان عربى و مخارج آن و... پرداخته است. | نويسنده، باب اول كتاب را با اين عبارات آغاز كرده است كه تنها كسى مىتواند به فضل و عظمت قرآن پى برد كه به زبان عرب و مذاهب آن و ويژگىهايى كه خداوند به اين لغت اختصاص داده احاطه داشته باشد. وى ادامه مىدهد كه خداوند براى هر پيامبرى معجزهاى قرار داده است و معجزه پيامبر اسلام كتابى است كه اگر جن و انس جمع شوند كه مانند آن را بياورند نخواهند توانست. وى سپس به بيان ويژگى 28 حرف زبان عربى و مخارج آن و... پرداخته است. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در باب دوم كتاب، وجوه قرائات بررسى شده است. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] مىنويسد: «وجوه اختلاف قرائات را هفت وجه يافتم: | در باب دوم كتاب، وجوه قرائات بررسى شده است. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] مىنويسد: «وجوه اختلاف قرائات را هفت وجه يافتم: | ||
#اختلاف در حركات كلمه بدون اينكه در معنى و صورت و شكل آن تغييرى ايجاد كند مانند '''«هؤلاء بناتي هن أطهر لكم»''' ...<ref>هود/ 78</ref> كه «أطهر» به ضم و فتح راء خوانده شده است. | #اختلاف در حركات كلمه بدون اينكه در معنى و صورت و شكل آن تغييرى ايجاد كند مانند '''«هؤلاء بناتي هن أطهر لكم»''' ...<ref>هود/ 78</ref>كه «أطهر» به ضم و فتح راء خوانده شده است. | ||
#اختلاف در اعراب كلمه كه تغييرى در معنى ايجاد كند، لكن صورت و شكل كلمه محفوظ بماند، مانند آيه: '''«ربنا باعد بين أسفارنا''' ...<ref>سبأ/ 19</ref> كه «باعَدَ» هم ذكر شده است... ...<ref>متن كتاب، ص 31</ref> | #اختلاف در اعراب كلمه كه تغييرى در معنى ايجاد كند، لكن صورت و شكل كلمه محفوظ بماند، مانند آيه: '''«ربنا باعد بين أسفارنا''' ...<ref>سبأ/ 19</ref>كه «باعَدَ» هم ذكر شده است... ...<ref>متن كتاب، ص 31</ref> | ||
از ديگر ابواب كتاب، باب حذف و اختصار است كه در آن ديدگاههاى [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] پيرامون ساختار موارد حذف در قرآن عنوان شده است ...<ref>ص 133</ref> | از ديگر ابواب كتاب، باب حذف و اختصار است كه در آن ديدگاههاى [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] پيرامون ساختار موارد حذف در قرآن عنوان شده است ...<ref>ص 133</ref> |
ویرایش