پرش به محتوا

خویی، سید ابوالقاسم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
بدون خلاصۀ ویرایش
(۱۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۰ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR00013.jpg|بندانگشتی|خویی، ابوالقاسم]]
| عنوان = سید ابوالقاسم خویى
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR00013.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type='authorName'|خویی، ابوالقاسم
| توضیح تصویر =  
|-
| نام کامل = خویی، سید ابوالقاسم
|نام های دیگر  
| نام‌های دیگر = آیت‌الله خویی
|data-type='authorOtherNames'| آیت‌الله خویی


ابوالقاسم خویی
ابوالقاسم خویی


خویی غروی، ابوالقاسم
خویی غروی، ابوالقاسم
|-
| لقب =
|نام پدر
| تخلص =
|data-type='authorfatherName'|سید علی‌اکبر خوئی
| نسب =  
|-
| نام پدر =
|متولد
| ولادت = 1278ش / 1317ق / 1899م
|data-type='authorbirthDate'|۱۵ رجب ۱۳۱۷ق. یا 1899 م
| محل تولد = خوی
|-
| کشور تولد =
|محل تولد
| محل زندگی =
|data-type='authorBirthPlace'|خوی
| رحلت = 1371ش / 1413ق / 1992م
|-
| شهادت =
|رحلت
| مدفن =
|data-type='authorDeathDate'|1371 هـ.ش یا 1413 هـ.ق یا 1992 م
| طول عمر =  
|-
| نام همسر =
|اساتید
| فرزندان =
|data-type='authorTeachers'|آیت‌الله شيخ فتح الله [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شريعت اصفهانى]]، آیت‌الله ميرزاى نائينى، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]]، آیت‌الله شيخ محمد حسين غروى اصفهانى، آیت‌الله [[بلاغی، محمدجواد|شيخ محمد جواد بلاغى]] نجفى، آیت‌الله آقا ميرزا على آقا قاضى
| خویشاوندان =  
|-
| دین =
|برخی آثار
| مذهب =
|data-type='authorWritings'|معجم رجال الحديث - البيان في تفسير القرآن - فقه الشيعة - مستند العروة الوثقى - التنقيح
| پیشه =  
|-class='articleCode'
| منصب =  
|کد مؤلف
| پس از =
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE13AUTHORCODE
| پیش از =  
|}
| اساتید = آیت‌الله [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|فتح‌الله شریعت اصفهانى]]
</div>
==ولادت==


'''سید ابوالقاسم خویى'''، از مراجع تقلید شیعه، در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317ق، در خانواده علم و دانش و تقوا در شهرستان خوى دیده به جهان گشود.
آیت‌الله [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]]


==کسب علم و دانش==
[[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاء عراقى]]
 
آیت‌الله شیخ [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروى اصفهانى]]
| مشایخ  =  
| معاصرین =  
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| آثار = [[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]
 
[[البيان في تفسير القرآن]]
 
فقه الشيعة
 
مستند العروة الوثقى
 
التنقيح
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE00013AUTHORCODE
}}
{{کاربردهای دیگر|خویی (ابهام زدایی)}}
'''سید ابوالقاسم خویى''' (1317- 1413ق)، فقیه، اصولی، عالم بزرگ رجالی، مفسر قرآن، متکلم، از مراجع تقلید شیعه، نویسنده مجموعه 24 جلدی [[معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة]]
 
== ولادت ==
در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317ق، در خانواده علم و دانش و تقوا در شهرستان خوى دیده به جهان گشود.
 
==تحصیلات==


آیت‌الله سید ابوالقاسم خویى در دامان پاک پدر و مادرش دوران کودکى را پشت سر نهاده و پس از آموختن قرآن و خواندن و نوشتن، در 13 سالگى (سال 1330ق) همراه برادر بزرگ خویش مرحوم سید عبدالله خویى و دیگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.
آیت‌الله سید ابوالقاسم خویى در دامان پاک پدر و مادرش دوران کودکى را پشت سر نهاده و پس از آموختن قرآن و خواندن و نوشتن، در 13 سالگى (سال 1330ق) همراه برادر بزرگ خویش مرحوم سید عبدالله خویى و دیگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.
خط ۴۴: خط ۷۲:
ایشان از دوران کودکى و نوجوانى به هوش و ذکاوت و حافظه و استعداد در میان همسالان خود معروف بود و در اندک زمانى گوى سبقت را از همگان ربود.
ایشان از دوران کودکى و نوجوانى به هوش و ذکاوت و حافظه و استعداد در میان همسالان خود معروف بود و در اندک زمانى گوى سبقت را از همگان ربود.


==تدریس==
او شش سال به تحصیل مقدمات و سطوح عالی حوزه پرداخت و سپس ۱۴ سال در درس استادان علوم مختلف از جمله فقه و اصول شرکت کرد. از این میان، چنانکه خود او در زندگی‌نامه خودنوشت آورده، بیشترین استفاده را از [[نائینی، محمدحسین|محمدحسین نائینی]] و [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروی اصفهانی]] داشته است.
 
===اساتید===
{{ستون-شروع|2}}
# پدر بزرگوارش؛
# آیت‌الله شیخ [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|فتح‌الله شریعت اصفهانى]] (متوفاى 1339ق)؛
# آیت‌الله [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] (متوفاى 1355ق)؛
# آیت‌الله [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاء عراقى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروى اصفهانى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى فرزند [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزاى شیرازى]] (متوفاى 1355ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[بلاغی، محمدجواد|محمدجواد بلاغى نجفى]] (متوفاى 1352ق)؛
# آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌اى (متوفاى 1358ق)؛
# آیت‌الله آقا [[قاضی تبریزی، سید علی|میرزا على‌آقا قاضى]] (متوفاى 1366ق)؛ و...
{{پایان}}
 
===مشایخ روایت===
 
آیت‌الله خویى درحالى‌که هنوز جوان بود، موفق شد از بزرگان حوزه نجف اجازه نقل حدیث دریافت داشته و توسط آن، کتاب‌هاى دانشمندان شیعه و سنى را روایت کند. یکى از این مشایخ، مرحوم [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] بود که به‌وسیله ایشان از استادش مرحوم [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]]، کتاب‌هایى مانند: «[[الكافي (ط. الاسلاميه)|اصول کافى]]»، «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]»، «[[تهذيب الأحكام|تهذیب]]»، «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]»، «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»، «[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الأنوار]]»، «[[الوافي|وافى]]» و... را روایت مى‌نمود.
 
اجازه دیگر ایشان، اجازه روایى علامه سترگ آیت‌الله [[شرف‌الدین، سید عبدالحسین|سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملى]] صاحب «[[المراجعات]]»، (متوفاى 1377) بود که به‌واسطه ایشان کتاب‌ها و تألیفات دانشمندان اهل سنت را روایت مى‌کند.
 
===شاگردان===
{{ستون-شروع|2}}
# آیت‌الله سید ابوالحسن شیرازى؛
# آیت‌الله [[خوانساری، ابوالفضل|ابوالفضل نجفى خوانسارى]]؛
# آیت‌الله [[گرجی، ابوالقاسم|ابوالقاسم گرجى]]؛
# آیت‌الله [[دشتی نجفی، احمد|احمد دشتى]]؛
# آیت‌الله اسماعیل محقق بلخى؛
# آیت‌الله [[قرشی، باقر شریف|باقر شریف قرشى]]؛
# آیت‌الله سید جلال‌الدین فقیه ایمانى؛
# آیت‌الله [[تبریزی، جواد|میرزا جواد تبریزى]]؛ و...
{{پایان}}
 
===تدریس===


آیت‌الله خویى در خلال تحصیل، به تدریس نیز مى‌پرداخت و هر کتابى را که مى‌آموخت، کتاب پیش از آن را تدریس مى‌کرد.
آیت‌الله خویى در خلال تحصیل، به تدریس نیز مى‌پرداخت و هر کتابى را که مى‌آموخت، کتاب پیش از آن را تدریس مى‌کرد.


ایشان سا‌‌ل‌ها به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر قرآن کریم اشتغال داشت.
ایشان سا‌ل‌ها به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر قرآن کریم اشتغال داشت.


وی در هر روز چهار نوبت به تدریس پرداخته و اکثر اوقات خویش را به تتبع، تحقیق، تألیف، تدریس و تعلیم شاگردان سپرى ساخته و حتى از استراحت خود براى ازدیاد ساعات مطالعه مى‌کاستند.
وی در هر روز چهار نوبت به تدریس پرداخته و اکثر اوقات خویش را به تتبع، تحقیق، تألیف، تدریس و تعلیم شاگردان سپرى ساخته و حتى از استراحت خود براى ازدیاد ساعات مطالعه مى‌کاستند.
خط ۷۸: خط ۱۳۹:
===تواضع و فروتنى===
===تواضع و فروتنى===


وی باآنکه از مدرسان بزرگ جهان تشیع بشمار مى‌رفت و شاگردان و پرورش‌یافتگان مکتبش غالبا از پیشوایان فکرى جهان تشیع محسوب مى‌شدند و حوزه درسى‌اش از پرآوازه‌ترین محافل علمى جهان اسلام بود، از مظاهر کبر و غرور دورى کرده و درِ خانه‌اش به روى همه باز بود و همه مى‌توانستند شخصا با وی ملاقات نموده و مسائل خود را با او در میان بگذارند.
وی باآنکه از مدرسان بزرگ جهان تشیع بشمار مى‌رفت و شاگردان و پرورش‌یافتگان مکتبش غالباً  از پیشوایان فکرى جهان تشیع محسوب مى‌شدند و حوزه درسى‌اش از پرآوازه‌ترین محافل علمى جهان اسلام بود، از مظاهر کبر و غرور دورى کرده و درِ خانه‌اش به روى همه باز بود و همه مى‌توانستند شخصا با وی ملاقات نموده و مسائل خود را با او در میان بگذارند.


===تقید به زیارت===
===تقید به زیارت===
ایشان به زیارت حضرت امیرالمؤمنین (ع) بسیار علاقه داشت و هر روز پیش از شروع درس به حرم مطهر می‌رفت و پس از زیارت و عرض سلام براى تدریس به مسجد خضراء مى‌آمد.
ایشان به زیارت حضرت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] بسیار علاقه داشت و هر روز پیش از شروع درس به حرم مطهر می‌رفت و پس از زیارت و عرض سلام براى تدریس به مسجد خضراء مى‌آمد.


در ایام زیارت مخصوص امام حسین (ع)، به کربلا رفته و آن حضرت را زیارت مى‌کرد و به همین منظور خانه‌اى هم در کربلا اجاره کرده بود. مدتى نیز با ماشینى که توسط برخى افراد خیر تهیه شده بود هر شب جمعه به زیارت مرقد سیدالشهداء(ع) مى‌رفت.
در ایام زیارت مخصوص امام حسین(ع)، به کربلا رفته و آن حضرت را زیارت مى‌کرد و به همین منظور خانه‌اى هم در کربلا اجاره کرده بود. مدتى نیز با ماشینى که توسط برخى افراد خیر تهیه شده بود هر شب جمعه به زیارت مرقد سیدالشهداء(ع) مى‌رفت.


== سفر به ایران ==
== سفر به ایران ==


آیت‌الله خویى در سال 1350ق، به زیارت حضرت امام رضا (ع) نایل آمدند.
آیت‌الله خویى در سال 1350ق، به زیارت حضرت [[امام رضا(ع)]] نایل آمدند.


در اوایل ماه رجب سال 1368ق، بار دیگر از نجف اشرف به قصد زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) و معالجه کسالت قلب و سینه، راهى ایران گشته و از راه همدان عازم قم شدند. آنگاه که خبر ورودشان به قم رسید بزرگان حوزه و دانشمندان، همراه انبوه مردم تا هشت فرسنگى قم به استقبال او آمدند.
در اوایل ماه رجب سال 1368ق، بار دیگر از نجف اشرف به قصد زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) و معالجه کسالت قلب و سینه، راهى ایران گشته و از راه همدان عازم قم شدند. آنگاه که خبر ورودشان به قم رسید بزرگان حوزه و دانشمندان، همراه انبوه مردم تا هشت فرسنگى قم به استقبال او آمدند.
خط ۹۹: خط ۱۶۰:
آن مرجع بزرگ در طول مرجعیت خود با امکاناتى که در اختیار داشت، تأسیسات عظیم و بناهاى بزرگ و کتابخانه‌ها و مدارس و حوزه‌هایى را بنا نهاد که به برخى از آنها اشاره مى‌شود:
آن مرجع بزرگ در طول مرجعیت خود با امکاناتى که در اختیار داشت، تأسیسات عظیم و بناهاى بزرگ و کتابخانه‌ها و مدارس و حوزه‌هایى را بنا نهاد که به برخى از آنها اشاره مى‌شود:


# {{عبارت عربی|مدينة العلم}} آیت‌الله ‌العظمى خویى، قم؛
{{ستون-شروع|2}}
# مدينة العلم، آیت‌الله ‌العظمى خویى، قم؛
# مدرسه و کتابخانه‌اى در مشهد مقدس به نام ایشان؛
# مدرسه و کتابخانه‌اى در مشهد مقدس به نام ایشان؛
# دارالعلم و مجتمع امام زمان، اصفهان؛
# دارالعلم و مجتمع امام زمان، اصفهان؛
# {{عبارت عربی|المجمع الثقافي الخیرِي}}، بمبئى؛
# المجمع الثقافي الخیرِي، بمبئى؛
# {{عبارت عربی|مبرة الإمام الخوئي}}، بیروت؛
# مبرة الإمام الخوئي، بیروت؛
# {{عبارت عربی|مدرسة دارالعلم و مكتبة الإمام الخويي}}، نجف اشرف؛
# مدرسة دارالعلم و مكتبة الإمام الخويي، نجف اشرف؛
# مدارس دینى در بانکوک (تایلند) و داکا (بنگلادش)؛
# مدارس دینى در بانکوک (تایلند) و داکا (بنگلادش)؛
# {{عبارت عربی|مكتبة الثقافة و النشر}} در کشورهاى پاکستان و مالزى؛
# مكتبة الثقافة و النشر در کشورهاى پاکستان و مالزى؛
# {{عبارت عربی|مؤسسة الإمام الخويي و مدرسة الإمام الصادق و مدرسة الزهراء}} انگلستان (لندن)؛
# مؤسسة الإمام الخويي و مدرسة الإمام الصادق و مدرسة الزهراء، انگلستان (لندن)؛
# {{عبارت عربی|مركز الإمام الخويي}}، اندونزى (جاکارتا)؛
# مركز الإمام الخويي، اندونزى (جاکارتا)؛
# مرکز اسلامى در فرانسه؛
# مرکز اسلامى در فرانسه؛
# مسجد و مرکز اسلامى در شهرهاى دیترویت، لوس آنجلس و نیویورک آمریکا؛
# مسجد و مرکز اسلامى در شهرهاى دیترویت، لوس آنجلس و نیویورک آمریکا؛ و...
{{پایان}}


و...


==اساتید==
==وفات==
 
{{جعبه گفتاورد
|عنوان = پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت ایشان
|گفتاورد = بسم الله الرحمن الرحیم
 
إنّٰا لِلّٰهِ وَ إنّٰا إلَيهِ راجِعُونَ
 
با تأسف و تأثر فراوان باخبر شدیم که عالم جلیل‌القدر و فقیه عظیم‌الشأن آیت‌الله ‌ آقاى حاج سید ابوالقاسم خویى، مرجع تقلید بزرگوار، روز گذشته دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق رحلت نمودند.
این حادثه براى جهان اسلام مخصوصاً حوزه‌هاى علمیه مصیبتى بزرگ است. آن عالم بزرگ بقیه سلف صالح و یکى از پرچم‌داران علوم اسلامى و یکى از مراجع بزرگ تقلید دوران معاصر بود.


# پدر بزرگوارش؛
ایشان در بسیارى از علوم اسلامى رایج در حوزه‌هاى علمیه از اساتید مسلم و کم‌نظیر به حساب مى‌آمد. فقیهى بزرگ و اصولى‌اى عمیق و مفسرى نوآور و رجالى‌اى صاحب مکتب و متکلمى زبردست بود.
# آیت‌الله شیخ [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|فتح‌الله شریعت اصفهانى]] (متوفاى 1339ق)؛
آثار علمى ارزشمند این مرد بزرگ به ده‌ها جلد کتاب در فقه و اصول و تفسیر و رجال منحصر نمى‌شود؛ هزاران شاگرد تربیت‌یافته در حوزه دروس غنى و سرشار او هم‌اکنون در همه بلاد اسلامى منتشرند.
# آیت‌الله [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] (متوفاى 1355ق)؛
این بزرگوار یکى از نخستین کسانى بود که پس از شروع نهضت اسلامى به رهبرى [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینى(رض)]]، حوزه علمیه نجف را به اهمیت حوادث ایران متوجه ساخت و سعى و کوششى ارجمند در همراهى با حرکت عظیم روحانیت و مردم در ایران مبذول کرد.
# آیت‌الله [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاء عراقى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروى اصفهانى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى فرزند [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|میرزاى شیرازى]] (متوفاى 1355ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[بلاغی، محمدجواد|محمدجواد بلاغى نجفى]] (متوفاى 1352ق)؛
# آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌اى (متوفاى 1358ق)؛
# آیت‌الله آقا [[قاضی تبریزی، علی|میرزا على‌آقا قاضى]] (متوفاى 1366ق)؛


و...
در نهضت خونین مردم عراق در رمضان سال 1412ق، قطب اصلى نهضت و مرکز صدور حکم قیام اسلامى بود و به همین جهت پس از سرکوب شدن این نهضت به‌وسیله رژیم خونخوار بعثى، این کهن‌مرد دانشمند مورد آزار و شکنجه و اهانت مأموران سنگدل بعثى قرار گرفت و در معرض خطر جدى واقع شد و پس از آنکه به فضل الهى از خطر نجات یافت تا مد‌ت‌ها در شرایط سخت زیر نظر مأموران بعثى قرار داشت.
عمر طولانى و پربرکت این مرد بزرگ که نزدیک به یک قرن امتداد یافت، سرشار از آزمایش‌هاى الهى و نمایشگر سعى و تلاش یک انسان مؤمن و پرهیزگار است.
این‌جانب مصیبت درگذشت این مرجع بزرگوار تقلید را به حضرت بقية الله الأعظم أرواحنا فداه و جهان تشیع، مخصوصاً به حوزه‌هاى علمیه و علما و فقهاى بزرگ و نیز به خانواده محترم و فرزندان ایشان و همه دوستداران و مقلّدین ایشان تسلیت مى‌گویم و رحمت و فضل و مغفرت الهى را براى ایشان مسئلت مى‌نمایم.


==مشایخ روایت==
[[خامنه‌ای، سید علی|سید على خامنه‌اى]]


آیت‌الله خویى درحالى‌که هنوز جوان بود، موفق شد از بزرگان حوزه نجف اجازه نقل حدیث دریافت داشته و توسط آن، کتاب‌هاى دانشمندان شیعه و سنى را روایت کند. یکى از این مشایخ، مرحوم [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] بود که به‌وسیله ایشان از استادش مرحوم [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]]، کتاب‌هایى مانند: «اصول کافى»، «{{عبارت عربی|من لا يحضره الفقيه}}»، «[[تهذيب الأحكام|تهذیب]]»، «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]»، «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|{{عبارت عربی|وسائل الشيعة}}]]»، «[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الأنوار]]»، «[[الوافي|وافى]]» و... را روایت مى‌نمود.
یک‌شنبه 9 صفر 1413
|منبع =
|تراز = چپ
|عرض = 400px
|حاشیه =
|اندازه قلم =
|رنگ پس‌زمینه =
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =
|رنگ قلم عنوان =
|شکل‌بندی عنوان =
|تراز گفتاورد =
|شکل‌بندی گفتاورد =
|گیومه گفتاورد =
|تراز منبع =
|شکل‌بندی منبع =
}}


اجازه دیگر ایشان، اجازه روایى علامه سترگ آیت‌الله [[شرف‌الدین، عبدالحسین|سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملى]] صاحب «[[المراجعات]]»، (متوفاى 1377) بود که به‌واسطه ایشان کتاب‌ها و تألیفات دانشمندان اهل سنت را روایت مى‌کند.
پس از 96 سال حیات پرافتخار و برجاى نهادن خدمات بزرگ دینى و ده‌ها اثر جاویدان و تحمل فشارها و رنج‌ها و مصیبت‌هاى فراوان در حکومت ظالمانه صدام و پس از یک سال دورى از جوار جد بزرگوارش امیرالمؤمنین على(ع) و تبعید به کوفه، سرانجام خورشید فروزان زندگانى آیت‌الله ‌خویى در عصر روز شنبه هشتم صفر 1413ق، براى همیشه غروب کرد و مسلمانان را با اندوهى جانکاه مواجه نمود.


==شاگردان==
او که در زندگى به‌سان جدّش حضرت موسى بن جعفر(ع) به طاغوت عصر خود مبتلا شده بود، پس از وفات نیز به سرنوشت جده مظلومه‌اش حضرت زهرا(س) مبتلا گشته و در نیمه‌هاى شب با حضور مأموران امنیتى بعث، پیکر پاکش غریبانه و مظلومانه و بدون تشییع، پس از نماز توسط حضرت آیت‌الله حاج [[سیستانی، سید علی|سید على سیستانى]]، به‌وسیله چند تن از شاگردان و یارانش در مسجد خضرا در صحن [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام]] به خاک سپرده شد.


# آیت‌الله سید ابوالحسن شیرازى؛
با انتشار خبر وفات ایشان گرچه با اعلام حکومت نظامى در نجف و کوفه و آماده‌باش نیروهاى نظامى در بغداد و شهرهاى مرکزى و جنوبى عراق، از برپایى هرگونه مراسمى جلوگیرى به عمل آمد، اما از نخستین ساعات بامداد روز نهم صفر صداى قرآن در تمام نقاط ایران طنین‌انداز شد و از سوى دولت جمهورى اسلامى سه روز عزاى عمومى اعلام گردید و در و دیوار شهرها و روستاها سیاه‌پوش شد و مردم به نوحه‌خوانى و عزادارى پرداختند.
# آیت‌الله [[خوانساری، ابوالفضل|ابوالفضل نجفى خوانسارى]]؛
# آیت‌الله [[گرجی، ابوالقاسم|ابوالقاسم گرجى]]؛
# آیت‌الله [[دشتی نجفی، احمد|احمد دشتى]]؛
# آیت‌الله اسماعیل محقق بلخى؛
# آیت‌الله [[قرشی، باقر شریف|باقر شریف قرشى]]؛
# آیت‌الله سید جلال‌الدین فقیه ایمانى؛
# آیت‌الله میرزا جواد تبریزى؛


و...
در کشورهاى مختلف جهان، از هند و کشمیر و افغانستان و پاکستان و بنگلادش و کویت و سوریه و لبنان و امارات خلیج فارس گرفته تا آمریکا و کانادا و انگلیس و تایلند نیز محافل یادبود مختلفى برگزار شد.


==آثار==
==آثار==
 
{{ستون-شروع|2}}
# {{عبارت عربی|التنقيح}}، در فقه، 8 جلد؛
# التنقيح في شرح العروة الوثقی، در فقه، 8 جلد؛
# مستند العروة الوثقى، در 5 جلد؛
# مستند العروة الوثقى، در 5 جلد؛
# {{عبارت عربی|فقه الشيعة}}، در 5 جلد؛
# فقه الشيعة، در 5 جلد؛
# {{عبارت عربی|منهاج الصالحين}}، 2 جلد، شامل یک دوره اجمالى فقه؛
# منهاج الصالحين، 2 جلد، شامل یک دوره اجمالى فقه؛
# مصباح الفقاهة، در 3 جلد؛
# مصباح الفقاهة، در 3 جلد؛
# مصباح الأصول، در 2 جلد؛
# مصباح الأصول، در 2 جلد؛
# {{عبارت عربی|البيان في تفسير القران}}، که در آن مقدمات علوم قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است؛
# البيان في تفسير القران، که در آن مقدمات علوم قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است؛
# {{عبارت عربی|معجم رجال الحديث}}، در 23 جلد؛
# معجم رجال الحديث، در 23 جلد؛
# تقریرات درس‌هاى علامه نائینى که در دو جلد با نام «{{عبارت عربی|أجود التقريرات}}» منتشر شده است؛
# تقریرات درس‌هاى علامه نائینى که در دو جلد با نام «أجود التقريرات» منتشر شده است؛ و...
{{پایان}}


و...


==وفات==
==منابع مقاله==


پس از 96 سال حیات پرافتخار و برجاى نهادن خدمات بزرگ دینى و ده‌ها اثر جاویدان و تحمل فشارها و رنج‌ها و مصیبت‌هاى فراوان در حکومت ظالمانه صدام و پس از یک سال دورى از جوار جد بزرگوارش امیرالمؤمنین على(ع) و تبعید به کوفه، سرانجام خورشید فروزان زندگانى آیت‌الله ‌العظمى خویى در عصر روز شنبه هشتم صفر 1413ق، براى همیشه غروب کرد و مسلمانان را با اندوهى جانکاه مواجه نمود.
ر.ک: «گلشن ابرار»، ج3، ص438، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، قم، نشر معروف، 1382.  


او که در زندگى به‌سان جدّش حضرت موسى بن جعفر(ع) به طاغوت عصر خود مبتلا شده بود، پس از وفات نیز به سرنوشت جده مظلومه‌اش حضرت زهرا (س) مبتلا گشته و در نیمه‌هاى شب با حضور مأموران امنیتى بعث، پیکر پاکش غریبانه و مظلومانه و بدون تشییع، پس از نماز توسط حضرت آیت‌الله حاج [[سیستانی، علی|سید على سیستانى]]، به‌وسیله چند تن از شاگردان و یارانش در مسجد خضرا به خاک سپرده شد.
{{امام علی علیه‌السلام}}
{{فقیهان شیعه}}
{{الگو:رجال شیعه}}


با انتشار خبر وفات ایشان گرچه با اعلام حکومت نظامى در نجف و کوفه و آماده‌باش نیروهاى نظامى در بغداد و شهرهاى مرکزى و جنوبى عراق، از برپایى هرگونه مراسمى جلوگیرى به عمل آمد، اما از نخستین ساعات بامداد روز نهم صفر صداى قرآن در تمام نقاط ایران طنین‌انداز شد و از سوى دولت جمهورى اسلامى سه روز عزاى عمومى اعلام گردید و در و دیوار شهرها و روستاها سیاه‌پوش شد و مردم به نوحه‌خوانى و عزادارى پرداختند.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


در کشورهاى مختلف جهان، از هند و کشمیر و افغانستان و پاکستان و بنگلادش و کویت و سوریه و لبنان و امارات خلیج فارس گرفته تا آمریکا و کانادا و انگلیس و تایلند نیز محافل یادبود مختلفى برگزار شد.
[[مستند العروة الوثقی]]


در پایان، پیام آیت‌الله ‌ خامنه‌اى را به مناسبت ارتحال ایشان مى‌آوریم:
[[مستند العروة الوثقی (مقرر بروجردی)]]


«{{عبارت عربی|بسم الله الرحمن الرحيم}}
[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعه: مباحث الاجتهاد و التقلید]]


{{عبارت عربی|إنّٰا لِلّٰهِ وَ إنّٰا إلَيهِ راجِعُونَ}}
[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]  
 
با تأسف و تأثر فراوان باخبر شدیم که عالم جلیل‌القدر و فقیه عظیم‌الشأن آیت‌الله ‌ آقاى حاج سید ابوالقاسم خویى، مرجع تقلید بزرگوار، روز گذشته دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق رحلت نمودند.
این حادثه براى جهان اسلام مخصوصا حوزه‌هاى علمیه مصیبتى بزرگ است. آن عالم بزرگ بقیه سلف صالح و یکى از پرچم‌داران علوم اسلامى و یکى از مراجع بزرگ تقلید دوران معاصر بود.
 
ایشان در بسیارى از علوم اسلامى رایج در حوزه‌هاى علمیه از اساتید مسلم و کم‌نظیر به حساب مى‌آمد. فقیهى بزرگ و اصولى‌اى عمیق و مفسرى نوآور و رجالى‌اى صاحب مکتب و متکلمى زبردست بود.
آثار علمى ارزشمند این مرد بزرگ به ده‌ها جلد کتاب در فقه و اصول و تفسیر و رجال منحصر نمى‌شود؛ هزاران شاگرد تربیت‌یافته در حوزه دروس غنى و سرشار او هم‌اکنون در همه بلاد اسلامى منتشرند.
این بزرگوار یکى از نخستین کسانى بود که پس از شروع نهضت اسلامى به رهبرى [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینى(رض)]]، حوزه علمیه نجف را به اهمیت حوادث ایران متوجه ساخت و سعى و کوششى ارجمند در همراهى با حرکت عظیم روحانیت و مردم در ایران مبذول کرد.
 
در نهضت خونین مردم عراق در رمضان سال 1412ق، قطب اصلى نهضت و مرکز صدور حکم قیام اسلامى بود و به همین جهت پس از سرکوب شدن این نهضت به‌وسیله رژیم خونخوار بعثى، این کهن‌مرد دانشمند مورد آزار و شکنجه و اهانت مأموران سنگدل بعثى قرار گرفت و در معرض خطر جدى واقع شد و پس از آنکه به فضل الهى از خطر نجات یافت تا مد‌ت‌ها در شرایط سخت زیر نظر مأموران بعثى قرار داشت.
عمر طولانى و پربرکت این مرد بزرگ که نزدیک به یک قرن امتداد یافت، سرشار از آزمایش‌هاى الهى و نمایشگر سعى و تلاش یک انسان مؤمن و پرهیزگار است.
این‌جانب مصیبت درگذشت این مرجع بزرگوار تقلید را به حضرت {{عبارت عربی|بقية الله الأعظم أرواحنا فداه}} و جهان تشیع، مخصوصا به حوزه‌هاى علمیه و علما و فقهاى بزرگ و نیز به خانواده محترم و فرزندان ایشان و همه دوستداران و مقلّدین ایشان تسلیت مى‌گویم و رحمت و فضل و مغفرت الهى را براى ایشان مسئلت مى‌نمایم.
 
یک‌شنبه 9 صفر 1413.
 
«[[خامنه‌ای، سید علی|سید على خامنه‌اى]]».
 
==منابع مقاله==


ر.ک: «گلشن ابرار»، ج3، ص438، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، قم، نشر معروف، 1382.
[[معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة (23 جلدی)]]


{{فقیهان شیعه}}
[[غاية المأمول من علم الأصول]]  
{{رجالیان شیعه}}
== وابسته‌ها ==
{{وابسته‌ها}}
[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعه: مباحث الاجتهاد و التقلید]]  


[[غاية المأمول من علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[أجود التقریرات]]  


[[أجود التقریرات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[أحكام الرضاع في فقه الشيعة]]  


[[احکام الرضاع فی فقه الشیعه]]  
[[التنقیح في شرح العروة الوثقی]]  


[[التنقیح في شرح العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[تعليقات على آراء المرحوم المحقق آيةالله‌العظمى السيد ابوالقاسم الخوئي]]


[[الدرر الغوالي في فروع العلم الإجمالي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[الدرر الغوالي في فروع العلم الإجمالي]]  


[[صراط النجاة في أجوبة الإستفتاءات]]  
[[صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات]]  


[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعة: کتاب الطهارة]]  
[[مدارك العروة الوثقی، فقه الشيعة: كتاب الطهارة]]  


[[فقه العترة في زکاة الفطرة]]  
[[فقه العترة في زکاة الفطرة]]  


[[مباني العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مباني العروة الوثقی]]  


[[مبانی تکمله المنهاج]]  
[[مبانی تکمله المنهاج]]  
خط ۲۲۴: خط ۲۸۳:
[[محاضرات فی المواریث]]  
[[محاضرات فی المواریث]]  


[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصوم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصوم]]  


[[مصباح الفقاهة (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الفقاهة (طبع قدیم)]]  


[[معتمد العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[معتمد العروة الوثقی]]  


[[المعتمد فی شرح المناسک]]  
[[المعتمد فی شرح المناسک]]  
خط ۲۳۸: خط ۲۹۷:
[[شرح العروة الوثقی]]  
[[شرح العروة الوثقی]]  


[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]
[[مناسك الحج (خویی)]]  
 
[[مناسک الحج (للخویی)]]  


[[منهاج الصالحین (للوحید)]]  
[[منهاج الصالحین (للوحید)]]  
خط ۲۴۶: خط ۳۰۳:
[[فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة]]  
[[فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة]]  


[[العروة الوثقی مع تعلیقات (خمینی، خویی، گلپایگانی، مکارم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
[[العروة الوثقی مع تعلیقات (خمینی، خویی، گلپایگانی، مکارم)]]  


[[بیان در علوم و مسائل کلی قرآن]]  
[[بیان در علوم و مسائل کلی قرآن]]  
خط ۲۵۲: خط ۳۰۹:
[[البیان في تفسیر القرآن]]  
[[البیان في تفسیر القرآن]]  


[[دراسات فی علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[دراسات فی علم الأصول]]  


[[محاضرات في أصول الفقه (خویی، ابوالقاسم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاضرات في أصول الفقه (خویی، ابوالقاسم)]]  


[[مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)]]  


[[الهدایة فی الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[الهدایة فی الأصول]]  


[[مرزهای اعجاز]]  
[[مرزهای اعجاز]]  
خط ۲۶۴: خط ۳۲۱:
[[نفحات الاعجاز فی رد الکتاب المسمی حسن الایجاز]]  
[[نفحات الاعجاز فی رد الکتاب المسمی حسن الایجاز]]  


[[الرای السدید في الاجتهاد و التقلید و الاحتیاط و القضاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[الرای السدید في الاجتهاد و التقلید و الاحتیاط و القضاء]]  


[[مصباح الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الأصول (خوئي)]]  


[[محاضرات فی أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاضرات فی أصول الفقه]]  


[[مصباح الأصول (مباحث الفاظ)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الأصول (مباحث الفاظ)]]  


[[مصابیح الأصول]]  
[[مصابیح الأصول]]  


[[مبانی الاستنباط]]  
[[مباني الاستنباط]]  


[[محاضرات في الفقه الجعفري]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاظرات في الفقه الجعفري]]  


[[محاضرات فی اصول الفقه (جامعه مدرسین)]]  
[[محاضرات فی اصول الفقه (جامعه مدرسین)]]  


[[الـقضاء و الشهادات (و الحدود)]]  
[[القضاء و الشهادات (و الحدود)]]  


[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی قدس سره الشریف]]  
[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی قدس‌سره الشریف]]  


[[علی امام البرره]]  
[[علي إمام البررة]]  


[[بیان علوم و مسایل کلی قرآن]]  
[[بیان علوم و مسایل کلی قرآن]]  
خط ۲۹۰: خط ۳۴۷:
[[مناسک حج]]  
[[مناسک حج]]  


[[توضیح المسایل(آیت الله خویی)]]  
[[توضیح المسائل (خویی)]]  


[[استفتائات پرسش و پاسخ از محضر مرجع تقلید آیت الله خویی]]  
[[استفتاءات (خویی)]]  


[[فقه المومنات من صراط النجاه]]  
[[فقه المومنات من صراط النجاه]]  
خط ۲۹۸: خط ۳۵۵:
[[مجمع الرسائل]]  
[[مجمع الرسائل]]  


[[التنقيح في شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[التنقيح في شرح المکاسب]]  


[[دلیل معجم رجال الحدیث]]  
[[دلیل معجم رجال الحدیث]]  
خط ۳۰۶: خط ۳۶۳:
[[المسایل الشرعیه: (استفتاآت)]]  
[[المسایل الشرعیه: (استفتاآت)]]  


[[تحدید الکر بحسب الوزن و المساحه]]  
[[تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة]]  


[[مصباح الفقاهة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الفقاهة]]  


[[المعين علی معجم رجال الحديث للمرجمع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید أبوالقاسم الموسوي الخوئي]]  
[[المعين علی معجم رجال الحديث للمرجمع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید أبوالقاسم الموسوي الخوئي]]  


[[تکملة منهاج الصالحين في أحکام القضاء و الشهادات و الحدود و القصاص و الدیات]]  
[[تکملة منهاج الصالحين في أحکام القضاء و الشهادات و الحدود و القصاص و الدیات]]  


[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصلاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصلاة]]  


[[شناخت قرآن]]  
[[شناخت قرآن]]  


[[البيان في تفسير القرآن]]
[[مصباح الفقاهة في المعاملات]]  
 
[[مصباح الفقاهة في المعاملات (بيروت)]]  


[[التعلیقة علی العروة الوثقی]]  
[[التعلیقة علی العروة الوثقی]]  


[[توضيح المسايل، و باضافه احکام سفته و سر قفلي و بيمه (طبع قديم)]]  
[[توضيح المسائل، و باضافه احکام سفته و سر قفلي و بيمه (طبع قديم)]]  


[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]  
[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]  
خط ۳۳۰: خط ۳۸۵:
[[منهاج الصالحین]]  
[[منهاج الصالحین]]  


[[اجود التقريرات، تقريرا لأبحات الأستاذ الأکبر امام المحققين المجدد الميرزا محمد حسين الغروي النائيني]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[اجود التقريرات، تقريرا لأبحات الأستاذ الأکبر امام المحققين المجدد الميرزا محمدحسین الغروي النائيني]]  


[[محاضرات فی الفقه الجعفری: المکاسب المحرمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[محاضرات فی الفقه الجعفری: المکاسب المحرمة]]  


[[احکام جامع مسایل پزشکی]]  
[[احکام جامع مسایل پزشکی]]  
خط ۳۳۸: خط ۳۹۳:
[[البیان فی تفسیر القرآن]]  
[[البیان فی تفسیر القرآن]]  


[[المعتمد فی القضاء و الشهادات و الحدود]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاور
[[المعتمد فی القضاء و الشهادات و الحدود]]  


[[مباني تکمله المنهاج]]  
[[مبانیتکمله المنهاج]]  


[[مناسک الحج]]  
[[مناسک الحج]]  
خط ۳۴۶: خط ۴۰۱:
[[درآمدی بر علم رجال]]  
[[درآمدی بر علم رجال]]  


[[مستند العروة الوثقی: کتاب الخمس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الخمس]]  


[[مستند العروة الوثقی: کتاب الاجارة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الاجارة]]  


[[العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[العروة الوثقی]]  


[[احکام شرعی بانوان]]  
[[احکام شرعی بانوان]]  


[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید ابوالقاسم الموسوي الخوئي؛ ملحقا بالفهرس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: --
[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوي الخوئي؛ ملحقا بالفهرس]] -


[[صراط النجاة في أجوبة الإستفتاءات]]  
[[صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات]]
 
[[شرح العروة الوثقی (خویی)]]


[[پایان]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مراجع تقلید]]
[[رده:رجالیان]]
[[رده:قرآن‌پژوهان]]
[[رده:درگذشتگان 1371]]
[[رده:شاگردان آیت‌‌الله سید علی قاضی]]
[[ar:السيد أبوالقاسم الخوئي]]
[[en:Sayyid Abu al-Qasim Mousawi Khoei]]