پرش به محتوا

هدی العقول إلی أحاديث الأصول: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۲۹: خط ۲۹:
'''هدی العقول إلی أحاديث الأصول'''، اثر محمد بن عبدعلی آل عبدالجبار قطیفی، شرحی بر بخش ابتدایی کتاب کافی (اصول کافی) است. این کتاب به همت مصطفی عبدالحمید آل مرهون تحقیق و در نه جلد منتشر شده است.
'''هدی العقول إلی أحاديث الأصول'''، اثر محمد بن عبدعلی آل عبدالجبار قطیفی، شرحی بر بخش ابتدایی کتاب کافی (اصول کافی) است. این کتاب به همت مصطفی عبدالحمید آل مرهون تحقیق و در نه جلد منتشر شده است.


بر اصول کافی، شرح‌های زیادی نوشته شده که این کتاب از بزرگ‌ترین (مفصل‌ترین) شروح بشمار می‌رود <ref>صفره، حسین، ص197 و مقدمه کتاب، ص2</ref>.
بر اصول کافی، شرح‌های زیادی نوشته شده که این کتاب از بزرگ‌ترین (مفصل‌ترین) شروح بشمار می‌رود <ref>صفره، حسین، ص197 و مقدمه کتاب، ص2</ref>


محقق تهرانى از مؤلف «أنوار البدرين» نقل مى‏کند: این کتاب، بزرگ‏ترین شرح «الكافي» است که در چهارده مجلد تدوین شده است. ده مجلد آن پاک‌نویس و بقیه آن به حالت اولیه باقى مانده است. برخى از مجلدات آن را دیده‏ام که پر از تحقیق و تدقیق است <ref>قنبری، محمد، ص51</ref>.
محقق تهرانى از مؤلف «أنوار البدرين» نقل مى‏کند: این کتاب، بزرگ‏ترین شرح «الكافي» است که در چهارده مجلد تدوین شده است. ده مجلد آن پاک‌نویس و بقیه آن به حالت اولیه باقى مانده است. برخى از مجلدات آن را دیده‏ام که پر از تحقیق و تدقیق است <ref>قنبری، محمد، ص51</ref>


==روش شرح==
==روش شرح==


شارح، کتاب خود را با عناوین «قوله، قوله» انجام داده است. شارح در کتاب خود بر آراى فلاسفه و عرفا خصوصاً ملا صدرا و فیض کاشانى ایراد مى‏کند <ref>قنبری، محمد، ص51</ref>.
شارح، کتاب خود را با عناوین «قوله، قوله» انجام داده است. شارح در کتاب خود بر آراى فلاسفه و عرفا خصوصاً ملا صدرا و فیض کاشانى ایراد مى‏کند <ref>قنبری، محمد، ص51</ref>


شارح، در ابتدا یک یا چند روایت را با ذکر شماره می‌آورد و سپس به شرح هرکدام از آنها می‌پردازد. در این میان، ایشان از ذکر سند روایت پرهیز کرده و فقط به راوی از امام اشاره می‌کند.
شارح، در ابتدا یک یا چند روایت را با ذکر شماره می‌آورد و سپس به شرح هرکدام از آنها می‌پردازد. در این میان، ایشان از ذکر سند روایت پرهیز کرده و فقط به راوی از امام اشاره می‌کند.


ایشان بعد از ذکر هر روایت، مشابه آن روایت را از سایر منابع از قبیل «بصائر الدرجات»، «محاسن»، «من لا يحضره الفقيه» و... نقل کرده و اختلاف متن روایات را در منابع مختلف متذکر شده، سپس به شرح برخی از واژگان مبهم پرداخته و در ادامه به کمک آیات و روایات و اقوال علما به شرح روایات می‌پردازد. وی در بسیاری از موارد، اقوال بزرگانی همچون: ملا محسن فیض کاشانی، ملا صالح مازندرانی، شیخ یوسف بحرانی، شیخ حسین آل عصفور و... را مطرح و سپس آن را شرح و یا رد می‌کند <ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص71 و 88</ref>.
ایشان بعد از ذکر هر روایت، مشابه آن روایت را از سایر منابع از قبیل «بصائر الدرجات»، «محاسن»، «من لا يحضره الفقيه» و... نقل کرده و اختلاف متن روایات را در منابع مختلف متذکر شده، سپس به شرح برخی از واژگان مبهم پرداخته و در ادامه به کمک آیات و روایات و اقوال علما به شرح روایات می‌پردازد. وی در بسیاری از موارد، اقوال بزرگانی همچون: ملا محسن فیض کاشانی، ملا صالح مازندرانی، شیخ یوسف بحرانی، شیخ حسین آل عصفور و... را مطرح و سپس آن را شرح و یا رد می‌کند <ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص71 و 88</ref>


شرح روایات بر اساس توضیحات شارح ممکن است در یک بند صورت بگیرد <ref>همان، ص25، 124، 126 و...</ref> و یا اینکه در چند و یا چندین صفحه انجام شود؛ بنابراین ملاک در شرح، پیچیدگی و اغماض روایات است. اگر روایتی دارای الفاظ مبهم باشد و علمای زیادی درباره آن نظر داده باشند، آن روایت شرح مبسوطی خواهد داشت.
شرح روایات بر اساس توضیحات شارح ممکن است در یک بند صورت بگیرد <ref>همان، ص25، 124، 126 و...</ref> و یا اینکه در چند و یا چندین صفحه انجام شود؛ بنابراین ملاک در شرح، پیچیدگی و اغماض روایات است. اگر روایتی دارای الفاظ مبهم باشد و علمای زیادی درباره آن نظر داده باشند، آن روایت شرح مبسوطی خواهد داشت.


در پایان برخی از ابواب نیز توضیحاتی را در موضوع آن باب ارائه می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.
در پایان برخی از ابواب نیز توضیحاتی را در موضوع آن باب ارائه می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص30</ref>


== روش تحقیق==
== روش تحقیق==
خط ۵۰: خط ۵۰:
ایشان، کتاب را بر اساس سه نسخه به نام‌های اختصاری «ل»، «ه» و نسخه ثالثه تحقیق نموده و اختلاف بین این سه نسخه را در پاورقی خاطرنشان نموده است.
ایشان، کتاب را بر اساس سه نسخه به نام‌های اختصاری «ل»، «ه» و نسخه ثالثه تحقیق نموده و اختلاف بین این سه نسخه را در پاورقی خاطرنشان نموده است.


وی در ابتدای کتاب چند تصویر از نسخه‌های فوق به معرض نمایش گذاشته است <ref>ر.ک: همان، ص23-27</ref>.
وی در ابتدای کتاب چند تصویر از نسخه‌های فوق به معرض نمایش گذاشته است <ref>ر.ک: همان، ص23-27</ref>


محقق، در این کتاب، رموز زیر را به کار گرفته است:
محقق، در این کتاب، رموز زیر را به کار گرفته است:
خط ۵۶: خط ۵۶:
# | |: به معنای این است که مطلبی که در این علائم قرار می‌گیرد توضیح مطالب است.
# | |: به معنای این است که مطلبی که در این علائم قرار می‌گیرد توضیح مطالب است.
# [ ]: جملات و کلمات غریب و نامفهومی که برای آنها توضیحی درنظر گرفته نشده، در این علائم قرار می‌گیرند.
# [ ]: جملات و کلمات غریب و نامفهومی که برای آنها توضیحی درنظر گرفته نشده، در این علائم قرار می‌گیرند.
# [...]: جاافتادگی، در این علائم قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص34</ref>.
# [...]: جاافتادگی، در این علائم قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص34</ref>


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش