نگرشی دیگر به حج و عمره: تفاوت میان نسخه‌ها

مؤلف خود در معرفى اين كتاب مى‌نويسد: «كارگاه‌هاى آموزشى زيارت فعال» در جهت ارتقاء كيفى زيارت و به‌تبع آن، تغيير رفتار پايدار طراحى شده است كه با همراهى روحانيون كاروان‌ها داراى اثرى مضاعف خواهد بود. اثر حاضر، قسمتى از اين كارگاه‌ها مى‌باشد كه دربرگيرنده محتواى آموزشىِ لازم براى تغيير نگرش زائر نسبت به اين سفر روحانى است <ref>ر.ك: مقدمه، ص10</ref>.

در مقدمه، به موضوع و محتواى كتاب، اشاره شده است <ref>مقدمه، ص9</ref>.

به اعتقاد نويسنده، حج و عمره، مجموعه فعاليت‌هاى حساب‌شده‌اى است كه داراى نظام و سيستم كاملاً مشخص است و آثار و اهداف تعيين‌شده‌اى را دنبال مى‌كند و زائر بايد خود را از نقطه شروع به نقطه پايان برساند و به نتايج مورد نظر برسد. كارگاه آموزشى «نگرشى ديگر به حج و عمره»، به اين منظور آماده‌سازى شده است تا زائران گرامى بتوانند نگرشى كلان نسبت به حج و عمره را تجربه كنند و رابط آنها با زندگى را عميق‌تر به دست آورند. اين كارگاه‌ها بر اساس روند منطقى در هر حركت و فعاليت موفّق، برنامه‌ريزى شده‌اند؛ يعنى شش مرحله اساسى را پشت سر خواهند گذاشت <ref>همان، ص15</ref>.

صفحه سؤال: در اين قسمت زائر با خواندن مقدمه‌اى ملموس، با سؤالى مواجه مى‌شود كه او را به تفكر وامى‌دارد. لازم است توضيحات كوتاهى توسط استاد، راجع به سؤال و هدف آن ارائه گردد. پس از اتمام تفكر، در همان صفحه، پاسخ سؤال توسط زائر يادداشت مى‌گردد <ref>همان، ص17</ref>.

صفحه پاسخ (بازخورد): بعد از اينكه زائر به سؤال پاسخ داد، به صفحه بعد مراجعه مى‌كند. در آن صفحه به همين سؤال پاسخ دقيقى داده شده است. از آنجا كه ذهن فعال شده است، مقايسه‌اى بين پاسخ خود و پاسخ ارائه‌شده صورت مى‌گيرد و نقاط ضعف و قوت آشكار مى‌گردد و نكات ارائه‌شده در ذهنِ فراگير جايگزين مى‌شود <ref>همان، ص18</ref>.

در پايانِ صفحه، قسمتى براى نتيجه‌گيرى مشخص شده است تا زائر نتيجه نهايى به‌دست‌آمده را در يك جمله بنويسد. اين كار موجب تعميق و تثبيت مطلب در ذهن خواهد شد <ref>همان، ص18</ref>.

#تعيين هدف: در اين مرحله، حج، معنى‌دهنده به زندگى شناخته شده و اين سؤال مطرح گرديده است كه جملات «زيارت خانه خدا، معنى زندگى من را عوض كرد»، «حج، به زندگى من معنى بخشيد»، مكرر از زبان زائرانى كه از حج يا عمره برگشته‌اند شنيده مى‌شود؛ البته زائرانى كه به قصد زيارت، نَه سياحت، و به قصد گذراندن يك آموزش الهى و نَه فقط انجام يك سِرى اعمالِ تكليف‌شده، مشرّف شده‌اند. حال به نظر شما حج يا عمره چه تحولى در او به وجود آورده است كه اين‌گونه جملات را به زبان مى‌آورد؟ <ref>متن كتاب، ص23</ref>.

#:در پاسخ به اين سؤال، «زندگى»؛ يعنى حركت فكرى، روحى و رفتارى براى رسيدن به يك هدف معنا شده است؛ زنده بودن و مرده بودن هر موجود به حَسَب خودش است و ملاك زنده بودن اين است كه آثار خاصى را از خود بروز دهد؛ مثلاً وقتى مى‌گوييم «زمينِ زنده»؛ يعنى زمين گياه خود را بروياند و سرسبز گردد، برخلاف زمينِ مرده كه اين اثر از آن ظاهر نمى‌شود. همچنين زنده بودن يك سخن به اين است كه سخن اثر مطلوب را در شنونده بگذارد و «سخنِ مرده» آن سخنى است كه چنين نباشد <ref>همان، ص25</ref>.

#:نويسنده، معتقد است كه زنده بودن انسان عبارت است از اينكه در مسيرى قرار داشته باشد كه به‌سوى كمال حركت كند؛ مثل اينكه داراى عقل، منطق و روحيه‌اى سالم و رفتارى متعادل باشد. از آنجايى كه دين باعث مى‌شود فكر، روح و رفتار انسان در جهت كمال قرار گيرند و فعال شوند، قرآن، دين را حيات بشريت خوانده است <ref>همان</ref>.

#نقطه شروع: نويسنده دومين فعاليت را، نقطه شروع و تنظيم زندگى دانسته و هدف اين كارگاه را دستيابى به زمينه‌ها و شرايط لازم براى سفر عنوان كرده است <ref>همان، ص31</ref>.

#نقطه مركزى: نويسنده هدف از كارگاه سوم را دستيابى به روح حج عنوان نموده و از خواننده درخواست نموده است تا كل حج يا عمره را در يك عبارت يا عنوان، خلاصه نمايد <ref>همان، ص41</ref>.

#برنامه حركت: نويسنده شناختن برنامه حركت و تشخيص نقش روحانى كاروان در سفر زيارت خانه خدا را چهارمين فعاليت دانسته است <ref>همان، ص49</ref>.

#نقاط بحران و خطر: پنجمين مرحله، تشخيص موقعيت‌هاى خطر و بحران بوده و نويسنده اين سؤال را مطرح كرده است كه چه چيزهايى مى‌توانند روح حج را از انسان بگيرند و حج را ناكام بگذارند <ref>همان، ص57</ref>.

#نقطه مقصد: در آخرين مرحله كه نقطه پايانى نام گرفته است، دستيابى به انتظارات و نتايج از سفر حج كه همانا يافتن برنامه زندگى جديد است، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است <ref>همان، ص65</ref>.

در ادامه، جهت گسترش يافتن و عملياتى شدن آموزش‌هاى كاربردى در كليه مراحل زيارت، به‌عنوان نمونه و زمينه اوليه، برنامه آموزشى قدم‌به‌قدم براى كاروان‌هاى زيارتى عمره، به‌عنوان «كاروان آموزشى نور»، به‌صورت ضميمه، به مباحث كتاب افزوده شده است <ref>ر.ك: همان، ص77-95</ref>.

در پاورقى‌ها علاوه بر ارجاع به ساير منابع <ref>ر.ك: پاورقى ص27</ref>، توضيحاتی در رابطه با برخى كلمات و مطالب متن آمده است <ref>ر.ك: همان، ص35</ref>.