پرش به محتوا

عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'ابن کثیر' به 'ابن کثیر ')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۴۰: خط ۴۰:
فصل اول کتاب با عنوان «مأخذشناسی تاریخ امام حسین(ع)» سه مقاله را شامل می‌شود:
فصل اول کتاب با عنوان «مأخذشناسی تاریخ امام حسین(ع)» سه مقاله را شامل می‌شود:


مقاله اول، سند‌شناسی عاشورا: نویسنده در این مقاله به معرفی مشهورترین منابع درباره عاشورا پرداخته است. وی این منابع را به دو دسته مستقل (اختصاصی) و غیر مستقل تقسیم کرده است. منابع مستقل را نیز به متون نشریافته و متون نشرنایافته تقسیم و به ترتیب سال وفات نویسندگان، آنان را مرتب کرده است و درباره هر کتاب توضیح مختصری نیز آورده است<ref> ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین </ref>.
مقاله اول، سند‌شناسی عاشورا: نویسنده در این مقاله به معرفی مشهورترین منابع درباره عاشورا پرداخته است. وی این منابع را به دو دسته مستقل (اختصاصی) و غیر مستقل تقسیم کرده است. منابع مستقل را نیز به متون نشریافته و متون نشرنایافته تقسیم و به ترتیب سال وفات نویسندگان، آنان را مرتب کرده است و درباره هر کتاب توضیح مختصری نیز آورده است<ref> ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین </ref>


مقاله دوم، «کتاب‌شناسی توصیفی - انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا»: نویسنده، نخست به انتقادات خود در کتاب‌های نوشته‌شده درباره عاشورا اشاره می‌کند، سپس این کتاب‌ها را به دو دسته کتاب‌های تحریف‌ساز و کتاب‌های تحریف‌ستیز تقسیم کرده و به معرفی این کتاب‌ها و برخی از تحریفات بیان‌شده در آنها می‌پردازد. در پایان برخی پژوهش‌های پراکنده نیز آمده است.
مقاله دوم، «کتاب‌شناسی توصیفی - انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا»: نویسنده، نخست به انتقادات خود در کتاب‌های نوشته‌شده درباره عاشورا اشاره می‌کند، سپس این کتاب‌ها را به دو دسته کتاب‌های تحریف‌ساز و کتاب‌های تحریف‌ستیز تقسیم کرده و به معرفی این کتاب‌ها و برخی از تحریفات بیان‌شده در آنها می‌پردازد. در پایان برخی پژوهش‌های پراکنده نیز آمده است.


مقاله سوم، «بازخوانی فرهنگ عاشورا»: نویسنده در این مقاله به معرفی و نقد و بررسی کتاب فرهنگ عاشورا نوشته [[محدثی، جواد|جواد محدثی]] پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
مقاله سوم، «بازخوانی فرهنگ عاشورا»: نویسنده در این مقاله به معرفی و نقد و بررسی کتاب فرهنگ عاشورا نوشته [[محدثی، جواد|جواد محدثی]] پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>


===فصل دوم===
===فصل دوم===
فصل دوم با عنوان «عاشورا در شعر شاعران سده اول» به بررسی دیوان ابوالاسود دئلی و اشعاری که در مرثیه امام حسین(ع) سروده است و دیوان کمیت بن زید اسدی مشهور به‌ هاشمیات پرداخته است. وی مختصری از زندگی شاعر و کتاب‌شناسی موضوع را نیز آورده است.
فصل دوم با عنوان «عاشورا در شعر شاعران سده اول» به بررسی دیوان ابوالاسود دئلی و اشعاری که در مرثیه امام حسین(ع) سروده است و دیوان کمیت بن زید اسدی مشهور به‌ هاشمیات پرداخته است. وی مختصری از زندگی شاعر و کتاب‌شناسی موضوع را نیز آورده است.


کمیت اسدی (60-126ق) فرزند طائفه‌ای بود که در جانب‌داری از امام حسین(ع) بیش از قبائل دیگر کوشیدند؛ مردان و زنان اسدی در عاشورا و پس از آن، نیک درخشیدند. قبیله بنی‌اسد در مقتل امام حسین(ع) تا حدودی شناخته شده‌اند و کمیت اسدی که هم‌زمان با قیام امام حسین(ع) متولد شده بود، بیش از همه و دقیق‌تر از دیگران، با واقع‌نگری و خرد‌ورزی به عاشورا نگریسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص17</ref>.
کمیت اسدی (60-126ق) فرزند طائفه‌ای بود که در جانب‌داری از امام حسین(ع) بیش از قبائل دیگر کوشیدند؛ مردان و زنان اسدی در عاشورا و پس از آن، نیک درخشیدند. قبیله بنی‌اسد در مقتل امام حسین(ع) تا حدودی شناخته شده‌اند و کمیت اسدی که هم‌زمان با قیام امام حسین(ع) متولد شده بود، بیش از همه و دقیق‌تر از دیگران، با واقع‌نگری و خرد‌ورزی به عاشورا نگریسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص17</ref>


===فصل سوم===
===فصل سوم===
خط ۶۲: خط ۶۲:
در مقاله چهارم این فصل، هدف‌های امام از منظر علمای شیعه بیان شده است؛ اهدافی چون برپایی حکومت، شهادت، امر به معروف و نهی از منکر، عزت نفس و غیرت دینی، انجام وظیفه، گریه و عزاداری، کفاره گناهان.
در مقاله چهارم این فصل، هدف‌های امام از منظر علمای شیعه بیان شده است؛ اهدافی چون برپایی حکومت، شهادت، امر به معروف و نهی از منکر، عزت نفس و غیرت دینی، انجام وظیفه، گریه و عزاداری، کفاره گناهان.


در مقاله پنجم با نام هدف غایی و نهایی، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری و نظر نویسنده بیان شده است<ref>ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین</ref>.
در مقاله پنجم با نام هدف غایی و نهایی، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری و نظر نویسنده بیان شده است<ref>ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین</ref>


مؤلف می‌گوید: نظراتی که درباره قیام امام حسین(ع) گفته شده قابل جمع هستند و به نظر می‌رسد که این نظرات در عین درستی و دقتی که دارند، هیچ‌یک نه در عرض و نه در طول هم، نمی‌توانند هدفِ غایی و نهایی امام حسین(ع) باشند، بلکه هدف او فراتر از اینهاست، حتی فراتر از شهادت و وصال عرفانی بود و آن هدف بزرگ به نظر ما پس از ریاستیزی و نفاق‌زدایی، تفکیک اسلام نبوی از اسلام اموی و نمایاندنِ تقسیم اسلام به اسلام هادی و حاکم بود و امام حسین(ع) با معصومیت و صمیمیت و با انسانیت و عدالت و بالاخره با مظلومیت و شهادتش به آن هدف بزرگش دست یافت<ref>ر.ک: مقدمه، ص18</ref>.
مؤلف می‌گوید: نظراتی که درباره قیام امام حسین(ع) گفته شده قابل جمع هستند و به نظر می‌رسد که این نظرات در عین درستی و دقتی که دارند، هیچ‌یک نه در عرض و نه در طول هم، نمی‌توانند هدفِ غایی و نهایی امام حسین(ع) باشند، بلکه هدف او فراتر از اینهاست، حتی فراتر از شهادت و وصال عرفانی بود و آن هدف بزرگ به نظر ما پس از ریاستیزی و نفاق‌زدایی، تفکیک اسلام نبوی از اسلام اموی و نمایاندنِ تقسیم اسلام به اسلام هادی و حاکم بود و امام حسین(ع) با معصومیت و صمیمیت و با انسانیت و عدالت و بالاخره با مظلومیت و شهادتش به آن هدف بزرگش دست یافت<ref>ر.ک: مقدمه، ص18</ref>


===فصل چهارم===
===فصل چهارم===
خط ۷۳: خط ۷۳:
در مقاله سوم، کتاب آتشکده نیّر تبریزی که به زبان شعر و در قالب‌های مثنوی، ترکیب‌بند، قصیده و غزل است، بررسی و ویژگی‌ها و اهمیت آن آمده است.
در مقاله سوم، کتاب آتشکده نیّر تبریزی که به زبان شعر و در قالب‌های مثنوی، ترکیب‌بند، قصیده و غزل است، بررسی و ویژگی‌ها و اهمیت آن آمده است.


در مقاله چهارم نیز قرائت [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] از قیام عاشورا مطرح شده است<ref>ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین</ref>.
در مقاله چهارم نیز قرائت [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] از قیام عاشورا مطرح شده است<ref>ر.ک: کوشکی، فرشته، پایگاه اینترنتی ثقلین</ref>


===فصل پنجم===
===فصل پنجم===
خط ۸۰: خط ۸۰:
در مقاله دوم به بازخوانی چند حدیث مشهور پیرامون عاشورا پرداخته است. وی معتقد است مقتل‌نگاران و روضه‌خوانان، سخنان بسیاری را در قالب نثر و شعر به امام نسبت داده‌اند که سند و مدرک معتبری ندارد و به‌عنوان زبان حال کم‌کم در کتاب‌های مقاتل جای گرفته است؛ جملاتی چون: إن الحيوة عقيدة و جهاد و هل من ناصر ينصرني و...
در مقاله دوم به بازخوانی چند حدیث مشهور پیرامون عاشورا پرداخته است. وی معتقد است مقتل‌نگاران و روضه‌خوانان، سخنان بسیاری را در قالب نثر و شعر به امام نسبت داده‌اند که سند و مدرک معتبری ندارد و به‌عنوان زبان حال کم‌کم در کتاب‌های مقاتل جای گرفته است؛ جملاتی چون: إن الحيوة عقيدة و جهاد و هل من ناصر ينصرني و...


مقاله سوم، از عاشورا تا امام حسین(ع)، در واقع معرفی کتاب «مع الرکب الحسيني من المدينة إلی المدينة» است. شاخصه‌های مهم کتاب و نقد و بررسی این کتاب شش جلدی در این مقاله آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
مقاله سوم، از عاشورا تا امام حسین(ع)، در واقع معرفی کتاب «مع الرکب الحسيني من المدينة إلی المدينة» است. شاخصه‌های مهم کتاب و نقد و بررسی این کتاب شش جلدی در این مقاله آمده است<ref>ر.ک: همان</ref>


===فصل ششم===
===فصل ششم===
فصل ششم نیز در پیوست پنج فصل پیشین حاوی پنج گفتگوی عاشورایی است که از میان مصاحبه‌ها برگزیده شده است. در واقع این فصل از کتاب، تحریف‌شناسی عاشورا را افزون بر اینکه در قالب پرسمان و گفتمان شناسایی می‌کند، در توضیح و تکمیل مباحث مطرح‌شده در فصول پیشین کتاب هم می‌کوشد و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص19</ref>.
فصل ششم نیز در پیوست پنج فصل پیشین حاوی پنج گفتگوی عاشورایی است که از میان مصاحبه‌ها برگزیده شده است. در واقع این فصل از کتاب، تحریف‌شناسی عاشورا را افزون بر اینکه در قالب پرسمان و گفتمان شناسایی می‌کند، در توضیح و تکمیل مباحث مطرح‌شده در فصول پیشین کتاب هم می‌کوشد و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص19</ref>


===فصل هفتم===
===فصل هفتم===
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش