۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
اين کتاب در سال 1295 قمرى به پايان رسيده و در سال 1313 قمرى چاپ شده است. .<ref>الذريعة ج 2 صفحۀ 473</ref> | اين کتاب در سال 1295 قمرى به پايان رسيده و در سال 1313 قمرى چاپ شده است. ..<ref>الذريعة ج 2 صفحۀ 473</ref> | ||
کتاب حاضر از چهار قسمت تشكيل شده است: | کتاب حاضر از چهار قسمت تشكيل شده است: | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
سبك طرح مباحث در أوثق الوسائل به گونهاى نيست كه نظير کتاب مطارح الأنظار، مؤلف صرفا به شرح عبارتهاى کتاب بسنده كند، بلكه اشكالات و مناقشاتى در نظريات شيخ اعظم به وسيلۀ مؤلف و يا استادش سيد حسين كوهكمرى ديده مىشود. بنابراين شرح کتاب همراه با نقد و مناقشه است .<ref>مانند ص 15 سطر 21 و ص 17 س 34 و ص 20 س 12</ref> | سبك طرح مباحث در أوثق الوسائل به گونهاى نيست كه نظير کتاب مطارح الأنظار، مؤلف صرفا به شرح عبارتهاى کتاب بسنده كند، بلكه اشكالات و مناقشاتى در نظريات شيخ اعظم به وسيلۀ مؤلف و يا استادش سيد حسين كوهكمرى ديده مىشود. بنابراين شرح کتاب همراه با نقد و مناقشه است ..<ref>مانند ص 15 سطر 21 و ص 17 س 34 و ص 20 س 12</ref> | ||
مؤلف در بعضى مباحث حتى مناقشاتى را در نظريات استادش مطرح مىكند، مثلا: «و لكن الانصاف أن دعوى كون المرتب على ظن الضرر حكماً واقعياً لا تخلو عن نظر، بل منع، و إن مال إليه سيدنا الأستاذ - - في مجلس الدرس» .<ref>ص 18 سطر 22</ref> | مؤلف در بعضى مباحث حتى مناقشاتى را در نظريات استادش مطرح مىكند، مثلا: «و لكن الانصاف أن دعوى كون المرتب على ظن الضرر حكماً واقعياً لا تخلو عن نظر، بل منع، و إن مال إليه سيدنا الأستاذ - - في مجلس الدرس» ..<ref>ص 18 سطر 22</ref> | ||
از نكات مثبت کتاب اين كه مؤلف به واسطۀ استادش سيد حسين بن محمد كوهكمرى تبريزى معروف به سيد حسين ترك (متوفاى 1299 قمرى) كه شاگرد شيخ اعظم و صاحب فصول بوده، با نظريات واقعى شيخ اعظم آشنايى داشته و گاهى با عبارت: «و قد نقل بعض مشايخنا عن المصنف - قده - أنّه قال» .<ref>ص 146 س 23</ref> مطلب را بيان مىفرمايد و با مراجعه به نسخههاى مختلف رسائل نيز سعى در به دست آوردن نظريات اصلى شيخ اعظم داشته است؛ مانند: «و في بعض النسخ قد وقع الأمر بالتأمل بعد قوله...». | از نكات مثبت کتاب اين كه مؤلف به واسطۀ استادش سيد حسين بن محمد كوهكمرى تبريزى معروف به سيد حسين ترك (متوفاى 1299 قمرى) كه شاگرد شيخ اعظم و صاحب فصول بوده، با نظريات واقعى شيخ اعظم آشنايى داشته و گاهى با عبارت: «و قد نقل بعض مشايخنا عن المصنف - قده - أنّه قال» ..<ref>ص 146 س 23</ref> مطلب را بيان مىفرمايد و با مراجعه به نسخههاى مختلف رسائل نيز سعى در به دست آوردن نظريات اصلى شيخ اعظم داشته است؛ مانند: «و في بعض النسخ قد وقع الأمر بالتأمل بعد قوله...». | ||
مؤلف در نهايت تواضع و فروتنى به شيخ اعظم بسيار احترام مىگذاشته است. در خطبۀ کتاب مىخوانيم «فيقول المذنب الجاني قليل البضاعة كثير الإضاعة موسى بن جعفر...» و راجع به شيخ اعظم مىگويد: «شيخ المشايخ ممهّد قواعد الدين و محرز ضوابط الشرع المبين و مهذب القوانين المحكمة و مبين الإشارات المبهمة و مصباح مناهج شرايع الإسلام و مشكوة مسالك غاية المرام، كاشف اللثام عن غاية المراد كاشف الغطاء عن نهاية الإرشاد، كاشف الأسرار و الرموز عن مدارك الأحكام...». | مؤلف در نهايت تواضع و فروتنى به شيخ اعظم بسيار احترام مىگذاشته است. در خطبۀ کتاب مىخوانيم «فيقول المذنب الجاني قليل البضاعة كثير الإضاعة موسى بن جعفر...» و راجع به شيخ اعظم مىگويد: «شيخ المشايخ ممهّد قواعد الدين و محرز ضوابط الشرع المبين و مهذب القوانين المحكمة و مبين الإشارات المبهمة و مصباح مناهج شرايع الإسلام و مشكوة مسالك غاية المرام، كاشف اللثام عن غاية المراد كاشف الغطاء عن نهاية الإرشاد، كاشف الأسرار و الرموز عن مدارك الأحكام...». | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
(اگر توجه شود مؤلف به بسيارى از كتب اصولى و فقهى در اين عبارتها اشاره كرده است). | (اگر توجه شود مؤلف به بسيارى از كتب اصولى و فقهى در اين عبارتها اشاره كرده است). | ||
کتاب أوثق الوسائل يكى از بهترين منابع براى به دست آوردن مآخذ و منابع نظريات شيخ اعظم در رسائل است و در واقع، در بسيارى از موارد أوثق الوسائل يك دورۀ کتاب شناسى و شناسايى منابع و مآخذ اقوال مختلف مىباشد .<ref>صفحۀ 22 سطر 18</ref> | کتاب أوثق الوسائل يكى از بهترين منابع براى به دست آوردن مآخذ و منابع نظريات شيخ اعظم در رسائل است و در واقع، در بسيارى از موارد أوثق الوسائل يك دورۀ کتاب شناسى و شناسايى منابع و مآخذ اقوال مختلف مىباشد ..<ref>صفحۀ 22 سطر 18</ref> | ||
حتى اگر قسمتى از عبارتى حذف شده باشد، بيان مىكند؛ مثلا در نقل كلام محدث استرآبادى: «قوله من الأمور الواضحة عند الأذهان المستقيمة... و قد وقع هنا سقط من قلم المصنف. قال في کتاب الفوائد المدنية قد وقع بعد العبارة المذكورة و لأنّهم عارفون بالقواعد المنطقية.» يا اين كه اگر عبارت به صورت خلاصه ذكر شده باشد، عين الفاظ را براى فهم بهتر مطالب ذكر مىكند .<ref>ص 177 سطر 31</ref> | حتى اگر قسمتى از عبارتى حذف شده باشد، بيان مىكند؛ مثلا در نقل كلام محدث استرآبادى: «قوله من الأمور الواضحة عند الأذهان المستقيمة... و قد وقع هنا سقط من قلم المصنف. قال في کتاب الفوائد المدنية قد وقع بعد العبارة المذكورة و لأنّهم عارفون بالقواعد المنطقية.» يا اين كه اگر عبارت به صورت خلاصه ذكر شده باشد، عين الفاظ را براى فهم بهتر مطالب ذكر مىكند ..<ref>ص 177 سطر 31</ref> | ||
خصوصيت ديگر مؤلف در کتاب شناسى، احاطه به نظريات افراد و کتابهايى است كه در رسائل مطرح شده است. ايشان گاهى از کتابهاى مذكور، آدرس را به شكل دقيق بيان مىكند؛ مثل: «وجدتها في أواخر باب الرهن في مسألة إقرار الراهن بعتق العبدالمرهون قبل الرهن» يا اين كه: «قد ظهر من بعض المعاصرين الخ هو صاحب الفصول و ما نقله عنه في مبحث الاجتهاد و التقليد» و گاهى تناقض نظريات آن افراد را بيان مىكند؛ مثل: «و العجب من المحقق القمى، لأنه مع قوله باعتبار الظنون من باب دليل الانسداد ذهب إلى القول بالإجزاء. و أعجب منه قوله به في الأوامر العذريّة». | خصوصيت ديگر مؤلف در کتاب شناسى، احاطه به نظريات افراد و کتابهايى است كه در رسائل مطرح شده است. ايشان گاهى از کتابهاى مذكور، آدرس را به شكل دقيق بيان مىكند؛ مثل: «وجدتها في أواخر باب الرهن في مسألة إقرار الراهن بعتق العبدالمرهون قبل الرهن» يا اين كه: «قد ظهر من بعض المعاصرين الخ هو صاحب الفصول و ما نقله عنه في مبحث الاجتهاد و التقليد» و گاهى تناقض نظريات آن افراد را بيان مىكند؛ مثل: «و العجب من المحقق القمى، لأنه مع قوله باعتبار الظنون من باب دليل الانسداد ذهب إلى القول بالإجزاء. و أعجب منه قوله به في الأوامر العذريّة». | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
از نكات مثبت ديگر اين كه مؤلف بدون اطلاع دقيق مطلبى را بيان نمىكند و در صورت شك، احتياط مىكند؛ مثلا «و المسألة محتاجة إلى مزيد التأمل و هذا ما يخطر بالبال في العاجل لعلّ اللّه تعالى يوفقنا لما هو أدق و أتقن في الآجل». كه نشان از تقوا و ورع او در بيان مطالب دارد. | از نكات مثبت ديگر اين كه مؤلف بدون اطلاع دقيق مطلبى را بيان نمىكند و در صورت شك، احتياط مىكند؛ مثلا «و المسألة محتاجة إلى مزيد التأمل و هذا ما يخطر بالبال في العاجل لعلّ اللّه تعالى يوفقنا لما هو أدق و أتقن في الآجل». كه نشان از تقوا و ورع او در بيان مطالب دارد. | ||
از خصوصيات مهم ديگر کتاب تنوع در طرح مطالب است، زيرا مؤلف علاوه بر توضيح مطالب عميق و تعيين دقيق مآخذ مورد استفاده، به نكات جزئى نيز توجه دارد؛ مثلا وزن كلمات يا حتى متعلق جار و مجرور را بيان مىكند و حتى مباحث رجالى را نيز تبيين نموده و مآخذ و صاحبان آنان را نيز معرفى مىكند .<ref>ص 227 س 34 و ص 234 س 36 و ص 159 س 3</ref> | از خصوصيات مهم ديگر کتاب تنوع در طرح مطالب است، زيرا مؤلف علاوه بر توضيح مطالب عميق و تعيين دقيق مآخذ مورد استفاده، به نكات جزئى نيز توجه دارد؛ مثلا وزن كلمات يا حتى متعلق جار و مجرور را بيان مىكند و حتى مباحث رجالى را نيز تبيين نموده و مآخذ و صاحبان آنان را نيز معرفى مىكند ..<ref>ص 227 س 34 و ص 234 س 36 و ص 159 س 3</ref> | ||
== مطالب مستقل در کتاب == | == مطالب مستقل در کتاب == | ||