۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ')ا' به ') ا') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
'''محاسن أصفهان'''، اثر مفضل بن سعد بن حسین مافروخی اصفهانی، با تحقیق عارف احمد عبدالغنی، کتابی است در بیان و شرح نعت و محاسن اصفهان که به زبان عربی و در سده 5ق/11م نوشته شده است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | '''محاسن أصفهان'''، اثر مفضل بن سعد بن حسین مافروخی اصفهانی، با تحقیق عارف احمد عبدالغنی، کتابی است در بیان و شرح نعت و محاسن اصفهان که به زبان عربی و در سده 5ق/11م نوشته شده است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | ||
انگیزه اصلی نویسنده از تألیف کتاب، علاقه او به زادگاهش اصفهان یا به قول معروف «حب الوطن» بوده است<ref>ر.ک: همان</ref> | انگیزه اصلی نویسنده از تألیف کتاب، علاقه او به زادگاهش اصفهان یا به قول معروف «حب الوطن» بوده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه، ابتدا اطلاعات مختصری پیرامون نویسنده و نحوه چاپ کتاب ارائه گردیده و سپس، به اهمیت و نحوه تحقیق آن، اشاره شده است<ref>مقدمه، ص5-13</ref> | در مقدمه، ابتدا اطلاعات مختصری پیرامون نویسنده و نحوه چاپ کتاب ارائه گردیده و سپس، به اهمیت و نحوه تحقیق آن، اشاره شده است<ref>مقدمه، ص5-13</ref> | ||
مافروخی، این رساله را در نعت شهر اصفهان و ذکر محاسن آن جمع آورده و در ضمن، مختصری از فواید تاریخی و جغرافیایی و ادبی متعلق به موطن خود را نیز در آن گنجانده و تحفه مجلس فخرالملک بن خواجه نظام الملک، والی اصفهان، نموده است<ref>ر.ک: ایمانی، بهروز، 1395</ref> | مافروخی، این رساله را در نعت شهر اصفهان و ذکر محاسن آن جمع آورده و در ضمن، مختصری از فواید تاریخی و جغرافیایی و ادبی متعلق به موطن خود را نیز در آن گنجانده و تحفه مجلس فخرالملک بن خواجه نظام الملک، والی اصفهان، نموده است<ref>ر.ک: ایمانی، بهروز، 1395</ref> | ||
نقل است تألیف کتاب در ایام سلطنت سلطان معزالدین ابوالفتح ملک شاه سلجوقی و صدارت خواجه نظام الملک طوسی صورت گرفته است. در آن ایام، حکومت اصفهان در دست نصرةالدین ابوالفتح مظفر ملقب به فخرالملک بوده است. در این رساله، اطلاعات مفصلی در مورد تاریخ و جغرافیا یا خصوصیات اصفهان بیان نمیشود، بلکه رساله ای است که مؤلف نعت این شهر و ذکر محاسن این شهر را به خوبی بیان داشته است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | نقل است تألیف کتاب در ایام سلطنت سلطان معزالدین ابوالفتح ملک شاه سلجوقی و صدارت خواجه نظام الملک طوسی صورت گرفته است. در آن ایام، حکومت اصفهان در دست نصرةالدین ابوالفتح مظفر ملقب به فخرالملک بوده است. در این رساله، اطلاعات مفصلی در مورد تاریخ و جغرافیا یا خصوصیات اصفهان بیان نمیشود، بلکه رساله ای است که مؤلف نعت این شهر و ذکر محاسن این شهر را به خوبی بیان داشته است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | ||
این کتاب ارزشها و زمینههای اجتماعی و روانی مردم اصفهان را در آن روزگاران به خوبی بازتاب داده و اطلاعات ارزشمندی درباره مسائل فرهنگی و هنری در این شهر ارائه کرده است. | این کتاب ارزشها و زمینههای اجتماعی و روانی مردم اصفهان را در آن روزگاران به خوبی بازتاب داده و اطلاعات ارزشمندی درباره مسائل فرهنگی و هنری در این شهر ارائه کرده است. | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
الف)- وصف اصفهان؛ ب)- فضائل اصفهان نسبت به سایر بلاد؛ ج)- گاوخوانی و نوادر آن؛ د)- محاسن داخلی و خارجی از تعداد مقامات، اماکن، عمارات و تعیین حقوق؛ ه)- وضعیت فرمانبرداری اصفهانیان؛ و)- در باب سلاطین، ملوکان و اکابر در آن شهر؛ ز)- شخصیتهای برجسته و نوابغ، زنان و حتی به نام تعدادی از دیوانگان از جمله ابوالفوارس و عبدالله نامی اشاره شده است؛ ح)- به اسامی بستانها، کوچهها، اسامی از فقها، رجال بزرگ و فلاسفه اشاره دارد. | الف)- وصف اصفهان؛ ب)- فضائل اصفهان نسبت به سایر بلاد؛ ج)- گاوخوانی و نوادر آن؛ د)- محاسن داخلی و خارجی از تعداد مقامات، اماکن، عمارات و تعیین حقوق؛ ه)- وضعیت فرمانبرداری اصفهانیان؛ و)- در باب سلاطین، ملوکان و اکابر در آن شهر؛ ز)- شخصیتهای برجسته و نوابغ، زنان و حتی به نام تعدادی از دیوانگان از جمله ابوالفوارس و عبدالله نامی اشاره شده است؛ ح)- به اسامی بستانها، کوچهها، اسامی از فقها، رجال بزرگ و فلاسفه اشاره دارد. | ||
از جمله این باغات، عبارتند از: باغات چهارگانه، باغ فلاسان )که سرشار از میوههای شیرین است)، باغ احمد سیاه، باغ بکر و باغ کاران. علاوه بر باغات، نام برخی از روستاها ذکر شده است، از جمله: محله ورزنه، هراسکان، ) امروزه در نیم فرسخی کاشان واقع شده) و از محلات مشهور، از: سنبلان، خرچان، فرسان، باغ عبدالعزیز، لنبان، بیدآباد، اشکهان، کروان و از مسجد جامع صغیر معروف به جورجیر نام برده شده است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | از جمله این باغات، عبارتند از: باغات چهارگانه، باغ فلاسان )که سرشار از میوههای شیرین است)، باغ احمد سیاه، باغ بکر و باغ کاران. علاوه بر باغات، نام برخی از روستاها ذکر شده است، از جمله: محله ورزنه، هراسکان، ) امروزه در نیم فرسخی کاشان واقع شده) و از محلات مشهور، از: سنبلان، خرچان، فرسان، باغ عبدالعزیز، لنبان، بیدآباد، اشکهان، کروان و از مسجد جامع صغیر معروف به جورجیر نام برده شده است<ref>ر.ک: معصومه گودرزی، 1395</ref> | ||
نویسنده همچنین به وجود معادن نقره در این شهر اشاره دارد و در باب تجارت و واردات این شهر، اطلاعات مفیدی ارائه میکند. از جمله وجود شراب مصر، جواهر بحرین، عاج هندوستان، تحفههایی از چین، پوستینهایی از خراسان، چوبینههای طبرستان، پشمینهها و گلیمهای آذربایجان و گیلان که در بازار اصفهان به فروش میرسد<ref>همان</ref> | نویسنده همچنین به وجود معادن نقره در این شهر اشاره دارد و در باب تجارت و واردات این شهر، اطلاعات مفیدی ارائه میکند. از جمله وجود شراب مصر، جواهر بحرین، عاج هندوستان، تحفههایی از چین، پوستینهایی از خراسان، چوبینههای طبرستان، پشمینهها و گلیمهای آذربایجان و گیلان که در بازار اصفهان به فروش میرسد<ref>همان</ref> | ||
مافرخی برخی از مشاهیر متقدم و متأخر اصفهان، از جمله: ابونعیم احمد عبدالله اسحاق حافظ، احمد صفار، ابوعیسی مافرخی و از شعرای پارسی، تیمارتی، ابوالمظفر جنابادی و ابونصر کذه را نام میبرد<ref>ر.ک: همان</ref> | مافرخی برخی از مشاهیر متقدم و متأخر اصفهان، از جمله: ابونعیم احمد عبدالله اسحاق حافظ، احمد صفار، ابوعیسی مافرخی و از شعرای پارسی، تیمارتی، ابوالمظفر جنابادی و ابونصر کذه را نام میبرد<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
== وضعیت کتاب == | == وضعیت کتاب == | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
در پاورقیها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است. | در پاورقیها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است. | ||
این کتاب گران مایه را حسین بن محمد آوی در سال 729ق ترجمه کرده و به غیاث الدین محمد بن خواجه رشیدالدین فضل الله اتحاف نموده است<ref>ایمانی، بهروز، 1395</ref> | این کتاب گران مایه را حسین بن محمد آوی در سال 729ق ترجمه کرده و به غیاث الدین محمد بن خواجه رشیدالدین فضل الله اتحاف نموده است<ref>ایمانی، بهروز، 1395</ref> | ||
عبدالغنی در این چاپ، تصحیفات و تحریفات موجود در متن «محاسن أصفهان» را برطرف کرده و افزون بر این، با استناد و ارجاع به منابع متعدد، مشکلات لغوی و محتوایی آن را نیز توضیح داده است<ref>همان</ref> | عبدالغنی در این چاپ، تصحیفات و تحریفات موجود در متن «محاسن أصفهان» را برطرف کرده و افزون بر این، با استناد و ارجاع به منابع متعدد، مشکلات لغوی و محتوایی آن را نیز توضیح داده است<ref>همان</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == |
ویرایش