پرش به محتوا

شکوه فقاهت یادنامه مرحوم آیة‌الله حاج آقا حسین بروجردی (قدس‌سره): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۵۷: خط ۵۷:
در مقدمه ناشر به نكاتى اشاره شده كه برخى از آنها عبارت است از:
در مقدمه ناشر به نكاتى اشاره شده كه برخى از آنها عبارت است از:
#مقالات به ترتيب وصول و انجام امور فنى تنظيم شده و در تقدم و تأخر مقالات جهات ديگر در نظر نبوده است؛
#مقالات به ترتيب وصول و انجام امور فنى تنظيم شده و در تقدم و تأخر مقالات جهات ديگر در نظر نبوده است؛
#به لحاظ پاره‌اى ملاحظات، القاب حوزوى و دانشگاهى نويسندگان محترم مقالات حذف گرديده است <ref>مقدمه ناشر، ص8</ref>.
#به لحاظ پاره‌اى ملاحظات، القاب حوزوى و دانشگاهى نويسندگان محترم مقالات حذف گرديده است <ref>مقدمه ناشر، ص8</ref>


پيش از ارائه مقالات، پيام رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت سى‌امين سال رحلت حضرت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ارائه شده است. در بخشى از اين پيام مى‌خوانيم: «علم و تقوا و اخلاص و روشن‌بينى و بزرگ‌منشى و كياست و نوآورى و جامع‌نگرى و خستگى‌ناپذيرى و بسى خصلت‌هاى كمياب و نفيس ديگر از اين مرد بزرگ و ذخيره الهى، چنان شخصيت ذوابعاد و عظيمى فراهم آورده بود كه نظير آن را در فقهاى صاحب‌نام و برخوردار از زعامت، به‌ندرت مى‌توان يافت» <ref>پيام رهبرى، ص9</ref>.
پيش از ارائه مقالات، پيام رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت سى‌امين سال رحلت حضرت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ارائه شده است. در بخشى از اين پيام مى‌خوانيم: «علم و تقوا و اخلاص و روشن‌بينى و بزرگ‌منشى و كياست و نوآورى و جامع‌نگرى و خستگى‌ناپذيرى و بسى خصلت‌هاى كمياب و نفيس ديگر از اين مرد بزرگ و ذخيره الهى، چنان شخصيت ذوابعاد و عظيمى فراهم آورده بود كه نظير آن را در فقهاى صاحب‌نام و برخوردار از زعامت، به‌ندرت مى‌توان يافت» <ref>پيام رهبرى، ص9</ref>


در ادامه، متن مقالات فارسى و عربى درج گرديده كه گزارشى مختصر از هركدام ارائه مى‌شود:
در ادامه، متن مقالات فارسى و عربى درج گرديده كه گزارشى مختصر از هركدام ارائه مى‌شود:


#«نگرشى بر زندگانى آيت‌الله‌ بروجردى»، به قلم [[کریمی جهرمی، علی|على كريمى جهرمى]]: بررسى زندگانى ايشان با نگاهى به سخنان علماى اهل سنت، جورج جورداق مسيحى و همچنين علماى شيعه درباره آن عالم وارسته آغاز شده است. پس از آن زواياى مختلف علمى، اخلاقى و اجتماعى زندگى ايشان مطرح شده است. يكى از برجسته‌ترين خدمات آن زعيم بزرگ، احياى آثار گذشتگان و علماى سلف بوده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ص39</ref>.
#«نگرشى بر زندگانى آيت‌الله‌ بروجردى»، به قلم [[کریمی جهرمی، علی|على كريمى جهرمى]]: بررسى زندگانى ايشان با نگاهى به سخنان علماى اهل سنت، جورج جورداق مسيحى و همچنين علماى شيعه درباره آن عالم وارسته آغاز شده است. پس از آن زواياى مختلف علمى، اخلاقى و اجتماعى زندگى ايشان مطرح شده است. يكى از برجسته‌ترين خدمات آن زعيم بزرگ، احياى آثار گذشتگان و علماى سلف بوده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ص39</ref>
#«القضاء»: بخشى از تقريرات درس خارج بحث قضاست كه توسط [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] حدود يك سال پيش از رحلت بيان شده و توسط سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص59</ref>.
#«القضاء»: بخشى از تقريرات درس خارج بحث قضاست كه توسط [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] حدود يك سال پيش از رحلت بيان شده و توسط سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص59</ref>
#«الصلاة في اللباس المشكوك»: يكى از محورهاى درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] (حدود 1371ق) بوده كه توسط آيت‌الله سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به نگارش درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص107</ref>.
#«الصلاة في اللباس المشكوك»: يكى از محورهاى درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] (حدود 1371ق) بوده كه توسط آيت‌الله سيد عبدالرسول شريعتمدارى جهرمى به زبان عربى به نگارش درآمده است <ref>ر.ك: همان، ص107</ref>
#«شرح حال علامه سيد محمد بن عبدالكريم طباطبايى»: مقاله‌اى به قلم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] است كه شرح حال مفصلى راجع به زندگى‌نامه اين جدّ بزرگوار خود نوشته و تا حدود زيادى نسل ايشان را به‌طور اجمال و فهرست‌وار متذكر شده است. اين مقاله گوياى تسلط فراوان ايشان در علم انساب است <ref>ر.ك: همان، ص128</ref>.
#«شرح حال علامه سيد محمد بن عبدالكريم طباطبايى»: مقاله‌اى به قلم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] است كه شرح حال مفصلى راجع به زندگى‌نامه اين جدّ بزرگوار خود نوشته و تا حدود زيادى نسل ايشان را به‌طور اجمال و فهرست‌وار متذكر شده است. اين مقاله گوياى تسلط فراوان ايشان در علم انساب است <ref>ر.ك: همان، ص128</ref>
#«مزايا و خدمات مرحوم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: از جمله مقالات [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهرى]] است كه نخستين بار در كتاب «بحثى درباره مرجعيت و روحانيت» در سال 1341ش به چاپ رسيده است. مقايسه روش فقهى ايشان و روش فقهى متأخرين در قرون اخير، از جمله مباحث مطرح‌شده در اين مقاله است. نويسنده در انتهاى مقاله، هدف از نگارش آن را بيان درسى براى اجتماع و تذكرى براى كسانى دانسته كه ميل دارند بار گران زعامت روحانى را به دوش بكشند <ref>ر.ك: همان، ص170</ref>.
#«مزايا و خدمات مرحوم [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: از جمله مقالات [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهرى]] است كه نخستين بار در كتاب «بحثى درباره مرجعيت و روحانيت» در سال 1341ش به چاپ رسيده است. مقايسه روش فقهى ايشان و روش فقهى متأخرين در قرون اخير، از جمله مباحث مطرح‌شده در اين مقاله است. نويسنده در انتهاى مقاله، هدف از نگارش آن را بيان درسى براى اجتماع و تذكرى براى كسانى دانسته كه ميل دارند بار گران زعامت روحانى را به دوش بكشند <ref>ر.ك: همان، ص170</ref>
#«آيت‌الله بروجردى قله رفيع فضيلت و تقوا»: مقاله‌اى است فارسى به قلم على محامد، كه ويژگى‌هاى شخصيتى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]، مكانت علمى و مكتب فقهى و رجالى و نيز ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] درباره ولايت فقيه، از جمله موضوعات مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، ص186-171</ref>.
#«آيت‌الله بروجردى قله رفيع فضيلت و تقوا»: مقاله‌اى است فارسى به قلم على محامد، كه ويژگى‌هاى شخصيتى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]، مكانت علمى و مكتب فقهى و رجالى و نيز ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] درباره ولايت فقيه، از جمله موضوعات مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، ص186-171</ref>
#«قاعده من أدرك از نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»، به قلم محمد رحمانى، به مناسبت بزرگداشت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]: اين مقاله نگاهى است بر نظريات ايشان درباره قاعده «من أدرك ركعة من الصلاة فقد أدرك الصلاة» <ref>ر.ك: همان، ص187</ref>.
#«قاعده من أدرك از نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»، به قلم محمد رحمانى، به مناسبت بزرگداشت [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]: اين مقاله نگاهى است بر نظريات ايشان درباره قاعده «من أدرك ركعة من الصلاة فقد أدرك الصلاة» <ref>ر.ك: همان، ص187</ref>
#«جامع كافى در نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: تأليف محمدتقى دانش، بررسى اسانيد كتاب كافى است. در ابتداى اين مقاله خلاصه‌اى از نظريه‌هاى دانشمندان در زمينه اعتبار كافى و مقدار آن ذكر شده و سپس ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در زمينه هريك از اين نظريه‌ها بيان شده است. بررسى شخصيت محمد بن الحسن كه در روايات كافى آمده از ديگر مطالب مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، 221-209</ref>.
#«جامع كافى در نگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: تأليف محمدتقى دانش، بررسى اسانيد كتاب كافى است. در ابتداى اين مقاله خلاصه‌اى از نظريه‌هاى دانشمندان در زمينه اعتبار كافى و مقدار آن ذكر شده و سپس ديدگاه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در زمينه هريك از اين نظريه‌ها بيان شده است. بررسى شخصيت محمد بن الحسن كه در روايات كافى آمده از ديگر مطالب مطرح‌شده در اين مقاله است <ref>ر.ك: همان، 221-209</ref>
#«نگاهى به كتاب جامع أحاديث الشيعة»: نوشته محمدعلى سلطانى، به بررسى اهداف و شيوه نگارش كتاب مذكور پرداخته است. [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] خود هدف از نگارش اين كتاب را نگارش كتابى جامع دانسته كه همه آيات و روايت‌هاى مرتبط با فروع فقهى و اصولى را كه در استنباط فقهى بدان‌ها نياز است در آن بياورد. از تكرار، تقطيع و افزودنى‌هاى غير لازم پرهيز كند تا راه دستيابى به احاديث آسان گردد و فقيه با داشتن آن نيازمند كتاب ديگرى نباشد. كتاب با روش و شيوه ويژه‌اى تنظيم گشته است؛ روشى كه از بهترين بهره‌دهى و كم‌ترين نقص و كمبود برخوردار است <ref>ر.ك: همان، ص227-226</ref>.
#«نگاهى به كتاب جامع أحاديث الشيعة»: نوشته محمدعلى سلطانى، به بررسى اهداف و شيوه نگارش كتاب مذكور پرداخته است. [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] خود هدف از نگارش اين كتاب را نگارش كتابى جامع دانسته كه همه آيات و روايت‌هاى مرتبط با فروع فقهى و اصولى را كه در استنباط فقهى بدان‌ها نياز است در آن بياورد. از تكرار، تقطيع و افزودنى‌هاى غير لازم پرهيز كند تا راه دستيابى به احاديث آسان گردد و فقيه با داشتن آن نيازمند كتاب ديگرى نباشد. كتاب با روش و شيوه ويژه‌اى تنظيم گشته است؛ روشى كه از بهترين بهره‌دهى و كم‌ترين نقص و كمبود برخوردار است <ref>ر.ك: همان، ص227-226</ref>
#«چشم‌اندازى بر ديدگاه سياسى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: به قلم [[محمدی اشتهاردی، محمد|محمد محمدى اشتهاردى]] به رشته تحرير درآمده است. نويسنده در بخشى از اين مقاله چنين مى‌نويسد: «[[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در بحث ولايت فقيه، داراى تجزيه و تحليل قاطع بود كه با توجه به آن مى‌توان به‌روشنى انديشه پيوند و آميختگى سياست و دين را از ديدگاه ايشان شناخت». سپس با ذكر نمونه‌هايى از دخالت فكرى و عملى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در امور سياسى و شئون اجتماعى چنين نتيجه مى‌گيرد كه آن مرجع كل نيز سياست صحيح را از اسلام ناب، هرگز جدا نمى‌دانست و مسائل سياسى را با فكر باز و پويا دنبال مى‌نمود و با توجه به شرايط زمان و مكان و مقايسه دو قانون اهم و مهم، در فكر و عمل، خط بطلان بر تز جدايى دين از سياست كشيد <ref>ر.ك: همان، ص237 و 246</ref>.
#«چشم‌اندازى بر ديدگاه سياسى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]»: به قلم [[محمدی اشتهاردی، محمد|محمد محمدى اشتهاردى]] به رشته تحرير درآمده است. نويسنده در بخشى از اين مقاله چنين مى‌نويسد: «[[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در بحث ولايت فقيه، داراى تجزيه و تحليل قاطع بود كه با توجه به آن مى‌توان به‌روشنى انديشه پيوند و آميختگى سياست و دين را از ديدگاه ايشان شناخت». سپس با ذكر نمونه‌هايى از دخالت فكرى و عملى [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] در امور سياسى و شئون اجتماعى چنين نتيجه مى‌گيرد كه آن مرجع كل نيز سياست صحيح را از اسلام ناب، هرگز جدا نمى‌دانست و مسائل سياسى را با فكر باز و پويا دنبال مى‌نمود و با توجه به شرايط زمان و مكان و مقايسه دو قانون اهم و مهم، در فكر و عمل، خط بطلان بر تز جدايى دين از سياست كشيد <ref>ر.ك: همان، ص237 و 246</ref>
#:از صفحه 247 يادنامه، مقالاتى ارائه شده كه اگرچه در ابتداى برخى مى‌خوانيم: «نگارنده به پاس خدمات بى‌شائبه معظم‌له به جهان بشريت و اسلام، رساله «هلال» را به ساحت آن «بدر كامل» تقديم مى‌دارد» <ref>ر.ك: همان، ص313</ref>، اما ارتباط كاملى با يادنامه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ندارند؛ اين مقالات عبارتند از:
#:از صفحه 247 يادنامه، مقالاتى ارائه شده كه اگرچه در ابتداى برخى مى‌خوانيم: «نگارنده به پاس خدمات بى‌شائبه معظم‌له به جهان بشريت و اسلام، رساله «هلال» را به ساحت آن «بدر كامل» تقديم مى‌دارد» <ref>ر.ك: همان، ص313</ref>، اما ارتباط كاملى با يادنامه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] ندارند؛ اين مقالات عبارتند از:
#محورهاى ضرورت اجراى عدالت: محمدرضا حكيمى؛
#محورهاى ضرورت اجراى عدالت: محمدرضا حكيمى؛
خط ۸۶: خط ۸۶:
#فاطمه‌هاى ده‌گانه: مرتضى حسينى نجومى.
#فاطمه‌هاى ده‌گانه: مرتضى حسينى نجومى.


پايان بخش كتاب، خاطرات علما درباره آن مرحوم است. در ابتداى اين بخش مى‌خوانيم: «از آنجا كه خاطرات علما درباره فقيه بزرگوار [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] بسيار است و بخش اعظم آن خاطرات در ويژه‌نامه مجله حوزه (شماره 43-44) آمده است، در اينجا به نمونه‌هايى اندك از خاطرات اشاره مى‌شود؛ تا يادنامه خالى از بخش خاطرات نباشد. گفتنى است كه بخش كوچكى از اين خاطرات (حدود 8 صفحه) برگرفته از آن ويژه‌نامه است» <ref>ر.ك: همان، ص506</ref>.
پايان بخش كتاب، خاطرات علما درباره آن مرحوم است. در ابتداى اين بخش مى‌خوانيم: «از آنجا كه خاطرات علما درباره فقيه بزرگوار [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]] بسيار است و بخش اعظم آن خاطرات در ويژه‌نامه مجله حوزه (شماره 43-44) آمده است، در اينجا به نمونه‌هايى اندك از خاطرات اشاره مى‌شود؛ تا يادنامه خالى از بخش خاطرات نباشد. گفتنى است كه بخش كوچكى از اين خاطرات (حدود 8 صفحه) برگرفته از آن ويژه‌نامه است» <ref>ر.ك: همان، ص506</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش