حوزه‌های علمیه شیعه در گستره جهان: تفاوت میان نسخه‌ها

نويسنده در مقدمه، مى‌نويسد: «حوزه‌هاى علميه شيعه از نخستين لحظات دعوت نبوى شروع به فعاليت نمود و در عصر امامت به اوج شكوفايى رسيد و پس از عصر حضور در ايام غيبت به تلاش علمى و فرهنگى خويش ادامه داد... كتاب حاضر، كوششى در جهت شناسايى حوزه‌هاى دينى و گستره‌ى فعاليت آنها، گزارشى است از پانزده قرن تكاپوى علمى، فرهنگى و سياسى و مقدمه‌اى است بر تاريخ حوزه‌هاى علميه شيعه، تا مبانى فكرى و شيوه‌هاى علمى و عملى آن تبيين و شناسايى گردد» <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/9 مقدمه، ص 9] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/11 11]</ref>.

#نويسنده، مباحث فصل اول را با نقل مختصرى از دعوت پيامبر(ص) و ايمان آوردن على(ع) به‌عنوان اولين ايمان‌آورنده به دين اسلام و جانشين پيامبر آغاز كرده است. وى سپس به نزول آيات قرآن كريم و معرفى آيات الأحكام پرداخته و در بخشى از اين فصل در جداولى، مباحث فقهى را در 45 عنوان مطرح و آيات هر موضوع را در برابر آن ذكر كرده است. در ادامه اين فصل به‌اختصار به وضعيت تشيع در عصر امامت و عصر غيبت اشاره شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/13 متن كتاب، ص 13] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/24 24]</ref>.

#در فصل دوم، وضعيت آموزشى حوزه‌هاى علميه مورد بررسى قرار گرفته است. فلسفه تعليم و تعلّم در اسلام، علوم اسلامى و بنيان‌گذاران آن، ادبيات اسلامى، علوم قرآنى، علم الحديث، اصول فقه و فقه و علوم ديگر اسلامى به‌تفكيك مورد مطالعه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در علم فقه اسلامى نام 221 فقيه شيعى با ذكر كتب فقهى آنها آورده شده است. اين بخش با نام [[شيخ صدوق]] و مفيد آغاز و به نام [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) و آثار ايشان ختم شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/25 همان، ص 25] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/100 100]</ref>.

#نويسنده در فصل سوم، به تبيين فعاليت‌هاى حوزه‌هاى شيعى در ابعاد تحقيق، تدريس و تبليغ پرداخته است. از بخش‌هاى جالبى كه در اين بخش از كتاب توجه خواننده را به خود جلب مى‌كند جداولى است كه در آنها اسامى روزنامه‌ها و مجلاتى كه به مديريت عالمان دينى شيعه در ايران و خارج از كشور منتشر شده با ذكر محل و تاريخ نشر آورده شده است. اين اطلاعات، حاكى از فعاليت روحانيت شيعى در حوزه‌هاى مختلف فرهنگى است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/101 همان، ص 101] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/126 126]</ref>.

#در فصل چهارم، چگونگى شكل‌گيرى و رشد و بالندگى حوزه‌هاى شيعى مورد بررسى قرار گرفته است. مطالعه اين بخش از كتاب بر اساس كشور بوده و به ترتيب حجاز، عراق، لبنان، سوريه، ايران مطالعه و به ازبكستان ختم شده است. به‌طور خلاصه درباره 13 كشور به‌تفكيكِ مهم‌ترين مراكز علمى، اطلاعات ارزشمندى از حوزه‌هاى علميه، علما و آثار منتشره آنها ارائه شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/127 همان، ص 127] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/732 732]</ref>.

#در فصل پنجم، رابطه حوزه علميه با مرجعيت و رهبرى مورد بحث قرار گرفته است. نويسنده ابتدا فلسفه سياسى اسلام را به‌عنوان يك بحث زيربنايى مطرح كرده است. سپس به تبيين نيابت خاص و عام از حضرت مهدى(عج) در زمان غيبت پرداخته و تأكيد كرده است كه از نخستين روزهاى غيبت امام مهدى(عج) فقيهان وارسته و آگاه، رهبرى شيعيان را بر عهده داشته‌اند. وى در بخش ديگرى از اين فصل با تأكيد بر اينكه لزوم تشكيل حكومت اسلامى در عصر غيبت بر عهده ولى فقيه است، به عدم دستيابى علماى شيعه به شرايط لازم براى تشكيل حكومت اشاره كرده است. [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) تنها كسى است كه در دروس اجتهادى خويش «لزوم انقلاب اسلامى» را مطرح نمود و آرمان خويش را با انقلاب اسلامى جامه تحقق پوشاند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/733 همان، ص 733] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/758 758]</ref>.

#در فصل ششم، حوزه‌ها و ضرورت‌ها مورد بحث قرار گرفته است. مباحثى پيرامون كتب درسى حوزه، ضرورت تحول در نظام آموزشى و گسترش تبليغات، از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/759 همان، ص 759] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/770 770]</ref>.

#در فصل هفتم، شيوه گزينش و آموزش طلاب غير ايرانى در حوزه علميه قم بيان و در آخر نيز مطلب كوتاهى درباره شهداى طلاب غير ايرانى در طى جنگ تحميلى نوشته شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/771 همان، 771] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/774 774]</ref>.

#فصل هشتم، به بررسى مسائل اقتصادى حوزه‌هاى علميه اختصاص دارد. تأكيد بر سازمان‌دهى بودجه حوزه و اخذ وجوهات شرعى و بهبود اوضاع معيشتى طلاب، مباحث اين بخش را تشكيل مى‌دهد <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/775 همان، ص 775] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/780 780]</ref>.

#نويسنده در فصل نهم با عنوان «خون حوزه»، شمارى از قيام‌هاى شيعى و نهضت‌هايى را كه تحت رهبرى حوزه‌هاى علميه و روحانيت شيعه به انجام رسيده و دانشمندان و فرزانگانى در اين راه به شهادت رسيده‌اند، نام برده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/781 همان، ص 781] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/830 830]</ref>.

#سيدكبارى در آخرين فصل كتاب با عنوان آرمان‌ها و كاميابى‌ها، تداوم حركت انبيا و اصلاح جامعه از هرگونه آلودگى فرهنگى و احياى ارزش‌هاى الهى و ايجاد زمينه ظهور امام مهدى(عج) را از جمله آرمان‌هاى حوزه‌هاى علميه شيعه برمى‌شمارد. همچنين پيروزى انقلاب اسلامى ايران و نهضت‌هاى اسلامى افغانستان و لبنان و پاكستان و همچنين اسلام‌پذيرى اروپا و آمريكا و چين و استراليا را از جمله كاميابى‌هاى حوزه‌هاى علميه شيعه در چهارده قرن تلاش مستمر دانسته است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/831 همان، ص 831] - [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8101/1/835 835]</ref>.